Καταβολή αποζημίωσης σε δόσεις: τι πρέπει να προσέξει ο εργαζόμενος
Του Γιάννη Καρούζου*
Η αποζημίωση απόλυσης καταβάλλεται στον εργαζόμενο με σκοπό να αμβλύνει τις δυσμενείς συνέπειες της απώλειας της θέσεως εργασίας του. Ιδιαιτέρως σε περιόδους κρίσεις, η εύρεση μίας νέα εργασίας καθίσταται ιδιαιτέρως δυσχερής. Για το λόγο αυτό, καθιερώθηκε η υποχρέωση του εργοδότη για καταβολή αποζημίωσης κατά τον αυτό χρόνο την απόλυσης.
Κατ’ ουσίαν, ο εργοδότης υποχρεούται να προσφέρει με προσήκοντα τρόπο το πλήρες ποσό της αποζημίωσης κατά την χρονική στιγμή που ανακοινώνει εγγράφως στον εργαζόμενο την καταγγελία της μεταξύ τους συμβάσεως. Σε διαφορετική περίπτωση, η απόλυση θεωρείται άκυρη.
Τα τελευταία χρόνια έγινε μία προσπάθεια από τον Έλληνα νομοθέτη να «ανακουφίσει» τις επιχειρήσεις από τη συγκεκριμένη υποχρέωση. Μία πρώτη αλλαγή που επήλθε ήταν η μείωση του ποσού της αποζημίωσης που δικαιούταν να λάβει ο εργαζόμενος ανάλογα με τον χρόνο υπηρεσίας του. Παράλληλα όμως, δόθηκε και το δικαίωμα στον εργοδότη να προβαίνει σε τμηματική καταβολή της αποζημίωσης, γεγονός που αποτελεί μία σημαντική εξαίρεση από τον γενικό κανόνα περί υποχρέωσης καταβολής αποζημίωσης.
Ειδικότερα, προβλέφθηκε ότι ο εργοδότης στην περίπτωση που η οφειλόμενη αποζημίωση υπερβαίνει τον μισθό των δύο μηνών, υποχρεούται να καταβάλλει κατά την απόλυση μέρος μόνο της αποζημίωσης, το οποίο όμως είναι τουλάχιστον ίσο με το ποσό που αντιστοιχεί σε δύο μηνιαίους μισθούς. Το υπόλοιπο ποσό της αποζημίωσης, έχει δικαίωμα, εφόσον το επιθυμεί να το καταβάλει τμηματικά, ήτοι σε διμηνιαίες δόσεις, οι οποίες όμως δεν μπορούν να είναι κατώτερες από τις αποδοχές δύο μηνών.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η δυνατότητα αυτή παρέχεται από τον νόμο, ως δικαίωμα του εργοδότη. Συνεπώς, για την εφαρμογή της δεν απαιτείται προηγούμενη συναίνεση του εργαζομένου. Επιπλέον, η τμηματική καταβολή επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση των υπαλλήλων.
Η συγκεκριμένη πρακτική εγείρει κινδύνους για τους εργαζόμενους κυρίως όσον αφορά τις προθεσμίες άσκησης αγωγής σε περίπτωση που ο εργοδότης δεν ανταποκρίνεται στην υποχρέωσή του για καταβολή των δόσεων της αποζημίωσης. Η απόλυση φυσικά, θεωρείται άκυρη εφόσον ο εργοδότης κατέβαλε αποζημίωση λιγότερη από αυτή που έπρεπε ή καθυστέρησε την καταβολή κάποιας δόσης. Μεταγενέστερη δε συμπλήρωση της αποζημίωσης δεν θεραπεύει την ακυρότητα. Το ζήτημα, λοιπόν, που τίθεται εν προκειμένω είναι από ποιο χρονικό σημείο άρχεται η τρίμηνη αποσβεστική προθεσμία για ακύρωση της απόλυσης, καθώς και η εξάμηνη αποσβεστική προθεσμία για συμπλήρωση της οφειλόμενης αποζημίωσης.
Γίνεται δεκτό ότι ακυρότητα της καταγγελίας συνεπάγεται και η καθυστέρηση μίας έστω δόσης. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει ότι, από τη στιγμή που δεν καταβλήθηκε μία δόση ή καταβλήθηκε ελλιπώς, από την ημέρα εκείνη που θα έπρεπε να καταβληθεί ξεκινά η τρίμηνη προθεσμία για άσκηση αγωγής. Αναφορικά με την εξάμηνη προθεσμία, αυτή ισχύει αυτοτελώς για κάθε δόση και αρχίζει από το χρονικό διάστημα κατά το οποίο κάθε μία έγινε απαιτητή.
Τα ανωτέρω χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής εκ μέρους των εργαζομένων, καθώς σε περίπτωση απώλειας των προθεσμιών, δεν δύνανται να ασκήσουν με οιονδήποτε τρόπο τα νόμιμα δικαιώματά τους.
*Ο Γιάννης Καρούζος είναι δικηγόρος-εργατολόγος. Είναι Απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών και Μεταπτυχιακός Διπλωματούχος της Σχολής Εργατικού και Συνδικαλιστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Τεργέστης στην Ιταλία, με ειδίκευση στο Εργατικό Δίκαιο, Εργασιακές Σχέσεις, Ευρωπαϊκό Εργατικό Δίκαιο, Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης. Έχει πολύχρονη εμπειρία και πείρα συμβουλεύοντας δεκάδες Σωματεία Εργαζομένων και Επιχειρήσεις σε εργασιακά θέματα. Διατέλεσε Σύμβουλος σε τρία Υπουργεία της Ελληνικής Δημοκρατίας και υπήρξε επί έτη ενεργό μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας. Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εργατικού Δικαίου και Κοινωνικής Ασφάλισης. Είναι Μεσολαβήτης, Μέλος του Σώματος Μεσολαβητών του Οργανισμού Μεσολάβησης Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Υπήρξε επίσης σύμβουλος στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε). Δημοσιεύει άρθρα και μελέτες σε νομικά περιοδικά εργατικού δικαίου και εργασιακών σχέσεων και σε εφημερίδες.
Περισσότερα στην ιστοσελίδα https://dikigorosergatologos.gr
Άλλα άρθρα του Γιάννη Καρούζου στο fpress.gr:
Όλη η αλήθεια για τις τριετίες σε σχέση με τον κατώτατο μισθό
Ποιά προϋπηρεσία προσμετράται για την αποζημίωση απόλυσης εργαζομένου;
«Απολύεστε χωρίς αποζημίωση για λόγους ανωτέρας βίας»
3+1 εναλλακτικές αντί των απολύσεων
Μπορεί ένας εργαζόμενος να λειτουργεί ανταγωνιστικά προς τον εργοδότη του;
Απόλυση λόγω ασθένειας. Πότε είναι καταχρηστική;
Άδεια μητρότητας και άδεια φροντίδας παιδιού. Αποκλείει η μία την άλλη;
Δουλειά από το σπίτι: Όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την τηλεργασία