To... μάρμαρο του 2018 και ποιοι θα το πληρώσουν

Οι χαμένοι του ΕΚΑΣ

Η ετήσια δαπάνη για το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, θα πρέπει να περιοριστεί από τα 320 εκατ. ευρώ που υπολογίζεται σε ετήσια βάση για το 2017, στα περίπου 80-90 εκατ. ευρώ. Τα νέα αυστηρότερα εισοδηματικά κριτήρια, θα πρέπει να ανακοινωθούν έως το τέλος Νοεμβρίου καθώς τον Δεκέμβριο που θα καταβληθούν τα επιδόματα για τον μήνα Ιανουάριο, θα πρέπει θα έχει οριστικοποιηθεί η νέα κουτσουρεμένη λίστα των δικαιούχων. Θεωρείται δεδομένο, ότι το μεγαλύτερο πλήγμα θα υποστούν οι περισσότεροι από τους περίπου 189.297 δικαιούχους του ΕΚΑΣ (σε σύνολο 236.513 που έχουν απομείνει) οι οποίοι και εισπράττουν σήμερα τα 115 ευρώ τον μήνα (ή 1380 ετησίως). Κάποιοι θα χάσουν ολόκληρο το ποσό και κάποιοι το μεγαλύτερο μέρος. Υπάρχει και ένα δυσμενές σενάριο: να ζητηθούν πρόσθετα μέτρα για το 2018 στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς και το επίδομα να καταργηθεί εξ ‘ ολοκλήρου έναν χρόνο νωρίτερα για να εξοικονομηθούν περί τα 90 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Νέες επιβαρύνσεις για μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία

Το «παιχνίδι» της εξίσωσης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές θα πρέπει να είναι μηδενικού δημοσιονομικού αποτελέσματος κάτι που σημαίνει ότι το δημοσιονομικό κόστος που θα προκληθεί κυρίως στον ΕΝΦΙΑ από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών θα πρέπει να αντισταθμιστεί από αύξηση των φορολογικών συντελεστών. Οι πρώτοι υποψήφιοι να πληρώσουν τα σπασμένα είναι οι υπόχρεοι σε καταβολή συμπληρωματικού φόρου ακινήτων (κάτι στον ιστορικό ΦΜΑΠ) ο οποίος σήμερα βαραίνει τους ιδιοκτήτες με ατομική περιουσία άνω των 200.000 ευρώ σε ατομικό επίπεδο.Το 2016,παρά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών τότε, ο αριθμός των υπόχρεων σε καταβολή συμπληρωματικού φόρου αυξήθηκε από τους 338.188 που ήταν μέχρι και το 2015, στους 502.894 με τον αριθμό των φυσικών προσώπων να εκτινάσσεται από τα 298.967 άτομα το 2015 στα 452.989 άτομα το 2016. Όσο για το βεβαιωθέν ποσό του συμπληρωματικού φόρου, αυξήθηκε στα 649 εκατ. ευρώ -ή το 20% του συνολικού ΕΝΦΙΑ- από 574 εκατ. ευρώ το 2015. Αυτό συνέβη επειδή το υπουργείο Οικονομικών μείωσε το αφορολόγητο του συμπληρωματικού φόρου από τις 300.000 ευρώ που ήταν μέχρι και το 2015 στις 200.000 ευρώ. Αντίστοιχη συνταγή είναι πολύ πιθανό να ακολουθηθεί και τώρα. Δηλαδή, οι υπόχρεοι στον συμπληρωματικό φόρο να πληρώσουν τα σπασμένα μέσα από τη μείωση του αφορολογήτου και την αύξηση των συντελεστών υπολογισμού. Εφόσον υιοθετηθεί αυτή η λύση, τα «θύματα» θα είναι περισσότερα από 500.000 αν συμπεριληφθούν και τα νομικά πρόσωπα

Οι πολύτεκνοι στο… στόχαστρο

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προσέρχεται στη διαπραγμάτευση με βασικό αίτημα να καταργηθεί το ετήσιο ειδικό επίδομα που καταβάλλεται μέσω του ΟΓΑ σε τρίτεκνους και πολύτεκνους. Πρόκειται για το ειδικό επίδομα των 500 ευρώ ανά παιδί το οποίο, αν καταργηθεί θα προκαλέσει απώλειες ακόμη και 2.000 ευρώ στις εξαμελείς οικογένειες της χώρας. Το ΔΝΤ, υιοθετώντας την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας θέλει το πολυτεκνικό επίδομα που κοστίζει περίπου 250 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, να καταργηθεί για να χρηματοδοτήσει αύξηση του επιδόματος σε όσους έχουν 1 ή δύο παιδιά. Μάλιστα, το ΔΝΤ ζητάει να αυστηροποιηθούν τα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησης του επιδόματος ακόμη και σε αυτούς που έχουν ένα ή δύο παιδιά προκειμένου να αυξηθεί το μηνιαίο ποσό ανά τέκνο στις οικογένειες με τα χαμηλότερα εισοδήματα. Προβλέπεται σενάριο μέχρι και αύξησης του επιδόματος των φτωχότερων οικογενειών από τα 40 ευρώ ανά τέκνο που είναι σήμερα ακόμη και στα 60 ή και στα 70 ευρώ ανά παιδί. Για τις πολύτεκνες οικογένειες, αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να αποτρέψει την κατάργηση του επιδόματος, θα προτείνει την απαλλαγή των οικογενειών από τα… τέλη κυκλοφορίας. Ήδη στο τραπέζι των συζητήσεων έχει πέσει σενάριο για θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων που θα εξασφαλίζει απαλλαγή τελών κυκλοφορίας στις πολύτεκνες οικογένειες.

Τέλος στην έκπτωση των ιατρικών δαπανών

Ασυγκίνητη απέναντι και στους αρρώστους θα μένει από το 2018 η εφορία καθώς ακόμη και για τα βαριά περιστατικά που χρίζουν μεγάλων δαπανών για να αντιμετωπιστούν, δεν θα αναγνωρίζεται καμία έκπτωση φόρου. Ή πιο απλά, ο ασθενής θα φορολογείται ακόμη και για το τμήμα του εισοδήματός του που διέθεσε στα φάρμακα και στα νοσοκομεία. Για να εξοικονομηθεί ποσό της τάξεως των 120 εκατ. ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών δεν θα αναγνωρίσει καμία από τις αποδείξεις που εκδόθηκαν μέσα στο 2017 ούτε τις δαπάνες στα φαρμακεία.

Το νέο σύστημα υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών στην πράξη

Το 2018, αν δεν υπάρξουν νέες αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών για τους επιτηδευματίες, θα είναι ένα ακόμη έτος «εφιάλτης» για τους επαγγελματίες που θα τολμήσουν να δηλώσουν υψηλά κέρδη άνω των 20-30.000 ευρώ. Μπορεί ο αριθμός των «τολμηρών» να γίνεται ολοένα και μικρότερος λόγω της φοροδιαφυγής, ωστόσο όσοι απομένουν στους καταλόγους θα βρεθούν αντιμέτωποι την επόμενη χρονιά με την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών. Αντί οι εισφορές του 2018 να υπολογιστούν επί των καθαρών κερδών του 2017 (αφού βεβαίως θα προηγηθεί η διαδικασία της προκαταβολής η οποία και θα υπολογιστεί με βάση τα κέρδη του 2016), θα υπολογιστούν με τα καθαρά κέρδη προσαυξημένα όμως με το 80% των ασφαλιστικών εισφορών που καταβλήθηκαν μέσα στο 2017. Έτσι, αν κάποιος είχε κέρδη 30.000 ευρώ το 2017 και πλήρωσε και 10.000 ασφαλιστικές εισφορές καθ’ όλη τη διάρκεια της περυσινής χρονιάς, οι εισφορές του 2018 θα υπολογιστούν επί του ποσού των 38.000 ευρώ και όχι επί των 30.000 ευρώ αν δεν υπήρχε η αλλαγή. Από την αλλαγή, προκύπτει ζημιά της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ την οποία όμως θα μοιραστούν περίπου 70-80.000 επαγγελματίες καθώς η μεγάλη πλειοψηφία και το 2017 αλλά και το 2018 θα πληρώσει με βάση το ελάχιστο πλαφόν.

Ποιοι θα χάσουν από την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ

Το ειδικό καθεστώς του ΦΠΑ θα πρέπει να αποτελέσει παρελθόν στο τέλος του χρόνου εκτός και αν η κυβέρνηση καταφέρει στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές να παρατείνει τη διάρκειά του για έναν χρόνο ακόμη (βρίσκοντας φυσικά τρόπο να καλύψει το δημοσιονομικό κόστος των περίπου 60-70 εκατ. ευρώ που προκύπτει. Η κατάργηση του ειδικού καθεστώτος είναι «οριζόντιο» μέτρο δηλαδή θα χτυπήσει όλους τους κατοίκους των 32 νησιών που παραμένουν στο ειδικό καθεστώς. Το πρόβλημα θα γίνει πιο αισθητό κυρίως στα καύσιμα (βενζίνη και πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης) όπου οι ανατιμήσεις θα είναι αυτόματες και ιδιαίτερα αισθητές.

Επίδομα θέρμανσης: και λιγότερο και σε λιγότερους

Για να περικοπεί η ετήσια δαπάνη του επιδόματος θέρμανσης κατά 50% θα πρέπει και τα εισοδηματικά κριτήρια να γίνουν αυστηρότερα και το ποσό του επιδόματος ανά λίτρο να περιοριστεί. Έτσι, εργένηδες με ετήσιο εισόδημα στην περιοχή των 12.000 ευρώ ή οικογένειες με οικογενειακό εισόδημα κοντά στις 20.000 ευρώ (ή 22.000 ευρώ αν υπάρχει ένα παιδί, 24.000 ευρώ αν υπάρχουν δύο κλπ) θα πρέπει από τώρα να γνωρίζουν ότι δεν θα είναι δικαιούχοι κατά τη φετινή σεζόν. Η ετήσια απώλεια για τουλάχιστον 40-50.000 νοικοκυριά, θα φτάσει ακόμη και στα 625 ευρώ τον χρόνο για τις οικογένειες ή στα 500 ευρώ τον χρόνο για τους άγαμους.

Η έκπτωση της παρακράτησης και ο καθαρός μισθός

Άλλο ένα οριζόντιο μέτρο το οποίο θα πλήξει όσους έχουν ετήσιες αποδοχές από μισθό ή σύνταξη άνω των 9000 ευρώ τον χρόνο. Η κατάργηση της έκπτωσης του 1,5% που γίνεται στην παρακράτηση φόρου, θα έχει ως αποτέλεσμα να χαθούν μερικά… λεπτά ή και μερικά ευρώ από τον καθαρό μισθό. Η προσαρμογή θα γίνει αυτόματα από τις αρχές του χρόνου και θα αποτυπωθεί ως περικοπή των καθαρών αποδοχών από 0,5 έως και 5 ευρώ τον μήνα ανάλογα με το ύψος του μισθού ή της σύνταξης. Η διαφορά θα φανεί σε περισσότερους από 1,6 εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους.