Προ των πυλών οι αυξήσεις κεφαλαίου στις τράπεζες

Η περιορισμένη ρευστότητα, η έξαρση που εμφανίζουν και πάλι τα «κόκκινα» δάνεια, οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σχεδίων αναδιάρθρωσης, ο αναβαλλόμενος φόρος οδηγούν στην κατεύθυνση των αυξήσεων, το αργότερο μέχρι τις αρχές του 2016. Ηδη οι αναλυτές στις εκτιμήσεις τους, αναφέρουν ότι οι τράπεζες ενδεχομένως να χρειαστούν κεφάλαια ύψους 8δις ευρώ.

Οι δύο βασικοί λόγοι της ανάγκης για αύξηση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών είναι αφενός ο ρυθμός αύξησης των καθυστερούμενων δανείων και αφετέρου, η οδηγία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που αφορά τον αναβαλλόμενο φόρο, δηλαδή την αντικατάσταση των κεφαλαίων που εγγράφουν λογιστικά οι ευρωπαϊκές τράπεζες, με πραγματικά κεφάλαια.

Οι διοικήσεις των τραπεζών εκτιμούσαν ότι στο πρώτο εξάμηνο φέτος τα καθυστερούμενα δάνεια θα έπιαναν «οροφή» και θα ξεκινούσε η σταδιακή βελτίωση στο ρυθμό παραγωγής νέων επισφαλών απαιτήσεων.

Όμως η αβεβαιότητα, αλλά και η προσδοκία ότι θα νομοθετεί ενδεχομένως και «κούρεμα» στις καθυστερούμενες οφειλές, είχε ως αποτέλεσμα το δίμηνο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου, να παραχθούν άνω του 1δις ευρώ νέες καθυστερούμενες οφειλές. Το 2014«έκλεισε» με «κόκκινα δάνεια» ύψους 80δις ευρώ, που αντιστοιχούν στο 37% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου.

Τα πλάνα αναδιάρθρωσης, παρουσιάζουν σημαντικές καθυστερήσεις, όπως έγραψε πρόσφατα το Fpress.gr. Και την ίδια ώρα τα hedge funds που είχαν τοποθετηθεί στις συστημικές τράπεζες, αναχωρούν. Ηδη με παρέμβαση του ΤΧΣ, ο έλεγχος για την πορεία αυτών των πλάνων μετατέθηκε για το δεύτερο εξάμηνο.

Το τρίτο θέμα είναι ο αναβαλλόμενος φόρος. Αν και φέτος δεν θα γίνουν stress test, ωστόσο θα διεξαχθεί άσκηση διαφάνειας, προκειμένου να ελεγχθεί –με βάση την περυσινή διαγνωστική μελέτη- η ποιότητα στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών και η ποιότητα των κεφαλαίων τους. Στο πλαίσιο αυτής της άσκησης διαφάνειας ο SSM έχει θέσει το ζήτημα τυποποίησης διαφορετικών εθνικών νομοθεσιών που καθορίζουν τα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών. Ένα από τα βασικά θέματα της τυποποίησης είναι η αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών (ενιαίοι κανόνες για την αναγνώριση του αναβαλλομένου φόρου σε καθεστώς Βασιλείας ΙΙΙ).

Σύμφωνα με διάταξη που έχει ψηφιστεί από την προηγούμενη Βουλή, στην περίπτωση που οι τράπεζες εμφανίσουν ζημίες, το δημόσιο θα πρέπει να καταβάλει μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου και άσκησης των δικαιωμάτων μετατροπής (conversion rights). Δηλαδή αν μία τράπεζα εμφανίσει λογιστικές ζημίες σε μία από τις χρήσεις μετά την 1/1/2015 ο αναβαλλόμενος φόρος μετατρέπεται σε απαίτηση και το δημόσιο υποχρεούται να πληρώσει αμέσως, καλύπτοντας υποχρεωτική αύξηση κεφαλαίου.

Και το μεγάλο ζητούμενο είναι αν οι τράπεζες θα μπορέσουν να αντλήσουν -τα υποτιθέμενα 8δις ευρώ που θα χρειαστούν- από ιδιώτες επενδυτές κάτι που δεδομένων των σημερινών συνθηκών φαίνεται απίθανο, ή αν θα επιλεγεί η λύση να χρησιμοποιηθούν κεφάλαια του ΤΧΣ. Αναλυτές και τραπεζίτες, εκτιμούν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι η άντληση των απαιτούμενων κεφαλαίων να γίνει από τα περίπου 10,9 δισ. ευρώ που έχει στη διάθεσή του για τους σκοπούς ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.