ΕΥ: Η φορολογία ως εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής

Τη συμβολή της φορολογίας ως πολύτιμου εργαλείου στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στην Ελλάδα, είχε ως αντικείμενο η κεντρική ομιλία της κ. Κωνσταντίνας Γαλλή, Associate Partner στο Φορολογικό Τμήμα της EY Ελλάδος, στο πλαίσιο του συνεδρίου Law Forum on Taxation, που διοργάνωσε η CLEON Conferences & Communications στις 19 Οκτωβρίου. Σημειώνεται ότι η EY συμμετείχε στο συνέδριο ως Χρυσός Χορηγός, με την κα Γαλλή και τον κ. Γιάννη Γουλιά, Εταίρο στο Τμήμα Φορολογικών Υπηρεσιών, ως ομιλητές.
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί, παράλληλα με την πανδημία, τη μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζεται ως μία μεγάλη ευκαιρία για ένα νέο, πράσινο οικονομικό μοντέλο. Σε αυτή την κατεύθυνση, η κα Γαλλή παρουσίασε στην κεντρική της ομιλία το ευρύτερο πλαίσιο των δράσεων και φιλόδοξων στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα, ξεκινώντας από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία του 2019, το Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία του 2020 και καταλήγοντας στο νομοθετικό πακέτο κατά της κλιματικής αλλαγής “Fit for 55” του 2021, με στόχο τη μείωση κατά 55% των εκπομπών ρύπων της Ε.Ε. μέχρι το 2030, με έτος αναφοράς το 1990.
Ειδικότερα, όσον αφορά το πακέτο “Fit for 55”, η ομιλήτρια στάθηκε στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU ETS), το λεγόμενο «Χρηματιστήριο Ρύπων», που προβλέπει την εκχώρηση και εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε ολόκληρη την Ε.Ε., αλλά και στον επερχόμενο Μηχανισμό Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM) – δύο χρήσιμα εργαλεία στη διάθεση της Ε.Ε., που στοχεύουν στον περιορισμό των εκπομπών παγκοσμίως. Επίσης, αναφέρθηκε στις αλλαγές που θα επιφέρει στη φορολογία της ενέργειας η πρόσφατη πρόταση για την τροποποίηση της σχετικής Οδηγίας, όπως η επέκταση του πεδίου εφαρμογής σε νέα προϊόντα, ο περιορισμός των εθνικών απαλλαγών και η διαφοροποίηση του φόρου ανάλογα με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του καυσίμου.
Στη συνέχεια, αναλύθηκαν οι εγχώριες πρωτοβουλίες για το κλίμα, όπως το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Η κα Γαλλή εξήγησε ότι αυτές οι εξελίξεις στο πλαίσιο των πολιτικών για το κλίμα, αποτελούν τη μεγάλη εικόνα, στην οποία εντάσσονται μια σειρά από μέτρα που είναι ήδη γνωστά, καθώς και πολλά άλλα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Σημείωσε δε, ότι αυτά επηρεάζουν τη φορολογική πολιτική, τόσο στο πεδίο της άμεσης φορολογίας, όσο και στο πεδίο της έμμεσης φορολογίας, παραθέτοντας παραδείγματα, όπως η εισαγωγή φορολογικών κινήτρων για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης ή η έκπτωση φόρου για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, το τέλος ταφής αποβλήτων, το περιβαλλοντικό τέλος πλαστικής σακούλας, το τέλος ανακύκλωσης για προϊόντα η συσκευασία των οποίων περιέχει PVC, η εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης και η επιβάρυνση ή απαγόρευση εισαγωγής παλαιών, ρυπογόνων μεταχειρισμένων οχημάτων.
Κλείνοντας, η κα Γαλλή υπογράμμισε ότι «η φορολογία εξελίσσεται σε ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είτε ως επιβάρυνση για ενέργειες που πρέπει να περιοριστούν, είτε ως ελάφρυνση για επιθυμητές συμπεριφορές», ενώ εκτίμησε ότι, καθώς αυτά τα ζητήματα αφορούν μια μεγάλη ομάδα ενδιαφερόμενων μερών – συμπεριλαμβανομένων των πολιτών – το πακέτο “Fit for 55” θα οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις μηνών μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. και των διάφορων επιχειρηματικών και κοινωνικών φορέων.
Ο κος Γιάννης Γουλιάς, με τη σειρά του, επικεντρώθηκε στον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής Φορολογικής Διοίκησης και, συγκεκριμένα, στη χρήση της πλατφόρμας myDATA της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για την τήρηση των e-βιβλίων, της διασύνδεσης των ΦΗΜ με το πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ και της e-τιμολόγησης, εστιάζοντας στην επόμενη μέρα. Κατά την εισήγησή του, παρουσιάστηκαν, αρχικά, οι παγκόσμιες εξελίξεις ως προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό των φορολογικών διοικήσεων, με εκτενείς αναφορές στην πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, Tax Administration 3.0, εξηγώντας ότι σε αυτό το ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού βρίσκεται σήμερα και η ελληνική Φορολογική Διοίκηση.
Στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στην Ελλάδα, όπως η εισαγωγή του άρθρου 15Α στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας τον Δεκέμβριο του 2019, βάσει του οποίου οι ελληνικές επιχειρήσεις υποχρεούνται να διαβιβάζουν ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ τα δεδομένα και τους χαρακτηρισμούς των συναλλαγών τους, μέσω της πλατφόρμας myDATA, υπογραμμίζοντας ότι «έχουν γίνει πολλά, τόσο από την Πολιτεία, όσο και από τις επιχειρήσεις, κάνοντας πραγματικότητα όσα φάνταζαν ουτοπικά μόλις πριν δύο χρόνια».
Στη συνέχεια, ο κος Γουλιάς επικεντρώθηκε στις απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να γίνουν στο επόμενο διάστημα, τόσο από τις επιχειρήσεις – όπως η προσαρμογή των συστημάτων τους, οι δοκιμαστικές υποβολές δεδομένων και η εκπαίδευση των στελεχών τους – όσο και από την ΑΑΔΕ – όπως η επικαιροποίηση της επιχειρησιακής ανάλυσης και των τεχνικών προδιαγραφών και η έκδοση Απόφασης για τη ρύθμιση προστίμων μη συμμόρφωσης.
Ο ομιλητής παρουσίασε, επίσης, τις προοπτικές για την επόμενη μέρα – στο πλαίσιο του περαιτέρω ψηφιακού μετασχηματισμού της Φορολογικής Διοίκησης που θα τροφοδοτηθεί από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» – που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την σύγκριση δεδομένων myDATA με τις φορολογικές δηλώσεις και τη χρήση δεδομένων για την εφαρμογή έμμεσων τεχνικών ελέγχου, αλλά και την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης και άλλων εργαλείων ανάλυσης δεδομένων.
Στο ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού δεν είναι όλα εύκολα, επεσήμανε ο κος Γουλιάς κλείνοντας την ομιλία του, απαριθμώντας ορισμένες προκλήσεις που εμμένουν, όπως το κόστος προσαρμογής των οικονομικών υπηρεσιών και των συστημάτων, γεγονός που δημιουργεί την ανάγκη ενσωμάτωσης των συστημάτων υπολογισμού φόρων στα βασικά πληροφοριακά συστήματα των επιχειρήσεων.