Λαγκάρντ: Δεν συζητήσαμε μείωση επιτοκίων κατά 50 μ.β. – Οι κίνδυνοι για πληθωρισμό και ανάπτυξη

Αβέβαιο χαρακτήρισε η Κριστίν Λαγκάρντ το outlook του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, στην καθιερωμένη Συνέντευξη Τύπου μετά την ομόφωνη όπως είπε απόφαση της ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκιά της κατά 25 μονάδες , τονίζοντας πως η όξυνση των εμπορικών τριβών θα μπορούσε να πλήξει την ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την πρόεδρο της ΕΚΤ, δεν τέθηκε στο τραπέζι μείωση επιτοκίων κατά 0,50%. Η οικονομική δραστηριότητα της Ευρωζώνης, θα παραμείνει αδύναμη στο εγγύς μέλλον, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη εξακολουθεί να είναι εύθραυστη και τα νοικοκυριά δεν αυξάνουν τις δαπάνες τους, όπως υπογράμμισε.

Όμως, οι συνθήκες για ανάκαμψη «παραμένουν ενεργές». Όσον αφορά τον πληθωρισμό, εξήγησε ότι η επιτάχυνση του Δεκεμβρίου (+2,4%) ήταν αναμενόμενη λόγω της αστάθειας στις τιμές της ενέργειας. Οι πιέσεις στις υπηρεσίες παραμένουν υψηλές.

H πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έστειλε σαφή μηνύματα τόσο προς τις κυβερνήσεις των κρατών- μελών της Ευρωζώνης, ζητώντας να εφαρμόσουν πλήρως και χωρίς καθυστέρηση τις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, όσο και προς τις τράπεζες ζητώντας από τα πιστωτικά ιδρύματα να αναλάβουν ρίσκα, αυξάνοντας τον δανεισμό.

Τα ρίσκα για νέα κλιμάκωση του πληθωρισμού αφορούν τις μεγάλες αυξήσεις μισθών και τις γεωπολιτικές εντάσεις. Παράλληλα, αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα παρουσιάσει σκαμπανεβάσματα στα τρέχοντα επίπεδα το επόμενο διάστημα, πριν σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2%.

«Δεν ακολουθούμε προκαθορισμένη πορεία» δήλωσε, τονίζοντας πως η αναπροσαρμογή της νομισματικής πολιτικής είναι στο τραπέζι αν χρειαστεί. «Δεν υπάρχει σαφής ετυμηγορία για το τι θα σήμαινε ένας εμπορικός πόλεμος για τον πληθωρισμό της ευρωζώνης» ανέφερε.

«Μεγαλύτερη τριβή στο παγκόσμιο εμπόριο θα έκανε την προοπτική του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ πιο αβέβαιη», εξήγησε χαρακτηριστικά. Όσον αφορά τους κινδύνους για την οικονομική ανάπτυξη, επανέλαβε πως είναι καθοδικοί, αλλά παραμένουν οι ίδιοι όπως και τον Δεκέμβριο:

• χαμηλή οικονομική εμπιστοσύνη
• γεωπολιτικοί κίνδυνοι
• μακροχρόνιες συνέπειες από τις προηγούμενες αυξήσεις επιτοκίων

Ταυτόχρονα, χαρακτήρισε ως πρόωρη τη συζήτηση για το πότε θα σταματήσει ο τρέχον κύκλος χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, ενώ ξεκαθάρισε πως οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση τα εισερχόμενα δεδομένα και δεν υπάρχει καμία προδέσμευση.

Επίσης, επεσήμανε ότι η ΕΚΤ θα δημοσιεύσει έκθεση στις 7 Φεβρουαρίου για το ουδέτερο επιτόκιο. «Δεν είναι κάτι που συζητήσαμε. Σίγουρα, θα κυμαίνεται σε ένα εύρος» τόνισε (σσ: ουδέτερο είναι το επιτόκιο εκείνο που, ενώ συμβάλλει στην σταθεροποίηση του πληθωρισμού, δεν επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την πορεία ανάπτυξης της οικονομίας).

Ερωτηθείσα για τις δυσκολίες της κίνησης με διαφορετική ταχύτητα από τη Fed, διεμήνυσε ότι η ΕΚΤ «έχει ξεκάθαρη αποστολή» και είναι σίγουρη για την καθοδική κλίση του πληθωρισμού, ενώ εμφανίστηκε καθησυχαστική για τη στασιμότητα της Ευρωζώνης στο 4ο τρίμηνο.

«Η στασιμότητα παρατηρήθηκε μόλις στο 1/4 μιας κατά τα άλλα πιο δυναμικής χρονιάς. Ανάκαμψη, υπάρχει. Στασιμοπληθωρισμός, δεν υπάρχει. Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται και έχουμε ανάκαμψη» έσπευσε να διευκρινίσει.

Η πρόεδρος Λαγκάρντ καλωσόρισε τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «πυξίδα ανταγωνιστικότητας» της ευρωπαϊκής οικονομίας, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εκθέσεις του Μάριο Ντράγκι και του Ενρίκο Λέτα, τονίζοντας παρά ταύτα, ότι οι εθνικές κυβερνήσεις των κρατών – μελών της Ευρωζώνης πρέπει να εφαρμόσουν περαιτέρω συγκεκριμένες και φιλόδοξες διαρθρωτικές πολιτικές, κάτι που θα συμβάλλει στη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και των δεικτών χρέους σε σταθερή βάση, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα στην ανάπτυξη, στην ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων.

Η πρόεδρος Λαγκάρντ υπογράμμισε για μια ακόμα φορά, ότι η ΕΚΤ δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με βιώσιμο τρόπο στο μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.

Η διαδικασία αποπληθωρισμού βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ο πληθωρισμός συνέχισε να αναπτύσσεται σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τις προβλέψεις και πρόκειται να επιστρέψει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας 2% στη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Οι περισσότερες μετρήσεις του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον στόχο μας σε σταθερή βάση.

Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, κυρίως επειδή οι μισθοί και οι τιμές σε ορισμένους τομείς εξακολουθούν να προσαρμόζονται στην προηγούμενη άνοδο του πληθωρισμού με σημαντική καθυστέρηση. Ωστόσο, η αύξηση των μισθών μετριάζεται, όπως αναμενόταν, και τα κέρδη περιορίζουν εν μέρει τον αντίκτυπο στον πληθωρισμό.

Οι πρόσφατες μειώσεις των επιτοκίων μας, καθιστούν σταδιακά φθηνότερο το νέο δανεισμό για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Ταυτόχρονα, οι συνθήκες χρηματοδότησης εξακολουθούν να είναι αυστηρές, επίσης επειδή η νομισματική μας πολιτική παραμένει περιοριστική και οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων εξακολουθούν να μεταδίδονται στο απόθεμα των πιστώσεων, με ορισμένα δάνεια που λήγουν να μεταφέρονται με υψηλότερα επιτόκια.

Η οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αντίθετους ανέμους, αλλά η αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων και τα σταδιακά εξασθενημένα αποτελέσματα της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής αναμένεται να υποστηρίξουν την ανάκαμψη της ζήτησης με την πάροδο του χρόνου.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας2% Θα ακολουθήσουμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα δεδομένα και κάθε συνάντηση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Ειδικότερα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην εκτίμησή μας για τις προοπτικές για τον πληθωρισμό υπό το φως των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών δεδομένων, της δυναμικής του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχύος της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για μια συγκεκριμένη διαδρομή επιτοκίων.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία παρέμεινε στάσιμη το τέταρτο τρίμηνο, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat. Αναμένεται να παραμείνει αδύναμη στο εγγύς μέλλον. Οι έρευνες δείχνουν ότι η μεταποίηση συνεχίζει να συρρικνώνεται ενώ η δραστηριότητα των υπηρεσιών επεκτείνεται. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είναι εύθραυστη και τα νοικοκυριά δεν έχουν λάβει ακόμη επαρκή ενθάρρυνση από την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος για να αυξήσουν σημαντικά τις δαπάνες τους.

Ωστόσο, οι προϋποθέσεις για ανάκαμψη παραμένουν. Ενώ η αγορά εργασίας έχει αμβλυνθεί τους τελευταίους μήνες, εξακολουθεί να είναι εύρωστη, με το ποσοστό ανεργίας να παραμένει χαμηλό, στο 6,3% τον Δεκέμβριο. Μια σταθερή αγορά εργασίας και υψηλότερα εισοδήματα θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και θα επιτρέψουν την αύξηση των δαπανών. Η πιο προσιτή πίστωση θα πρέπει επίσης να τονώσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις με την πάροδο του χρόνου. Εφόσον οι εμπορικές εντάσεις δεν κλιμακωθούν, οι εξαγωγές θα πρέπει να υποστηρίξουν την ανάκαμψη καθώς η παγκόσμια ζήτηση αυξάνεται.

Οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές πρέπει να κάνουν την οικονομία πιο παραγωγική, ανταγωνιστική και ανθεκτική. Χαιρετίζουμε την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία παρέχει έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη δράσης. Είναι σημαντικό να δοθεί συνέχεια, με περαιτέρω συγκεκριμένες και φιλόδοξες διαρθρωτικές πολιτικές, στις προτάσεις του Mario Draghi για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και στις προτάσεις του Enrico Letta για την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εφαρμόσουν πλήρως και χωρίς καθυστέρηση τις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και των δεικτών χρέους σε σταθερή βάση, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη.

Πληθωρισμός

Ο ετήσιος πληθωρισμός αυξήθηκε στο 2,4%τον Δεκέμβριο, από 2,2%τον Νοέμβριο. Όπως και τους δύο προηγούμενους μήνες, η αύξηση ήταν αναμενόμενη και αντανακλούσε πρωτίστως τις προηγούμενες απότομες μειώσεις στην τιμή της ενέργειας που έπεσαν εκτός υπολογισμού. Μαζί με την αύξηση από μήνα σε μήνα τον Δεκέμβριο, αυτό οδήγησε τις τιμές της ενέργειας ελαφρώς υψηλότερες σε ετήσια βάση, μετά από τέσσερις διαδοχικές μειώσεις. Ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων μειώθηκε στο 2,6 τοις εκατό και ο πληθωρισμός των αγαθών στο 0,5 τοις εκατό. Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών ανήλθε στο 4,0%.

Οι περισσότεροι υποκείμενοι δείκτες πληθωρισμού αναπτύσσονται σύμφωνα με τη διαρκή επιστροφή του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας. Ο εγχώριος πληθωρισμός, ο οποίος παρακολουθεί στενά τον πληθωρισμό των υπηρεσιών, παρέμεινε υψηλός, καθώς οι μισθοί και οι τιμές ορισμένων υπηρεσιών εξακολουθούν να προσαρμόζονται στην προηγούμενη άνοδο του πληθωρισμού με σημαντική καθυστέρηση. Ταυτόχρονα, τα πρόσφατα μηνύματα δείχνουν τη συνεχιζόμενη συγκράτηση των μισθολογικών πιέσεων και τον ρυθμιστικό ρόλο των κερδών.

Αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα κυμανθεί γύρω από το τρέχον επίπεδο στο εγγύς μέλλον. Στη συνέχεια, θα πρέπει να διευθετηθεί βιώσιμα γύρω στο μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Η χαλάρωση των πιέσεων στο κόστος εργασίας και ο συνεχιζόμενος αντίκτυπος της προηγούμενης αυστηροποίησης της νομισματικής μας πολιτικής στις τιμές καταναλωτή θα πρέπει να βοηθήσουν αυτή τη διαδικασία. Ενώ οι δείκτες αντιστάθμισης του πληθωρισμού που βασίζονται στην αγορά έχουν αντιστρέψει σε μεγάλο βαθμό τις μειώσεις που παρατηρήθηκαν το φθινόπωρο, οι περισσότεροι δείκτες μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό εξακολουθούν να βρίσκονται περίπου στο 2%.

Εκτίμηση κινδύνου

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη παραμένουν προς τα κάτω. Η μεγαλύτερη τριβή στο παγκόσμιο εμπόριο θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ περιορίζοντας τις εξαγωγές και αποδυναμώνοντας την παγκόσμια οικονομία. Η χαμηλότερη εμπιστοσύνη θα μπορούσε να αποτρέψει την ανάκαμψη της κατανάλωσης και των επενδύσεων όσο γρήγορα αναμενόταν. Αυτό θα μπορούσε να ενισχυθεί από γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσαν να διαταράξουν τον ενεργειακό εφοδιασμό και να επιβαρύνουν περαιτέρω το παγκόσμιο εμπόριο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν οι καθυστερημένες επιπτώσεις της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής διαρκέσουν περισσότερο από το αναμενόμενο. Θα μπορούσε να είναι υψηλότερο εάν οι ευκολότερες συνθήκες χρηματοδότησης και η πτώση του πληθωρισμού επιτρέψουν την ταχύτερη ανάκαμψη της εγχώριας κατανάλωσης και επενδύσεων.

Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να είναι υψηλότερος εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από το αναμενόμενο. Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό προέρχονται επίσης από τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των φορτίων υψηλότερα βραχυπρόθεσμα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση ευρύτερα, θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές των τροφίμων περισσότερο από το αναμενόμενο.

Αντίθετα, ο πληθωρισμός μπορεί να εκπλήξει καθοδικά εάν η χαμηλή εμπιστοσύνη και οι ανησυχίες για τα γεωπολιτικά γεγονότα εμποδίσουν την ανάκαμψη της κατανάλωσης και των επενδύσεων με τον αναμενόμενο ρυθμό, εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από το αναμενόμενο ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απροσδόκητα. Η μεγαλύτερη τριβή στο παγκόσμιο εμπόριο θα καθιστούσε τις προοπτικές για τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ πιο αβέβαιες.

Οικονομικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς στη ζώνη του ευρώ έχουν αυξηθεί από τη συνάντησή μας τον Δεκέμβριο, αντανακλώντας εν μέρει τα υψηλότερα επιτόκια στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Ενώ οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν αυστηρές, οι μειώσεις των επιτοκίων μας καθιστούν σταδιακά λιγότερο δαπανηρό για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά το δανεισμό.

Το μέσο επιτόκιο των νέων δανείων προς τις επιχειρήσεις μειώθηκε στο 4,5 τοις εκατό τον Νοέμβριο, ενώ το κόστος έκδοσης χρέους με βάση την αγορά παρέμεινε στο 3,6 τοις εκατό. Το μέσο επιτόκιο των νέων στεγαστικών δανείων μειώθηκε στο 3,5%.

Ο ρυθμός αύξησης του τραπεζικού δανεισμού προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε στο 1,5% τον Δεκέμβριο, από 1,0% τον Νοέμβριο, εν μέσω ισχυρής μηνιαίας ροής. Η αύξηση των χρεογράφων που εκδόθηκαν από εταιρείες μετριάστηκε στο 3,2% σε ετήσιους όρους. Τα στεγαστικά δάνεια συνέχισαν να αυξάνονται σταδιακά, αλλά παρέμειναν συγκρατημένα συνολικά, με ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,1%.

Τα πιστωτικά πρότυπα για τα επιχειρηματικά δάνεια ενισχύθηκαν ξανά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, έχοντας σταθεροποιηθεί σε γενικές γραμμές τα προηγούμενα τέσσερα τρίμηνα, όπως αναφέρεται στην τελευταία μας έρευνα για τον τραπεζικό δανεισμό. Η νέα σύσφιξη αντανακλά κυρίως τις τράπεζες να ανησυχούν περισσότερο για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πελάτες τους και λιγότερο πρόθυμες να αναλάβουν κινδύνους οι ίδιες. Η ζήτηση για δάνεια από τις επιχειρήσεις αυξήθηκε ελαφρά το τέταρτο τρίμηνο, αλλά παρέμεινε αδύναμη συνολικά. Τα πιστωτικά πρότυπα για τα στεγαστικά δάνεια παρέμειναν σε γενικές γραμμές αμετάβλητα, μετά από τρία τρίμηνα χαλάρωσης, ενώ η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια αυξήθηκε και πάλι έντονα, κυρίως λόγω των πιο ελκυστικών επιτοκίων.