Τι προμήθεια κρατάνε οι τράπεζες για να «σπάσουν» ένα χαρτονόμισμα των €500

Το χαράτσι του 500ρικου έκανε την εμφάνισή του στο γκισέ τον τελευταίο ενάμιση μήνα, αμέσως μετά την δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι ότι υπάρχουν σκέψεις για κατάργηση του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ.

Όσον αφορά στην εγκύκλιο της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία εξεδόθη τις προηγούμενες ημέρες και το περιεχόμενό της επαναλαμβάνει οδηγίες με οδηγό τη διεθνή νομοθεσία για το ξέπλυμα χρήματος, δεν αναφέρεται στην προμήθεια αλλά στα στοιχεία, τα οποία πρέπει να ζητά ο υπάλληλος της τράπεζας από τον πελάτη που επιθυμεί να ανταλλάξει το 500ρικο με μικρότερα χαρτονομίσματα. Τραπεζικές πηγές αναφέρουν στο Euro2day.gr ότι στοιχεία (εκκαθαριστικό κ.ά.) ζητούνται μόνο στην περίπτωση που ο πελάτης δεν διαθέτει καταθετικό λογαριασμό στην τράπεζα.

Ωστόσο, οι πληροφορίες υποστηρίζουν ότι στοιχεία ζητούνται από τους υπαλλήλους ακόμη κι αν υπάρχει λογαριασμός... Η προμήθεια για το «σπάσιμο» του 500ρικου δεν αποτελεί εντολή της ΤτΕ αλλά τιμολογιακή πολιτική των τραπεζών και κυμαίνεται από 3 έως και 300 ευρώ ανάλογα την τράπεζα.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές οι τράπεζες έχουν ελάχιστη προμήθεια – για οποιαδήποτε συναλλαγή – ίση με το 0,15% επί του ποσού. Στην περίπτωση του 500ρικου η προμήθεια δεν είναι 1,5 ευρώ αλλά το κατώτερο όριο που έχει θέσει η τράπεζα, δηλαδή 3 ή 5 ευρώ.

Τι απαντούν

Κι ενώ στα καταστήματα επικρατεί αλαλούμ καθώς ανάλογα με τον διευθυντή αποφασίζεται και η χρέωση ή μη, με την πολιτική να διαφέρει ανά τράπεζα, τα στελέχη των τραπεζών προβάλλουν την εξής επιχειρηματολογία:

* Η προμήθεια, την οποία χαρακτηρίζουν «ως νόμιμη στην δυνατότητα που έχουν οι τράπεζες να χαράσσουν ελεύθερα την τιμολογιακή τους πολιτική, στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς», όπως αναφέρουν έχει ως στόχο να αποτρέψει την μαζικοποίηση του φαινομένου. «Εάν δεν βάζαμε προμήθεια τότε, με δεδομένο ότι στα στρώματα και στις θυρίδες υπάρχουν 30 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι σε χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, για τους επόμενους μήνες τα γκισέ θα απασχολούνταν μόνο με την ανταλλαγή του 500ρικου σε χαρτονομίσματα μικρότερης αξίας», αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος τράπεζας.

* Πέραν της απασχόλησης του προσωπικού προβάλλουν ως επιχείρημα και το κόστος «εξεύρεσης» των μικρότερης αξίας χαρτονομισμάτων. «Δεν έχουμε πληθώρα σε 50ευρα, 100ευρα. Πρέπει να αιτηθούμε στην Τράπεζα της Ελλάδος και αυτή από την πλευρά της στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να έρθει η σχετική χρηματαποστολή. Το κόστος μεταφοράς επιβαρύνει την τράπεζα», προσθέτει.

Ο στόχος

Χωρίς αμφιβολία η επιβολή προμήθειας δρα εμμέσως «εκβιαστικά» και το κλειδί, για την επίτευξη των δύο στόχων, τους οποίους γίνεται προσπάθεια να εξυπηρετήσει, είναι το γεγονός ότι η τράπεζα «σπάει» το βαρύ χαρτονόμισμα μόνο στην περίπτωση που ο πελάτης διατηρεί καταθετικό λογαριασμό σε αυτήν αλλιώς τον στέλνει στην τράπεζα που έχει λογαριασμό! Έτσι, μπορεί να τσεκάρει το TAXIS αν το χρήμα είναι προϊόν φοροδιαφυγής και πότε έφυγε από τον λογαριασμό.

Οι στόχοι, λοιπόν, είναι σύμφωνα με τις τραπεζικές πηγές, οι εξής:

* Ο στόχος της τράπεζας είναι ο πελάτης να φέρει πίσω στο τραπεζικό σύστημα τις καταθέσεις που έχει στο σπίτι ή στην θυρίδα. Εξ ου και οι τράπεζες δεν χρεώνουν καμία προμήθεια στην περίπτωση που τον πείσουν και τοποθετήσει εκ νέου τα λεφτά του στον λογαριασμό. Κι αυτό διότι οι μήνες περνούν και κανένας από τους Έλληνες καταθέτες, οι οποίοι από τον Δεκέμβριο του 2014 έως και την 26η Ιουνίου 2015 σήκωσαν καταθέσεις 42 δισ. ευρώ, δεν έχει πεισθεί στο παραμικρό να επιστρέψει τα χρήματά του στην τράπεζα. Αντίθετα, από τον Ιανουάριο έως και σήμερα εξαντλούν την εκταμίευση των 420 ευρώ ανά εβδομάδα, οδηγώντας στα πλαίσια των capital controls, σε μικρή αλλά σταθερή μείωση των καταθέσεων.

* Ο δεύτερος στόχος αφορά πρωτίστως την φοροδιαφυγή και λιγότερο το «ξέπλυμα» χρήματος από εγκληματικές πράξεις (λαθρεμπόριο, ναρκωτικά, ληστείες κ.ά.). Κι αυτό διότι όσοι διαθέτουν χρήμα από εγκληματική ενέργεια δεν «είναι τόσο αφελής να προσέλθουν στο γκισέ για να ανταλλάξουν τα χαρτονομίσματά τους», αναφέρει ο συνομιλητής μας.

Στο μέτωπο της φοροδιαφυγής εμπίπτει η εγκύκλιος της ΤτΕ, βάσει της οποίας ο υπάλληλος πρέπει να ζητά όλα τα στοιχεία του πελάτη (ταυτότητα, ΑΦΜ, εκκαθαριστικό) αλλά για πρώτη φορά πρέπει να καταγράφει και τον αριθμό του χαρτονομίσματος (αφορά την κατηγορία του ξεπλύματος). Με την καταγραφή η τράπεζα μπορεί να δει πότε ο πελάτης έβγαλε τα λεφτά του από αυτήν και το TAXIS να διασταυρώσει αν ο πελάτης είχε δηλώσει στην εφορία την ύπαρξη του καταθετικού λογαριασμού.

Με βάση το τιμολόγιο η προμήθεια του 500ρικου για τον όμιλο της τράπεζας Πειραιώς ξεκινά (κατώτατο όριο, δηλαδή για ένα 500ρικο) από τα 3 ευρώ και φθάνει τα 300 ευρώ ανώτατο όριο. Στην Alpha Bank ΑΛΦΑ +3,91% η κατώτερη χρέωση είναι 3 ευρώ και η ανώτερη τα 250 ευρώ ενώ στην Eurobank κυμαίνεται από 5 έως 200 ευρώ.

Σε όλες όμως τις τράπεζες η κατάσταση διαφέρει από κατάστημα σε κατάστημα καθώς εναπόκεινται στην απόφαση του διευθυντή.

πηγή: euro2day.gr