Βλαστοκύτταρα βελτιώνουν την όραση τυφλών, χωρίς παρενέργειες

Ήταν η πρώτη μακρόχρονη κλινική δοκιμή της νέας πολλά υποσχόμενης θεραπευτικής τεχνικής, η οποία έλαβε χώρα σε τέσσερα αμερικανικά νοσοκομεία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ρόμπερτ Λάντζα της εταιρείας βιοτεχνολογίας Advanded Cell Technology, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό "Lancet", σύμφωνα με το "Science", το "New Scientist" και τη βρετανική «Γκάρντιαν», δήλωσαν ότι υπάρχουν πλέον τα πρώτα αδιαμφισβήτητα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της πρωτοποριακής θεραπευτικής μεθόδου σε βάθος χρόνου.
Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς (δέκα στους 18) εμφάνισαν μικρότερη ή μεγαλύτερη βελτίωση στην όρασή τους. Είχαν εκφραστεί ανησυχίες μήπως τα βλαστοκύτταρα απορρίπτονταν από το ανοσοποιητικό σύστημά τους ή μήπως προκαλούσαν την εμφάνιση καρκίνου, όμως τίποτε από τα δύο δεν συνέβη στο διάστημα των τριών μηνών που κράτησε η κλινική δοκιμή.
Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε κάποια θεραπεία για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, μιας από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης των ενηλίκων και των παιδιών στις ανεπτυγμένες χώρες.
Η μεταμόσχευση των κυττάρων - φωτοϋποδοχέων έγινε πίσω από τον αμφιβληστροειδή φακό ενός από τα δύο μάτια (αυτού με τη χειρότερη όραση). Είχε προηγηθεί η καλλιέργειά τους στο εργαστήριο μετά από την μετατροπή (τον επαναπρογραμματισμό) των βλαστοκυττάρων σε πιο εξειδικευμένα κύτταρα όρασης.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι οι ασθενείς εμφάνισαν αξιοσημείωτη βελτίωση στη γενική και στην περιφερειακή όρασή τους, τόσο για κοντινή όσο και για μακρινή απόσταση, στο μάτι όπου έγινε η θεραπεία, αλλά όχι στο άλλο. Ένας 75χρονος εκτροφέας αλόγων μπορούσε, ένα μήνα μετά τη θεραπεία, να ιππεύει ξανά άλογα. Άλλοι ασθενείς ήσαν σε θέση να βλέπουν την ώρα στο ρολόι τους, να χρησιμοποιούν πάλι τον υπολογιστή τους, να βλέπουν χρώματα ή να διαβάζουν γράμματα. Κάποιος μπόρεσε για πρώτη φορά να ψωνίσει μόνος του σε εμπορικό κέντρο και μία άλλη να πάει μόνη της στο αεροδρόμιο.
Ξεχωριστές αλλά παρόμοιες κλινικές δοκιμές βλαστοκυττάρων για θεραπεία της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη στη Βρετανία και στην Κορέα, αλλά δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί τα αποτελέσματά τους. Στην Ιαπωνία μόλις ξεκίνησε η πρώτη δοκιμή όχι με εμβρυικά, αλλά με πολυδύναμα βλαστοκύτταρα που προέρχονται από τον επαναπρογραμματισμό σωματικών κυττάρων.
Θα πρέπει πάντως να γίνουν νέες κλινικές δοκιμές σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών, προτού η θεραπεία εγκριθεί για ευρεία εφαρμογή. Τα μάτια είναι το πρώτο όργανο του σώματος που επωφελείται από τα βλαστοκύτταρα, όμως παράλληλα σχεδιάζονται κλινικές δοκιμές με βλαστοκύτταρα για άλλες παθήσεις, όπως τον διαβήτη τύπου 1 και την καρδιοπάθεια. Βλαστοκύτταρα έχουν επίσης μεταμοσχευθεί πιλοτικά στη σπονδυλική στήλη τεσσάρων ασθενών με παράλυση.