Υποχώρησαν οι τιμές των αγροτικών προϊόντων το 2024 - Διψήφια πτώση σε σιτάρι, ρύζι, βαμβάκι

Πτωτική πορεία σημείωσε η διεθνής αγορά αγροτικών προϊόντων για δεύτερη συνεχή χρονιά το 2024 (-4,63%) αν και ήταν με πιο μέτριο ρυθμό σε σχέση με το 2023 (-12,91%). Ως κύριοι λόγοι της υποχώρησης καταγράφονται η ενδυνάμωση του δολαρίου και οι μειωμένες παγκόσμιες αναπτυξιακές προοπτικές, παρά τη διατήρηση του γεωπολιτικού ρίσκου στη Μ. Ανατολή και στην Ουκρανία.

Ωστόσο, σε επιμέρους επίπεδο, μεικτή ήταν η εικόνα των αποδόσεων στα αγροτικά προϊόντα. Τις μεγαλύτερες απώλειες σημείωσαν οι τιμές σε ΣΜΕ σιταριού (-12,18%), καλαμπόκι (-15,56%), σόγια (-22,83%), ρύζι (-18,94%) και βαμβάκι (-15,56%), ενώ τις λιγότερες κατέγραψαν οι τιμές σε ΣΜΕ ζάχαρης (-6,41%). Στον αντίποδα, βρέθηκαν οι τιμές σε ΣΜΕ χυμού πορτοκαλιού (+55,37%) και βοοειδή (+15,04%), επεκτείνοντας περαιτέρω τα κέρδη τους στη διετία.

Την τελευταία τετραετία, ο αγροτοδιατροφικός τομέας έχει έρθει αντιμέτωπος με σημαντικές προκλήσεις (δυσμενείς καιρικές συνθήκες-εμφάνιση La Niña, γεωπολιτικές αναταραχές, αυξημένο κόστος γεωργικής παραγωγής) περιορίζοντας σημαντικά την παγκόσμια ζήτηση. Πιθανόν οι προκλήσεις να συνεχιστούν και το 2025. Η δεύτερη εκλογή Trump και συγκεκριμένα η επαναφορά πολιτικών προστατευτισμού στο παγκόσμιο εμπόριο, αναμένεται να ενισχύσει την αβεβαιότητα στην αγορά εντείνοντας τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Ενώ οι υψηλότεροι δασμοί δεν συνιστούν καλή πολιτική, καθώς αναμένεται να φέρουν νέο κύμα πληθωριστικών πιέσεων πλήττοντας, ταυτόχρονα, την παγκόσμια ανάπτυξη και θέτοντας σε κίνδυνο την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής (Fed-EKT), ο αντίκτυπος τους, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα εξαρτηθεί από το μέγεθος και το εύρος τους σε κρίσιμους ή μη τομείς της οικονομίας και της εφοδιαστικής αλυσίδας και την έκταση των αντιποίνων από τις άλλες χώρες (π.χ. Κίνα, Ευρώπη, Μεξικό, Καναδάς). Όλα τα παραπάνω βρίσκονται ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, με την αγορά να τηρεί μια στάση αναμονής.

Πιθανό αντιστάθμισμα στα παραπάνω αναμένεται να έχει η πορεία του δολαρίου, το οποίο, αν και κυριάρχησε το 2024 και συνέχισε να ευνοείται στην προοπτική επιβολής δασμών, σύμφωνα με τους αναλυτές, πιθανά να δείξει σημάδια αποδυνάμωσης ενισχύοντας τη ζήτηση, τα οποία θα εξαρτηθούν από τη συνέχιση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής της Fed. Παράλληλα, και η πιθανή υποχώρηση του γεωπολιτικού ρίσκου αναμένεται να περιορίσει τις ανοδικές πιέσεις των τιμών, καθώς διαφαίνεται μέχρι στιγμής να υπάρχει κατάπαυση του πυρός στην Μ. Ανατολή, ενώ πιθανά να υπάρξουν εξελίξεις για οριστικό τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία μέσα στο 2025. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις για τον αναμενόμενο μειωμένο παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης το 2025 (σε 3,0% από 3,2% το 2024), περιλαμβάνοντας και την Κίνα (σε 4,5% από 5,0% το 2024), ενδέχεται να περιορίσουν την παγκόσμια ζήτηση λειτουργώντας επιβαρυντικά στις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Αστάθμητος παράγοντας της διαχρονικής εξέλιξης των τιμών αναμένεται να αποτελέσουν οι καιρικές συνθήκες καθώς, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΝΟΑΑ για το 2025, θα υπάρξει μια σύντομη και αδύναμη φάση του La Niña μέχρι τον Απρίλιο του 2025, με τις συνθήκες, όμως, να εκτιμώνται βελτιωμένες και ηπιότερες τους επόμενους μήνες.

Σε μηνιαίο επίπεδο ανοδικά κινήθηκε ο δείκτης των αγροτικών προϊόντων (+0,58%), με τον δείκτη των εμπορευμάτων, όμως, να σημειώνει μεγαλύτερη άνοδο (+7,53%). Ως πιθανοί λόγοι της παραπάνω διαφοροποίησης μπορεί να αναφερθεί η εξέλιξη των στοιχείων από την Κίνα (αύξηση των εξαγωγών- εισαγωγών), καταγράφοντας αξιοσημείωτη ανάπτυξη το Δ΄ τρίμηνο του 2024 παρά τη διατήρηση της θετικής δυναμικής του δολαρίου. Παράλληλα, οι ανησυχίες για την πιθανή μετάβαση στο La Niña, επιβαρύνοντας τις καλλιέργειες, και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, αποτέλεσαν δύο επιπλέον καταλύτες της παραπάνω διαφοροποίησης, με την τεχνική εικόνα του δείκτη να παραμένει σχετικά θετική.