Η Carlsberg και μία ελληνική ζυθοποιία διεκδικούν 478 εκατομμύρια ευρώ από τη Heineken

Η Heineken βρίσκεται αντιμέτωπη με συνολικές απαιτήσεις 478 εκατομμυρίων ευρώ για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της στην ελληνική αγορά μπίρας. Στη ζυθοποιία επιβλήθηκε πρόστιμο για αυτό πριν από χρόνια από την Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Τώρα η Δανέζικη ζυθοποιία Carlsberg και μία ελληνική ζυθοποιία [σ.σ. Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης (ΖΜΘ)] διεκδικούν αποζημιώσεις, αναφέρει η μεγαλύτερη οικονομική εφημερίδα της Ολλανδίας, Financieele Dagblad.

Η Heineken συγκρούστηκε με την Carlsberg σε μια παρατεταμένη υπόθεση για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά της Ελλάδας. Η Δανέζικη ζυθοποιία και η ελληνική ζυθοποιία (σ.σ. ΖΜΘ) διεκδικούν συνολικά 478 εκατ. ευρώ από την ολλανδική πολυεθνική εισηγμένη στο χρηματιστήριο AEX (σ.σ. Amsterdam Euronext Exchange).

Η Heineken αναφέρει την απαίτηση στην τελευταία ετήσια έκθεσή της, χωρίς να κατονομάζει τα δύο μέρη. Ένα από αυτά είναι η Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης (“ΖΜΘ”), μια ελληνική ζυθοποιία που έχει μηνύσει τη Heineken εδώ και χρόνια. Την Τετάρτη 16 Μαρτίου 2022, οι Έλληνες και οι Ολλανδοί αναμετρώνται ξανά στο δικαστήριο.

Ο έτερος αντίδικος αποδεικνύεται ότι είναι η Carlsberg. Η Δανέζικη ζυθοποιία κατέθεσε αγωγή κατά της Heineken στο δικαστήριο του Άμστερνταμ, όπως επιβεβαίωσε εκπρόσωπος του δικαστηρίου. Η ημερομηνία ακρόασης της υπόθεσης δεν έχει οριστεί ακόμη. Η υπόθεση βρίσκεται στη φάση που οι δικηγόροι των ζυθοποιείων ανταλλάσσουν γραπτώς τις θέσεις τους.

Αποκλεισμός των ανταγωνιστών από την αγορά

Η Carlsberg και η ΖΜΘ διεκδικούν αποζημιώσεις για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά της Ελλάδας από την ελληνική θυγατρική της Heineken, Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού (“Επ.Αντ.”) επέβαλε πρόστιμο 31,5 εκατ. ευρώ στην (σ.σ. ολλανδική) ζυθοποιία το 2014, το οποίο μειώθηκε σε 26,7 εκατ. ευρώ μετά από έφεση της τελευταίας. Σύμφωνα με την (σ.σ. προ ημερών δημοσιευθείσα) ετήσια έκθεσή της, η Heineken μάχεται κατά της απόφασης αυτής στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η ελληνική αντιμονοπωλιακή αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Αθηναϊκή Ζυθοποιία είχε καταχραστεί την δεσπόζουσα θέση της για 15 χρόνια. Η (σ.σ. ολλανδική) ζυθοποιία εφάρμοσε μία παράνομη πολιτική αποκλεισμού των ανταγωνιστών της από καταστήματα εστίασης και σούπερ-μάρκετ με διάφορες μεθόδους, όπως για παράδειγμα προσφέροντας μεγάλα μπόνους σε εταιρείες που θα πουλούσαν τα εμπορικά σήματα της Heineken κατ’ αποκλειστικότητα.

Επιπλέον, δύο πρώην στελέχη της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας (σ.σ. Ζωούλης Μινά και Jacobus van Herpen) βρέθηκαν αντιμέτωπα με ποινικές διώξεις για το ρόλο τους στο σκάνδαλο του ανταγωνισμού. Το 2018, το ποινικό δικαστήριο της Αθήνας είχε επιβάλει πρόστιμα 8.000 ευρώ στον καθένα (σ.σ. ο Άρειος Πάγος εξέδωσε την τελεσίδικη απόφαση καταδίκης των δύο πρώην CEO το 2020).

Μαζί στο μονοπάτι της εξαγοράς

Η θυγατρική της Heineken, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, είναι η μεγαλύτερη ζυθοποιία στην Ελλάδα με εκτιμώμενο μερίδιο αγοράς άνω του 50%. Η εταιρεία πουλά σήματα όπως η Heineken και η Amstel και τοπικά σήματα όπως η Alfa.

Η Carlsberg κατέχει περίπου το ένα τέταρτο της ελληνικής αγοράς, μέσω της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας. Μια σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι ο Δανέζικος κολοσσός της μπύρας οφείλει εν μέρει αυτή τη θέση σε μια συμφωνία με τη Heineken. Οι εταιρείες αγόρασαν από κοινού τη σκωτσέζικη ζυθοποιία Scottish & Newcastle το 2008 και εν συνεχεία την διαμέλισαν. Η ελληνική μάρκα μπύρας Mythos (σ.σ. και FIX) κατέληξε στα χέρια της Carlsberg.

Το υπόλοιπο τμήμα της ελληνικής αγοράς βρίσκεται στα χέρια των εγχώριων ζυθοποιείων. Η ΖΜΘ είναι ένας σχετικά μικρός παίκτης, με μερίδιο αγοράς περίπου 6%.

Το 1/4 του κέρδους

Η Heineken αμφισβητεί τις αξιώσεις των ανταγωνιστών της. «Η Heineken είναι της γνώμης ότι η Αθηναϊκή Ζυθοποιία δεν έχει διαπράξει παραβίαση του νόμου περί ανταγωνισμού, ότι η ΖΜΘ δεν έχει υποστεί καμία ζημία και ότι υπέβαλε την αξίωσή της, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, πολύ αργά», δήλωσε εκπρόσωπος.

Εκκρεμεί ακόμη μια διαδικασία στο Ανώτατο Δικαστήριο που περιστρέφεται γύρω από το ερώτημα εάν τα ολλανδικά δικαστήρια είναι αρμόδια να δικάσουν την αγωγή της ΖΜΘ κατά της ολλανδικής ζυθοποιίας. Το Εφετείο του Άμστερνταμ απέρριψε τις αιτιάσεις της Heineken επί του θέματος πέρυσι.

Εκπρόσωπος της Carlsberg αρνήθηκε να σχολιάσει. Ο εκπρόσωπος της ΖΜΘ Demetri Chriss είναι αισιόδοξος για την αγωγή κατά της Heineken. «Έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στο ολλανδικό νομικό σύστημα και ότι οι δικαστές θα καταλήξουν σε μια λογική απόφαση. Είναι θέμα αρχής για εμάς ».

Εάν η Heineken τελικά κληθεί να καταβάλλει 478 εκατομμύρια ευρώ, αυτό το ποσό θα αντιστοιχούσε στο 1/4 των καθαρών ετήσιων κερδών της εισηγμένης για το 2021. Η ακριβής κατανομή της απαίτησης μεταξύ της Carlsberg και της MTB δεν είναι εμφανής από τα ετήσια στοιχεία της Heineken, αν και οι Έλληνες είχαν δηλώσει (σ.σ. πριν από χρόνια) ότι απαιτούν 100 εκατομμύρια δολάρια.

Συχνά πρόστιμα (σ.σ. για την Heineken)

Η Heineken έχει βρεθεί υπόλογη για αντι-ανταγωνσιτικές συμπεριφορές και στο παρελθόν. Για παράδειγμα, το 2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε στην ζυθοποιία πρόστιμο 219,3 εκατομμυρίων ευρώ λόγω του παράνομου καθορισμού τιμών (“price fixing”) στην Ολλανδία. Μετά από έφεση, το πρόστιμο μειώθηκε στα 198 εκατ. ευρώ.

Η έτερη (σ.σ. ολλανδική) ζυθοποιία Bavaria υποχρεώθηκε να πληρώσει πρόστιμο 20,7 εκατομμυρίων ευρώ εξαιτίας της εμπλοκής της στην υπόθεση.

Το 2020, στη Heineken επιβλήθηκε πρόστιμο 2,2 εκατομμυρίων ευρώ από τη βρετανική ρυθμιστική αρχή (σ.σ. British Competition and Markets Authority) για παραβίαση της νομοθεσίας που διέπει την λειτουργία των παμπ.

Η ζυθοποιία είχε αναγκάσει παράνομα τους ενοικιαστές 96 παμπ, οι οποίες ανήκουν στην εισηγμένη του ΑΕΧ, να διαθέτουν πολλές ή αποκλειστικά και μόνο σήματα της Heineken “on tap” (σ.σ. σε βαρέλι). Η Heineken είχε χαρακτηρίσει το επιβληθέν πρόστιμο «άδικο και δυσανάλογο» και είχε ανακοινώσει ότι θα ασκήσει έφεση.

Του Jan Braaksma

Πηγή: HellasJournal μέσω: Financieele Dagblad