Οι εργαζόμενοι τετράποδοι οδηγοί, έχουν την τιμητική τους

Από την πρώτη στιγμή που η Δώρα Σκαλιδάκη, εκ γενετής τυφλή, έμαθε για τους σκύλους οδηγούς ήθελε να «αποκτήσει» και εκείνη τον δικό της οδηγό. Εδώ και οκτώ μήνες ο Φοίβος, ένα μαύρο λαμπραντόρ, τη βοηθά καθημερινά στις μετακινήσεις της οδηγώντας την με ασφάλεια όπου του υποδείξει όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στα ταξίδια τους.

Ετσι, ενώ η εικόνα ενός πολίτη που βγάζει βόλτα τον σκύλο-κατοικίδιό του στο κέντρο της Αθήνας είναι αρκετά οικεία, η αντίστοιχη ενός τυφλού με τον σκύλο οδηγό του φαίνεται να είναι σε αρκετούς πρωτόγνωρη. «Τα εμπόδια στην Αθήνα είναι πολλά και ποικίλα από τα οποία δεν μπορεί να σε προφυλάξει το λευκό μπαστούνι, όπως τα χαμηλά μπαλκόνια, οι ταμπέλες, τα κλαδιά των δέντρων και πολλά άλλα» εξηγεί στο «Βήμα» η κυρία Σκαλιδάκη, τη ζωή της οποίας έχει αλλάξει σημαντικά ο Φοίβος. «Θυμάμαι την πρώτη δοκιμαστική βόλτα μας όπου μου φάνηκε πολύ εύκολη. Οταν ολοκληρώθηκε, οι εκπαιδευτές μου ξαναέδειξαν τη διαδρομή, η οποία ήταν γεμάτη εμπόδια. Ο Φοίβος τα είχε αποφύγει με μεγάλη ευκολία».

Το ελληνικό κέντρο εκπαίδευσης και ανάπτυξης σκύλων οδηγών και κινητικότητας τυφλών και σκύλων βοηθών για ΑμεΑ «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος» λειτουργεί από τον Ιούλιο του 2008 και τον Οκτώβριο του 2011 ξεκίνησε ένα σύγχρονο, πρωτοποριακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με βασικό στόχο την εκπαίδευση εκπαιδευτών και σκύλων οδηγών από τον ολλανδό εκπαιδευτή κ. Πέτερ Λάσαρομς, προκειμένου τα τετράποδα να παραδίδονται σε τυφλούς χρήστες.

Μέχρι σήμερα έχουν παραδοθεί τρεις σκύλοι οδηγοί σε τυφλούς χρήστες, ένας δόθηκε ως σκύλος βοηθός και άλλα εννέα κουταβάκια βρίσκονται στη φάση της εκπαίδευσης. «Στην αρχή ήμουν αρκετά επιφυλακτικός επειδή δεν ήξερα πώς ο σκύλος θα μπορούσε να προσαρμοστεί στην Ελλάδα» λέει ο κ. Στάθης Σούλιος, χρήστης της Ντόνα εδώ και 10 μήνες.

Πώς γίνεται η εκπαίδευση

Ως οδηγοί χρησιμοποιούνται κυρίως σκύλοι ράτσας λαμπραντόρ, γκόλντεν ριτρίβερ, γερμανικοί ποιμενικοί και διασταυρώσεις αυτών. Πραγματοποιούνται λεπτομερείς ιατρικές εξετάσεις πριν και μετά τη σύλληψη και τη γέννησή τους. Οι ακατάλληλοι για οδηγοί τυφλών σκύλοι ακολουθούν άλλη καριέρα, όπως βοηθοί για άτομα με κινητικές αναπηρίες, ακοής για κωφούς, σκύλοι αστυνομίας κ.τ.λ.

Ενα κουτάβι που πρόκειται να εκπαιδευτεί ως σκύλος οδηγός ξεκινά τη ζωή του με έναν ανάδοχο εθελοντή, ο οποίος αναλαμβάνει τη φιλοξενία του, τη φροντίδα του και την κοινωνικοποίησή του από την ηλικία των 10 εβδομάδων έως 12-14 μηνών.

Μετά τον πρώτο χρόνο το κουτάβι εκπαιδεύεται σε τεχνικές για 6 μήνες από τον εκπαιδευόμενο εκπαιδευτή σκύλων οδηγών. Μετά το πέρας της εκπαίδευσής του περνά στον χρήστη με πρόβλημα όρασης και εκπαιδεύονται μαζί για περίπου τρεις εβδομάδες, προκειμένου να προετοιμαστεί κατάλληλα για να ζήσει μαζί του τα υπόλοιπα επτά-οκτώ χρόνια μέχρι ο σκύλος να «συνταξιοδοτηθεί» ως οδηγός και να επιστρέψει σε οικογένειες αναδόχων ή στην ίδια οικογένεια του τυφλού χρήστη ως κατοικίδιο.

«Δεν είναι όπως όλα τα σκυλιά»

Οι σκύλοι οδηγοί δεν είναι όπως όλα τα αγαπημένα τετράποδα. «Μπορεί να ακούγεται κάπως αλλά είναι ένα έμψυχο εργαλείο που με βοηθά στην καθημερινότητά μου. Βέβαια δεν είναι GPS πλοηγοί στους οποίους λες τη διεύθυνση προορισμού και εκείνοι σε οδηγούν. Εσύ τους δίνεις οδηγίες και εκείνοι φροντίζουν για την ασφάλειά σου» λέει η κυρία Σκαλιδάκη. «Δεν είναι τα μάτια μου ούτε η ψυχή μου, είναι ένας σκύλος οδηγός που "εργάζεται" και όταν εργάζεται δεν πρέπει να του αποσπά κανείς την προσοχή. Καταλαβαίνω ότι για πολλούς είναι κάτι πρωτόγνωρο, αλλά πιστεύω ότι θα το συνηθίσουν» προσθέτει. «Ηδη στη δουλειά μου ο Φοίβος είναι ένας ακόμα συνάδελφός μας».

«Δεν νομίζω ότι όσα χρόνια και αν περάσουν ο Ελληνας θα μάθει να συμπεριφέρεται απέναντι τους σκύλους οδηγούς» προσθέτει ο κ. Σούλιος.

Σκύλο οδηγό μπορούν να έχουν άτομα ηλικίας άνω των 18 ετών με ολική ή μερική απώλεια όρασης, η λειτουργική όραση των οποίων είναι τέτοια ώστε χρειάζονται απαραιτήτως βοήθημα κινητικότητας για την ασφαλή και ανεξάρτητη μετακίνησή τους. Επίσης θα πρέπει να έχουν καλή φυσική κατάσταση και να μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητοι. Να έχουν συμμετάσχει σε πρόγραμμα εκπαίδευσης στην κινητικότητα και στον προσανατολισμό με τη χρήση λευκού μπαστουνιού.

Εκδηλώσεις για τη διεθνή ημέρα λευκού μπαστουνιού

Στο πλαίσιο των εορτασμών για τη Διεθνή Ημέρα του Λευκού Μπαστουνιού το κέντρο σκύλων οδηγών Ελλάδος θα πραγματοποιήσει διήμερες δράσεις για τη συμβολή των σκύλων οδηγών στην πλήρη ανεξαρτητοποίηση των ατόμων με προβλήματα όρασης και άλλων αναπηριών, στις 14 και 15 Οκτωβρίου 2014 στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, κτίριο «Μηχανουργείο». Συγκεκριμένα, την Τρίτη στις 18.30 θα παρουσιαστεί το έργο του κέντρου και θα γίνει η επίσημη τελετή παράδοσης των σκύλων οδηγών Φοίβος και Ντόνα στους τυφλούς χρήστες.

Και τις δύο ημέρες θα πραγματοποιηθούν προβολές βίντεο, επιδείξεις σκύλων οδηγών, παρουσίαση του μουσείου αφής του Φάρου Τυφλών Ελλάδος με εκπαιδευτικές δράσεις, τεχνικές κινητικότητας με προσομοιωτή σκύλο οδηγό, δράσεις για την γραφή Μπράιγ και δράσεις για τα αγαπημένα τετράποδα κατοικίδια. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή από τις 10.00 ως τις 21.00 στο κτίριο του Μηχανουργείου στον χώρο της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων.

ΠΗΓΗ ΒΗΜΑ