Fitch: Πώς θα επηρεάσει την κερδοφορία αλλά και την αξιολόγηση των τραπεζών το πλαφόν στα επιτόκια

Η κερδοφορία των τεσσάρων μεγάλων ελληνικών τραπεζών θα παραμείνει στέρεη, παρά το «πάγωμα» των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια που ανακοίνωσε ο κλάδος, προβλέπει η Fitch. Τονίζει, όμως, ότι εάν το μέτρο επεκταθεί πέραν των προβλεπόμενων 12 μηνών, ή εάν τα επιτόκια της ΕΚΤ αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται, τότε η κερδοφορία των τραπεζών θα μπορούσε να βρεθεί σε κίνδυνο.

Η απόφαση των τεσσάρων μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών για την ενεργοποίηση του νέου μηχανισμού επιβράβευσης των συνεπών πελατών με τον καθορισμό πλαφόν στο επιτόκιο των ενήμερων στεγαστικών δανείων, δεν επηρεάζει τις αξιολογήσεις τους σημειώνει.

Όπως εξηγεί η Fitch, η πρωτοβουλία αυτή των τραπεζών περιορίζει το όφελος στο επίπεδο της κερδοφορίας από την αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ, αλλά την ίδια στιγμή, στηρίζει την ποιότητα ενεργητικού, περιορίζοντας τις πιέσεις στους δανειολήπτες.

Στο πλαίσιο αυτό, ο οίκος προβλέπει ότι η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών θα παραμείνει στέρεη, με τον δείκτη λειτουργικά κέρδη/σταθμισμένο στον κίνδυνο ενεργητικό γύρω στο 1,8% το 2023, παρότι παραιτούνται από επιτοκιακά έσοδα 100 έως 175 εκατ. ευρώ από μία αύξηση των επιτοκίων κατά 25-50 μονάδες βάσης από την ΕΚΤ.

Το «πάγωμα» των δόσεων θα μειώσει επίσης τις πιέσεις στις τράπεζες για αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων, περιορίζοντας την επίπτωση στην κερδοφορία, σημειώνει η Fitch.

Οι συντάκτες της έκθεσης υπογραμμίζουν ότι η Eurobank (BB-/Stable), η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (BB-/Stable), η Alpha Bank (B+/Stable) και η Τράπεζα Πειραιώς (B/Positive) ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι θα απορροφήσουν τις αυξήσεις επιτοκίων εγχώριων στεγαστικών δανείων λιανικής για 12 μήνες από τον Μάιο του 2023. Τα επιτόκια θα περιοριστούν στο επιτόκιο αναφοράς που ήταν στα τέλη Μαρτίου 2023 μείον περίπου 20 μονάδες βάσης. Οι πελάτες θα εξακολουθήσουν να επωφελούνται εάν οι τιμές πέσουν κάτω από το ανώτατο όριο.

Ο οίκος εκτιμά ότι τα επιτόκια της ΕΚΤ θα κορυφώσουν σε επίπεδα κατά 50 μονάδες βάσης υψηλότερα από τα τρέχοντα, έως το τέλος του 2023, πριν να υποχωρήσουν το 2024.

Η Fitch σημειώνει ότι η πρωτοβουλία θα περιορίσει τις βραχυπρόθεσμες πιέσεις στην ποιότητα ενεργητικού, περιορίζοντας τις πληρωμές των δανειοληπτών που δυσκολεύονται λόγω της ακρίβειας. Επίσης, δεν πιστεύει ότι το σχέδιο θα οδηγήσει σε ροή δανείων προς την κατηγορία «σε καθυστέρηση». Αντίθετα, αυτό δημιουργεί ένα κίνητρο για πειθαρχία στις πληρωμές, καθώς το πλαφόν ισχύει μόνο για τα ενήμερα δάνεια.

Σύμφωνα με τη Fitch, το πλαφόν στα επιτόκια θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την κερδοφορία των τραπεζών εάν επεκταθεί πέραν των 12 μηνών ή εάν τα επιτόκια αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται και οι τράπεζες δεν μπορέσουν να περιορίσουν την αύξηση των επιτοκίων στις καταθέσεις.

Επίσης, το μέτρο εκτιμάται ότι αποκρύπτει την πραγματική ικανότητα των δανειοληπτών να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους και θα μπορούσε να οδηγήσει σε απότομη εμφάνιση ρίσκων (cliff-edge risks) στην ποιότητα ενεργητικού, εάν τα επιτόκια των στεγαστικών αυξηθούν σημαντικά μετά τη λήξη του πλαφόν. Από την άλλη, εάν το μέτρο επεκταθεί, υπάρχει ο κίνδυνος ότι οι τράπεζες θα πρέπει να τοποθετήσουν σε άλλα κατηγορία τα υψηλότερου ρίσκου δάνεια, τα οποία εξαρτώνται από το πλαφόν για να παραμείνουν ενήμερα.

Η Fitch υπενθυμίζει ότι το σχέδιο ανακοινώθηκε έπειτα από εκκλήσεις της κυβέρνησης και της κοινωνίας προς τις τράπεζες να μετριάσουν τις πιέσεις που δέχονται τα νοικοκυριά από την αύξηση των επιτοκίων και έρχεται αφότου ο κλάδος εφάρμοσε ήδη ένα πρόγραμμα επιδότησης του επιτοκίου για τους ευάλωτους δανειολήπτες.