Ο κατάλογος των δέκα παράλογων φορολογικών διατάξεων (που θα μπορούσε να είναι και μεγαλύτερος)

1. Οριζόντια πανάκριβα πρόστιμα για την καθυστέρηση οποιασδήποτε δήλωσης, έστω και για ένα δευτερόλεπτο. (άρθρο 54 Ν. 4174/2013). Π.χ. για καθυστέρηση μιας μέρας στην υποβολή δήλωσης χαρτοσήμου με φόρο ένα ευρώ, η επιχείρηση που τηρεί διπλογραφικά βιβλία θα πληρώσει πρόστιμο 500 ευρώ, η επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία θα πληρώσει πρόστιμο 250 ευρώ και ο ιδιώτης που δεν τηρεί βιβλία πρόστιμο 100 ευρώ.
2. Σε περίπτωση εθελοντικής συμμόρφωσης δεν υπάρχει καμία έκπτωση στα πρόστιμα, σε περίπτωση όμως κλήσης σε έλεγχο, τότε γίνεται γενναία έκπτωση προστίμων: αντί για τα πρόστιμα του άρθρου 54 που είδαμε παραπάνω, επιβάλλονται τα πρόστιμα των άρθρων 58, 58^Α και 59, που είναι αναλογικά ξεκινώντας από το 10% και φτάνοντας μέχρι και το 50% του φόρου. Στο παραπάνω παράδειγμα λοιπόν αν η υποβολή της δήλωσης φόρου χαρτοσήμου γίνει μετά από κλήση για έλεγχο, τα πρόστιμα από 500 ή 250 ή 100 ευρώ, θα γίνουν το πολύ 0,50 ευρώ. (άρθρο 398 Ν. 4512/2018)

   

3. Καταληκτικές προθεσμίες υποβολής δηλώσεων, πριν την λήξη της προθεσμίας ενημέρωσης των βιβλίων. Τα βιβλία ενημερώνονται μέχρι και το τέλος του επόμενου μήνα. Υπάρχουν όμως υποχρεώσεις, κυρίως έκτακτες, όπως διάφορα είδη τελών χαρτοσήμου, όπου η προθεσμία υποβολής της δήλωσης είναι μέσα σε πέντε μέρες από την συναλλαγή ή μέχρι το πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου μήνα. Λόγω του έκτακτου χαρακτήρα των φόρων αυτών, πολύ συχνά οι επιχειρηματίες δεν γνωρίζουν καν ότι οι συναλλαγές που κάνουν επιβαρύνονται με φόρο και όταν το μαθαίνουν είναι ήδη εκπρόθεσμοι και αντιμέτωπου με τα τερατώδη πρόστιμα που είδαμε παραπάνω. Εκτός φυσικά αν αποφασίσουν να μην πληρώσουν τον φόρο.
4. Το άρθρο 61 του Ν. 4174 προβλέπει απαλλαγή από τα πρόστιμα σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας, αλλά το ελληνικό κράτος δεν θεωρεί ανωτέρα βία ούτε την πανδημία ούτε και την ασθένεια του λογιστή.
5. Ειδικά για την ασθένεια του λογιστή νομοθετήθηκε στο άρθρο 93 του Ν.4764/2020 το εξής: Πρόστιμα δεν επιβάλλονται αν ο λογιστής ασθενήσει, με την προϋπόθεση ότι:
   • ασθενεί με covid, καμία άλλη ασθένεια δεν προβλέπεται,
   • νοσηλεύεται σε δημόσιο νοσοκομείο.
   • νοσηλεύεται μέχρι και την ημέρα της καταληκτικής ημερομηνίας προθεσμίας υποβολής της δήλωσης
6. Επιχείρηση που χρησιμοποιεί ιδιόκτητα ακίνητα, έχει τεκμαρτό εισόδημα ιδιόχρησης, δηλαδή γράφεται ως εισόδημα το ενοίκιο που θα εισέπραττε αν το ακίνητο το εκμίσθωνε σε άλλη επιχείρηση. Αυτό για τα νομικά πρόσωπα, δηλαδή τις εταιρείες, είναι μόνο διαχειριστικό πρόβλημα, καθώς πέρα από το τεκμαρτό εισόδημα, υπάρχει και το ισόποσο τεκμαρτό έξοδο και αμφότερα προσδιορίζουν τα φορολογικά κέρδη του νομικού προσώπου. Τα φυσικά πρόσωπα όμως φορολογούνται αυτοτελώς για τα εισοδήματα από ενοίκια, οπότε ατομικές επιχειρήσεις που στεγάζονται σε ιδιόκτητο ακίνητο, πληρώνουν φόρο ιδιόχρησης με συντελεστή 15% ή 35% ή 45%, ενώ το αντίστοιχο τεκμαρτό έξοδο δεν έχει ισόποσο φορολογικό όφελος, καθώς η ατομική επιχείρηση μπορεί να μην έχει κέρδη ή να έχει κέρδη μέχρι 10.000 όπου ο φορολογικός συντελεστής είναι 9%
7. Φόρος ιδιόχρησης επιβλήθηκε στις ατομικές επιχείρησης και για την περίοδο που ήταν υποχρεωτικά δια νόμου κλειστές λόγω γενικού lock down. Μάλιστα υποβλήθηκε σχετική ερώτηση στην Βουλή, στην οποία η ΑΑΔΕ απάντησε ότι δεν νομοθετεί αυτή, αλλά είναι υποχρεωμένη να εφαρμόζει τον νόμο. Από την μία λοιπόν η ΑΑΔΕ ζήτησε νόμο που θα εξηγεί ότι όταν μια επιχείρηση απαγορεύεται να λειτουργήσει, προφανώς δεν κάνει χρήση του ακινήτου στο οποίο στεγάζεται και η Βουλή από την άλλη δεν αναρωτήθηκε ποιος νομοθετεί στην χώρα αυτή, ώστε να τον καλέσει να λύσει νομοθετικά το πρόβλημα, αφού δεν γινόταν αλλιώς.
8. Δόθηκε η δυνατότητα να κάνουν τα παντρεμένα ζευγάρια χωριστές δηλώσεις. Μπήκε όμως ως προθεσμία η 28/2 κάθε χρόνου. Γιατί μπήκε αυτή η προθεσμία; Κανείς δεν ξέρει. Μάλιστα αν ένα ζευγάρι αποφασίσει να κάνει χωριστές δηλώσεις μια χρονιά, θα πρέπει να κάνει την αίτηση και την επόμενη. Την αίτηση για χωριστή δήλωση την έχουν ανοικτή μόνο για τα νιόπαντρα ζευγάρια και αυτό μάλιστα οι περισσότεροι εφοριακοί και υπάλληλοι της ΑΑΔΕ ακόμα το αγνοούν. Η προθεσμία δεν εξυπηρετεί τίποτα, δημιουργεί μόνο περιττές έγνοιες και τριβές.
9. Όταν κάποιος ασκεί την βραχυχρόνια μίσθωση ως ατομική επιχείρηση, η φορολογική διοίκηση τον φορολογεί ως ιδιώτη. Το οξύμωρο αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με τον νόμο, όσο με την ερμηνεία του. Ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος περιγράφει κάθε ξεχωριστό τύπο εισοδήματος κάνοντας διάκριση μεταξύ φυσικών προσώπων, όπου η διάκριση τα αφορά, και νομικών προσώπων, όπου τα εισοδήματα από κάθε πηγή φορολογούνται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Ωστόσο η ερμηνεία ότι σε περίπτωση που το φυσικό πρόσωπο ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα για το εισόδημα αυτό, προέχει ο χαρακτηρισμός του εισοδήματος ως επιχειρηματική δραστηριότητα, θεωρούνταν αυτονόητη και μάλιστα είχε γραφτεί και σε μια εγκύκλιο σχετική με τα εισοδήματα από δικαιώματα, τα οποία κάποιος μπορεί να τα καρπώνεται είτε ως ιδιώτης, όπου τότε επιβάλλεται ο αυτοτελής φόρος για τα δικαιώματα, είτε ως επιχειρηματίας, όπου στην περίπτωση αυτή τα δικαιώματα φορολογούνται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
10. Συναφές με το παραπάνω είναι το γεγονός ότι κάποιοι εφοριακοί εντάσσουν υποχρεωτικά μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα στην τήρηση βιβλίων, αν και ο νόμος είναι σαφής, ότι μη κερδοσκοπικά πρόσωπα τηρούν βιβλία μόνο αν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι εφοριακοί λοιπόν αυτοί ισχυρίζονται ότι καθώς τα μέλη των μην κερδοσκοπικών προσώπων καταβάλλουν τις συνδρομές τους σε τραπεζικό λογαριασμό, οι τόκοι του τραπεζικού λογαριασμού συνιστούν επιχειρηματική δραστηριότητα, οπότε τους υποχρεώνουν να τηρούν βιβλία. Όταν τίθενται υπόψιν του Υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ συμπεριφορές εφοριακών που δίνουν εντελώς ανυπόστατες ερμηνείες στις διατάξεις με αποτέλεσμα να τις παραβαίνουν ευθέως, δεν κάνουν απολύτως τίποτα.

Υπάρχουν και άλλες πολλές περιπτώσεις, όχι λιγότερο παράλογες, αλλά πιο ειδικές. Στο άρθρο αυτό που παρουσιάστηκε υπό μορφή λίστας, σε αντίθεση με τον παραλογισμό στις φορολογικές διαδικασίες, υποχρεωτικά θα πρέπει μπει ένα τέλος.

Ο Αγαμέμνονας Σταυρόπουλος, Λογιστής - Φοροτεχνικός Α' τάξης είναι μέτοχος και υπεύθυνος λογιστής της εταιρείας New Accounts A.E."

Άλλα άρθρα του Αγαμέμνονα Σταυρόπουλου στο fpress.gr