COVID-19 και Σακχαρώδης Διαβήτης: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι διαβητικοί
Γράφει ο Αντωνιος Λεπουρας Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής και Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General
Οι ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θνησιμότητας από τη νόσο του κορωνοϊού (COVID-19). Ωστόσο όλα τα άτομα με διαβήτη δεν κινδυνεύουν το ίδιο και η καλή ρύθμιση του διαβήτη τους φαίνεται ότι είναι καθοριστικός παράγοντας.
Γιατί υπάρχει η φήμη ότι τα άτομα με διαβήτη κινδυνεύουν περισσότερο;
Οι περισσότερες οδηγίες υγείας σχετικά με το COVID-19 αναφέρουν το διαβήτη ως μία από τις κατηγορίες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές, πιθανώς επειδή τα πρώιμα δεδομένα που προέρχονται από την Κίνα όπου η ασθένεια αναφέρθηκε για πρώτη φορά, έδειξαν αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας για τους ασθενείς με COVID-19 που επίσης είχαν διαβήτη.
Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA, οι Zunyou Wu, MD και Jennifer M. McGoogan, PhD, συνόψισαν τα ευρήματα από μια έκθεση του Φεβρουαρίου για 44.672 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου από το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας (ΣΠΘ) στο συγκεκριμένο στάδιο ήταν 2,3% (1.023 θάνατοι από τις 44.672 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις). Τα δεδομένα έδειξαν ότι το ΣΠΘ ήταν αυξημένο στους ασθενείς με προϋπάρχουσες νόσους, ειδικά καρδιαγγειακές παθήσεις (ΣΠΘ, 10,5%), διαβήτη (7,3%), χρόνια αναπνευστική νόσο (6,3%), υπέρταση καρκίνο (5,6%).
Τα δεδομένα έδειξαν επίσης μια τάση του ΣΠΘ που σχετίζεται με την ηλικία των νοσούντων. Οι ασθενείς ηλικίας 80 ετών και άνω είχαν ΣΠΘ 14,8% και άτομα ηλικίας 70-79 ετών, ποσοστό 8,0%, ενώ δεν αναφέρθηκαν θανατηφόρα κρούσματα σε ασθενείς ηλικίας 9 ετών ή νεότερους (JAMA 2020 2020 Feb 24. doi: 10.1001 / jama.2020.2648).
Τα εν λόγω ευρήματα είχαν σημαντική απήχηση και για το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ΗΠΑ (CDC), θέτοντας τα άτομα με Διαβήτη στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη (ADA) και η Αμερικανική Ένωση Κλινικών Ενδοκρινολόγων (AACE) έχουν με τη σειρά τους λάβει υπόψη τους το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ΗΠΑ για τις συστάσεις καθοδήγησης COVID-19 για ασθενείς με διαβήτη.
Υπάρχουν λοιπόν ειδικές οδηγίες για άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη;
Έχουν ήδη θεσπιστεί κατευθυντήριες γραμμές για τη θεραπεία λοιμώξεων σε ασθενείς με διαβήτη και σε αυτό το στάδιο φαίνεται ότι οι ίδιες κατευθυντήριες γραμμές θα επεκταθούν σε εκείνους τους ασθενείς στους οποίους έχει επίσης διαγνωσθεί η λοίμωξη COVID-19, η οποία προκαλείται από τον νέο coronavirus, τον SARS-CoV -2.
Όλα τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη κινδυνεύουν το ίδιο;
Γενικά, οι ασθενείς με διαβήτη - ειδικά εκείνοι των οποίων η νόσος δεν ελέγχεται ή δεν ρυθμίζονται καλά - μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι σε πιο συχνές λοιμώξεις, όπως η γρίπη και άλλους ιογενείς παράγοντες, αλλά και επιπλοκές όπως η πνευμονία. Πιθανώς επειδή η υπεργλυκαιμία μπορεί να υποβαθμίσει την ανοσία, διαταράσσοντας την αμυντική λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων.
Ένας σημαντικός παράγοντας σε οποιαδήποτε μορφή ελέγχου της λοίμωξης σε ασθενείς με διαβήτη φαίνεται να είναι αν τα επίπεδα γλυκόζης του ασθενούς ελέγχονται καλά ή όχι. Συνεπώς, ο καλός έλεγχος του σακχάρου μπορεί να συμβάλει στη μείωση τόσο του κινδύνου όσο και της σοβαρότητας της λοίμωξης.
Ακριβώς ποια άτομα με διαβήτη διατρέχουν πραγματικά μεγαλύτερο κίνδυνο;
Αν και δεν έχουν παρατηρηθεί υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης γενικά σε ασθενείς με επίπεδα γλυκοζιλιωμένης αιμοσφαιρίνης A1c κάτω σε σχέση με υψηλότερα από το 7%, οι επιπλοκές είναι κατά πολύ μεγαλύτερες στους αρρύθμιστους.
Δυστυχώς τα κακά ελεγχόμενα σάκχαρα αίματος και οι συνοσηρότητες, όπως οι νεφρικές και καρδιακές παθήσεις, είναι συχνές σε ασθενείς με μακροχρόνιο διαβήτη. Οι ασθενείς με συνοσηρότητες είναι υψηλού κινδύνου για επιπλοκές και θνητότητα.
Ωστόσο οι ασθενείς με καλά ελεγχόμενο διαβήτη, χωρίς συνοσηρότητες δεν είναι σε αυξημένο κίνδυνο σε σχέση με τα άτομα με σημαντική υπεργλυκαιμία και μη ελεγχόμενο διαβήτη.
Για τα άτομα με καλά ρυθμισμένο Διαβήτη και χωρίς συνοδά άλλα προβλήματα υγείας, οι οδηγίες σε σχέση με τον COVID-19 δεν διαφέρουν από τις οδηγίες για τον κοινό υγιή πληθυσμό.
Τι πρέπει να κάνουν με την φαρμακευτική τους αγωγή τα άτομα με Διαβήτη που έχουν συμπτώματα ιώσεως;
Οι κατευθυντήριες οδηγίες για τους ασθενείς από τα περισσότερα κέντρα και εταιρείες για Σακχαρώδη Διαβήτη συμβουλεύουν τους ασθενείς που είναι άρρωστοι να συνεχίσουν να παίρνουν τα φάρμακά τους για διαβήτη, εκτός και αν τους έχει δοθεί διαφορετική εντολή από τους ιατρούς τους. Καλό είναι να παρακολουθούν συχνότερα το σάκχαρο τους ιδίως αν θεραπεύονται με ινσουλίνη.
Οδηγίες για τον Τύπο1 και όσους θεραπεύονται με ινσουλίνη
Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 πρέπει να ελέγχουν προ-γευματικά και μετα-γευματικά το σάκχαρο τους, αλλά και τις κετόνες, εάν το σάκχαρο τους υπερβαίνει τα 250 mg / dL και συνυπάρχει πυρετός. Σύμφωνα με τις γενικές οδηγίες οι ασθενείς πρέπει να παραμείνουν ενυδατωμένοι και να ξεκουραστούν. Η υπεργλυκαιμία, όπως πάντα, αντιμετωπίζεται καλύτερα με υγρά και ταχεία ινσουλίνη (διορθωτικό bolus), συχνές αλλαγές στη δοσολογία και συχνούς ελέγχους των σακχάρων για να βεβαιωθούμε ότι το θεραπευτικό σχήμα είναι επιτυχές.
Για όσους χρησιμοποιούν αντλίες ινσουλίνης
Η ADA προειδοποιεί στις οδηγίες της ότι οι ασθενείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ορισμένοι σταθεροί αισθητήρες παρακολούθησης της γλυκόζης (Dexcom G5, Medtronic Enlite και Guardian) επηρεάζονται από την θερμοκρασία και την παρακεταμόλη (π.χ. Panadol, Depon). Οι ασθενείς πρέπει να ελέγχουν με δακτυλοκέντηση για να εξασφαλίσουν την ακρίβεια, αν την λαμβάνουν(παρακεταμόλη) ή έχουν υψηλό πυρετό.
Προσοχή, οι οδηγίες ασθένειας σίγουρα ισχύουν, αλλά οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται και να επικοινωνούν με το θεράποντα ιατρό τους, για να υποβληθούν σε έλεγχο, αν έχουν συμπτώματα που τους ανησυχούν.
Εάν οι ασθενείς με διαβήτη αναπτύξουν COVID-19, τότε η διαχείριση στο σπίτι μπορεί να εξακολουθεί να είναι δυνατή.
Η διαχείριση του σπιτιού θα ήταν εφικτή εφόσον όλα πάνε καλά, δηλαδή ο ασθενής δεν βιώνει έντονη δύσπνοια ή σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα ή δυσκολίες στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου, ιδίως αν συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις μαζί.
Βασικά μέτρα θεραπείας είναι, η ρύθμιση του σακχάρου σε τιμές κάτω του 200mg/dl, η διατήρηση της ενυδάτωσης και η διαχείριση των συμπτωμάτων π.χ. με την εισπνοή υδρατμών για το αναπνευστικό και αντισηπτικών σπρέι για τον πονόλαιμο, η λήψη παρακεταμόλης για τον πυρετό και η απομόνωση στο σπίτι για 14 ημέρες ή μέχρι να επιλυθούν τα συμπτώματα.
Θα πρέπει να σταματήσουμε την αγωγή για το Διαβήτη αν νοσήσουμε;
Όσον αφορά τα σχήματα διαβητικών φαρμάκων, οι ασθενείς με Διαβήτη τύπου 1 ή 2 θα πρέπει να συνεχίσουν να παίρνουν τα φάρμακα που τους χορηγούνται.
Κάποιοι, ειδικά εκείνοι που λαμβάνουν ινσουλίνη, μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερες δόσεις για να ρυθμισθούν και ο ασθενής θα πρέπει να αυξήσει την πρόσληψη υγρών για να αποτρέψει την αφυδάτωση.
Συνιστάται επιτακτικά η αποφυγή της υπογλυκαιμίας. Η τακτική παρακολούθηση του σακχάρου και η κατάλληλη εκπαίδευση είναι ο τρόπος για να το πετύχουμε.
Για τους ασθενείς στο νοσοκομείο:
Οι πιο πολλοί ασθενείς που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ινσουλίνη και οι από του στόματος παράγοντες θα πρέπει να σταματήσουν.
Μόλις ο ασθενής ανακάμψει και σταθεροποιηθεί, μπορεί να επιστρέψει στο προηγούμενο σχήμα και ακόμη και αν ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο, θεραπεία από του στόματος μπορεί να επανεισαχθεί.
Μόνο η ινσουλίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ασθενείς με οξεία αρρώστια, για παράδειγμα εκείνους με σηψαιμία. Το ίδιο θα γίνει αν έχουν σοβαρές αναπνευστικές διαταραχές και σίγουρα αν είναι σε αναπνευστήρα.