Οι μεγάλες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία δεν είναι καινούργιο φαινόμενο , αφού σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στην Ελλάδα υπήρχε διαχρονικά ένα μεγάλο ποσοστό άνω του 25%, επιχειρήσεων και αυτοαπασχολουμένων, που δεν κατέβαλαν στα ασφαλιστικά ταμεία τις προβλεπόμενες εισφορές.
Έτσι λοιπόν η ρύθμιση των οφειλών ήταν μια συνήθης πρακτική, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Σήμερα τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, οι οφειλέτες και τα οφειλόμενα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί , λόγω και της αντικειμενικής αδυναμίας να καταβληθούν οι εισφορές .Η λεγόμενη πάγια ρύθμιση σε 12 μηνιαίες δόσεις που προβλέπεται από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, δεν δίνει τη δυνατότητα ένταξης σε εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες.Παράλληλα ο εξωδικαστικός μηχανισμός, είχε όπως είναι γνωστό, πενιχρά αποτελέσματα, λόγω της αυστηρότητας των κριτηρίων. Σήμερα η Κυβέρνηση και ειδικότερα το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, φαίνεται να επεξεργάζεται σχέδιο για μια νέα ρύθμιση , με στόχο να ενταχθούν σε αυτή όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός οφειλετών.Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι:
- Ένα μεγάλο μέρος της οφειλής δημιουργήθηκε από τις υπέρογκες προσαυξήσεις και πρόστιμα που φθάνουν το 120% της κύριας οφειλής. Άρα προϋπόθεση για μια επιτυχημένη ρύθμιση είναι , για όσους ανταποκρίνονται με συνέπεια στη ρύθμιση, η δραστική μείωση των προσαυξήσεων.
- Μεγάλος αριθμός οφειλετών , που εκτιμάται ότι ξεπερνούν τις 200.000 δεν είναι επιχειρηματίες ούτε ουσιαστικά ελεύθεροι επαγγελματίες . Πρόκειται για εργαζόμενους με Δελτία Παροχής Υπηρεσιών, τα γνωστά μπλοκάκια , οι οποίοι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τον ευνοϊκότερο δυνατό τρόπο και με δεδομένο ότι οι εργαζόμενοι αυτοί είχαν και έχουν κατά κανόνα χαμηλά εισοδήματα.
- Για πολλούς , οι οφειλές οι οποίες έχουν καταλογιστεί από τα ταμεία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα , αφού δεν έχει γίνει η εκκαθάριση με βάση την ημερομηνία διακοπής στην εφορία. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες εμφανίζονται οφειλές μέχρι σήμερα , ενώ η διακοπή δραστηριότητας έχει γίνει 10 και 20 χρόνια πριν. Επομένως θα πρέπει να γίνει επικαιροποίηση των απαιτήσεων των ταμείων με βάση τα πραγματικά στοιχεία υποχρέωσης ασφάλισης.
- Υπάρχουν χιλιάδες ασφαλισμένοι οι οποίοι αναμένουν την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου 4554/2018 , σε σχέση με την παράλληλη ασφάλιση και τη διαγραφή αντίστοιχης οφειλής , για όσες περιπτώσεις και είναι πολλές , υπήρξε αμφιβολία για την υποχρέωση ασφάλισης. Η ανωτέρω ρύθμιση δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη σε μεγάλη έκταση.
- Υπάρχουν άνω των 50.000 ασφαλισμένοι κυρίως στον πρώην ΟΑΕΕ , το ΤΣΜΕΔΕ και τον ΟΓΑ, οι οποίοι παραμένουν εγκλωβισμένοι λόγω οφειλής και ενώ έχουν συμπληρώσει προϋποθέσεις, δεν μπορούν να πάρουν σύνταξη. Επιβάλλεται να υπάρξει αντίστοιχη μέριμνα και για αυτούς με ρύθμιση στην οποία θα μπορούν να υπαχθούν με παρακράτηση της οφειλής από τη σύνταξη.
Τέλος, η Κυβέρνηση θα πρέπει να επανεξετάσει το θέμα των τρεχουσών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες . Η ευθεία σύνδεση των εισφορών με τα εισοδήματα και οι χαμηλοί συντελεστές αναπλήρωσης για τις συντάξεις, δημιουργούν αντικίνητρο ασφάλισης.
Σε κάθε περίπτωση ότι είναι να γίνει θα πρέπει να γίνει άμεσα. Η διατήρηση της εκκρεμότητας σε σχέση με τις ρυθμίσεις έχει οδηγήσει ήδη σε μείωση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων.
Επιβάλλεται λοιπόν να κλείσει άμεσα το θέμα, με τον αποτελεσματικότερο και δικαιότερο δυνατό τρόπο.
*Ο Γιώργος Κουτρουμάνης είναι ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Ασφαλιστικά Ταμεία. Το 2009, εξελέγη βουλευτής ενώ υπηρέτησε ως υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά την κρίσιμη περίοδο 2009-2012.
Άλλα άρθρα του ίδιου στο fpress.gr:
H ατζέντα του ασφαλιστικού για το 2019
Τα αναδρομικά και το μεγάλο έλλειμμα ενημέρωσης
H αναδιανομή της φτώχειας δεν είναι λύση