Όταν οι ίδιοι εργαζόμενοι ζητούν δουλειά με "μαύρα"

του Γιώργου Κουτρουμάνη*

Όταν οι ίδιοι εργαζόμενοι ζητούν δουλειά με "μαύρα"

Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι η εισφοροδιαφυγή και η ανασφάλιστη εργασία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πίεση των εργοδοτών να αποφύγουν την ασφάλιση των εργαζόμενων τους με στόχο να μειώσουν το κόστος της εργασίας. Αυτή η πρακτική συνεχίζει να υπάρχει και σήμερα και μάλιστα πιο έντονη σε σχέση με το παρελθόν.

Το νέο στοιχείο που έρχεται να προστεθεί τα τελευταία χρόνια και να ενισχύσει την ανασφάλιστη εργασία είναι η επιδίωξη σε πολλές περιπτώσεις των ίδιων των εργαζομένων να παρέχουν τις υπηρεσίες τους ανασφάλιστοι. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θέτουν ως προϋπόθεση τη μη ασφάλισή τους προκειμένου να αναλάβουν οποιαδήποτε εργασία. Απίστευτο και όμως αληθινό , αλλά έχει την εξήγησή του.

Μια βασική αιτία είναι η μεγάλη επιβάρυνση λόγω φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Ένας εργαζόμενος με δελτίο παροχής υπηρεσιών θα χρειαστεί να πληρώσει στην εφορία και στον ΕΦΚΑ το μισό και πλέον του εισοδήματός του. Ειδικότερα για εργαζόμενους με χαμηλά εισοδήματα των 4.000 – 5.000 ευρώ το χρόνο, η επιβάρυνση ξεπερνάει το 60% του ανωτέρω εισοδήματος. Ακόμη και για τους μισθωτούς όμως, η επιβάρυνση που έχουν οι επιχειρήσεις λόγω των εισφορών είναι μεγάλη. Για να έχει ένας μισθωτός αύξηση στο εισόδημά του 100 ευρώ το μήνα , η επιχείρηση θα πρέπει να πληρώσει ακόμη και για χαμηλόμισθο 141 ευρώ, μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές.

Μια άλλη βασική αιτία είναι το καταβαλλόμενο σε πολλούς συμπολίτες μας Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης, το οποίο βέβαια αποτελεί κατ’ αρχήν ένα θετικό μέτρο κατά της ακραίας φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Την ίδια στιγμή όμως αποτελεί αντικίνητρο για την είσοδο στην αγορά εργασίας , όταν οι αποδοχές κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Ακόμη και με το νέο κατώτατο μισθό ο εργαζόμενος μισθωτός θα λάβει για πλήρες ωράριο 549 ευρώ καθαρά, ενώ θα χάσει ένα επίδομα 200-300 ευρώ.

Μια τρίτη αιτία αποτελεί το καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων . Μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016 και συγκεκριμένα μέχρι 12 Μαίου 2016 οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι είχαν περικοπές στη σύνταξή τους, στη χειρότερη περίπτωση για το ποσό σύνταξης που υπερέβαινε τα 1007 ευρώ το μήνα. Άρα ένας συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 700 , 800 ή και 1000 ευρώ δεν είχε περικοπή στη σύνταξή του , ανεξάρτητα από τις αποδοχές που είχε ως εργαζόμενος.

Σήμερα όσοι αναλαμβάνουν εργασία ή όσοι ανέλαβαν μετά τις 12 Μαίου του 2016 έχουν περικοπή 60% σε κύρια και επικουρική σύνταξη.

Τέταρτη βασική αιτία αποτελεί η απουσία κινήτρου ασφάλισης , λόγω της απαξίωσης του ασφαλιστικού μας συστήματος, μετά και τις τελευταίες νομοθετικές παρεμβάσεις.

Το γεγονός ότι με το νέο ασφαλιστικό σύστημα και το νέο τρόπο υπολογισμού τους , οι συντάξεις δεν βασίζονται σε μια μορφή αναλογικότητας και επί της ουσίας ευνοούνται όσοι πληρώνουν λιγότερα και για λιγότερα χρόνια , αποτελεί ένα σοβαρό λόγο να αποφεύγει κάποιος την ασφάλισή του.

Το συμπέρασμα είναι ότι σε μια χώρα που αντιμετώπιζε διαχρονικά μεγάλο πρόβλημα εισφοροδιαφυγής και αυξημένων ποσοστών ανασφάλιστης εργασίας , έρχονται να προστεθούν νέα ισχυρά κίνητρα τα οποία οδηγούν σε επέκταση της μαύρης λεγόμενης εργασίας.

Είναι επομένως απολύτως αναγκαίο να αξιολογηθούν πλέον όλα αυτά τα μέτρα και να αντιμετωπιστούν τα νέα προβλήματα που έχουν κάνει την εμφάνισή τους με ανησυχητικό τρόπο, πριν πάρουν τη μορφή «χιονοστιβάδας».

*Ο Γιώργος Κουτρουμάνης είναι ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Ασφαλιστικά Ταμεία. Το 2009, εξελέγη βουλευτής ενώ υπηρέτησε ως υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά την κρίσιμη περίοδο 2009-2012.

Άλλα άρθρα του ίδιου στο fpress.gr:

Η αύξηση του κατώτατου μισθού και πώς μπορεί να λειτουργήσει

Οι νέες ρυθμίσεις οφειλών

H ατζέντα του ασφαλιστικού για το 2019

Τα αναδρομικά και το μεγάλο έλλειμμα ενημέρωσης

H αναδιανομή της φτώχειας δεν είναι λύση

To νέο τοπίο στις συντάξεις από 1/1/2019

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ: Τα πέντε ανοικτά μέτωπα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ