Νάρκη πετρελαίου απειλεί να βυθίσει το ΑΕΠ του 2018

Μετά από μια απίστευτα ευνοϊκή συγκυρία για την ελληνική οικονομία, αναφορικά με τις χαμηλές διεθνείς τιμές του πετρελαίου την τελευταία διετία, πυκνώνουν οι εκτιμήσεις π.χ. της UBS και τα “στοιχήματα” των πιο επιθετικών επενδυτών, που βλέπουν την τιμή του μαύρου χρυσού να σκαρφαλώνει στα τουλάχιστον 65 δολάρια το βαρέλι την επόμενη χρονιά. Τα σενάρια για αύξηση της ζήτησης σε συνδυασμό με τη διατήρηση του “κόφτη” στην παραγωγή του ΟΠΕΚ, έχουν ήδη δημιουργήσει συνθήκες ράλι στην αγορά του Brent, το οποίο τις τελευταίες ημέρες διαπραγματεύεται στη ζώνη των 63 δολαρίων και παρά τις επίσημες εκτιμήσεις των αρμόδιων αμερικανικών υπηρεσιών ότι η τιμή του μαύρου χρυσού θα παραμείνει στα επίπεδα των 54 δολαρίων και το 2018, υπήρξαν πονταρίσματα για τα συμβόλαια του Δεκεμβρίου που “σημάδευαν” στην τιμή των 100 δολαρίων το βαρέλι!

Ας δούμε, όμως, τι συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία μια τέτοια αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Σύμφωνα με μελέτες του ΔΝΤ, κάθε αύξηση 5 δολαρίων πάνω από το βασικό σενάριο τιμής, προκαλεί μείωση του ΑΕΠ κατά 0,4%. Άλλες διεθνείς μελέτες υπολογίζουν ότι κάθε αύξηση κατά 10% της τιμής του πετρελαίου πάνω από το σενάριο βάσης, προκαλεί ζημιά από 0,7% ως 2,5%. Οι παραδοχές που χρησιμοποιούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, με βάση τη δομή της ελληνικής οικονομίας, είναι ότι κάθε αύξηση 10 δολαρίων, “ψαλιδίζει” το ΑΕΠ κατά περίπου 0,3%. Πώς μεταφράζεται αυτό για τον Προϋπολογισμό του 2018;

Ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών αλλά και των Ευρωπαίων, έχει βασιστεί σε σενάριο τιμής του πετρελαίου στα 52 δολάρια το βαρέλι. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι αν επαληθευτούν οι προβλέψεις για μέση τιμή 65 δολαρίων, το ΑΕΠ του 2018, μόνο εξ αυτού του λόγου, θα χάσει περίπου 0,4%, άρα στην καλλίτερη περίπτωση δεν θα ξεπεράσει το 2%, χωρίς να συνυπολογιστούν οι όποιες άλλες επιπτώσεις από αστοχίες στις εκτιμήσεις για αύξηση των επενδύσεων, των εξαγωγών και της κατανάλωσης.

Το τι σημαίνει μικρότερο ΑΕΠ μπορεί να το “διαβάσει” κανείς ανατρέχοντας στους πίνακες του Μεσοπρόθεσμου και του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού, όπου επί της ουσίας η αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων βασίζεται στο ότι η ελληνική οικονομία το 2018 θα “τρέξει” με τουλάχιστον 2,4%. Στην πραγματικότητα, το οικονομικό επιτελείο υπολογίζει ότι σχεδόν τα ίδια φορολογικά μέτρα, που εμφανίζουν φέτος υστέρηση περίπου 770 εκατ. Ευρώ έναντι του στόχου, θα αποδώσουν την επόμενη χρονιά 955 εκατ. Ευρώ παραπάνω, λόγω της αύξησης του ΑΕΠ κατά 2,4%.

Ακόμα κι αν οι επιπτώσεις στο εισόδημα, άρα και στα έσοδα από άμεσους φόρους, θα είναι δευτερογενείς, οι αυξημένες διεθνείς τιμές του πετρελαίου θα έχουν άμεση επίπτωση στην έμμεση φορολογία, που σχετίζεται με τα καύσιμα ήτοι στα έσοδα από Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης και ΦΠΑ, καθώς όπως μαρτυρούν και τα φετινά στοιχεία, η πτώση της ζήτησης και της κατανάλωσης οδήγησε σε αναθεώρηση επί τα χείρω των αρχικών εκτιμήσεων εσόδων κατά περίπου 100 εκατ. Ευρώ. Σημειωτέον ότι το υπουργείο Οικονομικών περιμένει για το 2018 περίπου 550 εκατ. Ευρώ επιπλέον έσοδα, μόνο από τους έμμεσους φόρους.

Όπως αναφέρουν πηγές, με άμεση γνώση των όσων εκτυλίχθηκαν στη χώρα μας τη μνημονιακή επταετία, η Ελλάδα έχασε την ανεπανάληπτη τετραπλή συγκυρία της τελευταίας διετίας, για να ξεφύγει από τα δεσμά της ύφεσης και της δημοσιονομικής μιζέριας:

• οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου, που το 2014 ξεπερνούσαν ακόμα και τα 110 δολάρια του βαρέλι, έφτασαν τους περασμένους μήνες στα 26- 28 δολάρια
• τα επιτόκια παραμένουν σε μηδενικά επίπεδα
• το ευρώ βρίσκεται στα χαμηλά
• οι εμπορικοί εταίροι της χώρας κινούνται σταθερά σε αναπτυξιακή πορεία.

Παρά ταύτα, η ελληνική οικονομία παρέμεινε στο βάλτο της ύφεσης και το 2015 και το 2016, ενώ για το 2017 η αρχική εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,1%, «ψαλιδίστηκε» στο μισό με αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις.