Τηλεργασία: από εργαλείο αύξησης της παραγωγικότητας, γραφειοκρατικός εφιάλτης

Θα πρέπει βέβαια να επισημάνουμε ότι δεν είμαστε ακριβείς όταν μιλάμε για τηλεργασία. Αυτό που εννοούμε είναι η κατ’ οίκον εργασία. Δεν είναι λεπτομέρεια. Τηλεργασία σημαίνει ελευθερία. Μπορείς να δουλέψεις οπουδήποτε. Η κατ’ οίκον εργασία είναι πολύ δεσμευτική και συχνά οι συνθήκες είναι κάθε άλλο παρά ιδανικές.

Επίσης, η απομόνωση που συνεπάγεται η κατ’ οίκον εργασία, μπορεί αρχικά να είναι ανακουφιστική, αλλά όσο συνεχίζεται ως μια πιο μόνιμη κατάσταση, μπορεί να αποξενώνει τον εργαζόμενο από το εργασιακό περιβάλλον.

Στην πρώτη φάση της πανδημίας, η τηλεργασία λειτούργησε. Ωστόσο από Σεπτέμβριο και μετά ατόνησε. Πολλοί το αποδίδουν στην γενικότερη κόπωση και στην θέληση των εργαζόμενων ή των εργοδοτών, να επανέλθουν στον παραδοσιακό τρόπο εργασίας. Η άποψή μου είναι ότι ο καθοριστικός παράγοντας που ατόνησε είναι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που ορίστηκαν μετά τον Σεπτέμβριο.

Αρχικά η τηλεργασία ήταν απλή. Δεν χρειαζόταν να δηλωθεί πουθενά. Όποιος εργαζόμενος για οποιονδήποτε λόγο έπρεπε ή ήθελε να μεταβεί στον χώρο εργασίας, έστω και για λίγο, μπορούσε να το κάνει. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν στην επιχείρηση να μην παρευρίσκονται πάνω από το 50% των εργαζομένων που η ειδικότητά τους επιτρέπει την τηλεργασία.

Τον Σεπτέμβριο ωστόσο η κατάσταση άλλαξε. Το κράτος ζήτησε οι εργαζόμενοι που θα μπουν σε τηλεργασία να δηλώνονται εκ των προτέρων. Η τηλεργασία από μέτρο προστασίας έγινε ένας γραφειοκρατικός πονοκέφαλος. Ποιους εργαζόμενους θα δηλώσω; Τι δήλωση θα πρέπει να κάνω αν χρειαστεί να μετακινηθεί; Κάθε πότε θα πρέπει να υποβάλλω δήλωση;

Ως λογιστής διαπίστωσα ότι σε πολλούς μας πελάτες οι ίδιοι οι εργαζόμενοι που την εφάρμοζαν, ζήτησαν από τους εργοδότες να μην δηλωθούν σε τηλεργασία. Ο λόγος είναι απλός. Είναι πολύ διαφορετικό να γνωρίζεις ότι μπορείς ανά πάσα στιγμή να πας στο χώρο εργασίας ή όπου αλλού απαιτεί η δουλειά σου, κάνοντας τις απαραίτητες συνεννοήσεις για την αποφυγή συνωστισμού και πολύ διαφορετικό ο εργοδότης σου να σου έχει απαγορεύσει εντελώς την μετακίνηση για εργασιακούς λόγους. Όσο η τηλεργασία ήταν απλή, ήταν ζωτικό για τις επιχειρήσεις να τηρούν την τηλεργασία στο 50%, από φόβο μην μπλέξουν σε επικείμενο έλεγχο. Από τη στιγμή που άρχισαν οι γραφειοκρατικές υποχρεώσεις, το κόστος της διαχείρισης των μέτρων έγινε μικρότερο από το πρόστιμο ενός ενδεχόμενου ελέγχου. Δεν είναι δυνατόν κάθε φορά που προκύπτει ανάγκη μετακίνησης να χρειάζεται εργαζόμενος και εργοδότης να δίνουν αναφορά στον λογιστή ή σε οποιονδήποτε χειρίζεται τους κωδικούς του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ να κάνει άρση της τηλεργασίας ώστε να εκδοθεί βεβαίωση μετακίνησης.

Ειδικά από τον Φεβρουάριο και μετά οι διαδικασίες έγιναν ακόμα πιο δύσκολες. Οι εργαζόμενοι που έχουν δηλωθεί σε τηλεργασία δεν μπορούν καν να μετακινηθούν. Δεν μπορούν να πάνε στην εργασία τους να παραλάβουν αναγκαία έγγραφα ή να μεταβούν οπουδήποτε χρειαστεί. Το κράτος θεώρησε ότι όποιος εργαζόμενος δηλώνεται σε τηλεργασία, έχει ταυτόχρονα και το χάρισμα της τηλεπάθειας.

Ακούω συχνά ότι για να τηρηθεί το λοκντάουν χρειάζονται αυστηροί κανόνες. Διαφωνώ. Αυτό που χρειάζεται είναι καλή πίστη και ακεραιότητα. Για να αναπτυχθούν αυτά, απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι απλές και εφαρμόσιμες διατάξεις, με σεβασμό στις ανάγκες των πολιτών. Αυτό το micromanagement του κράτους, η προσπάθεια να καθορίσει με λεπτομέρεια όχι μόνο την τήρηση των μέτρων αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τηρούνται, είναι εντελώς αναποτελεσματικό και οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα. Τα μέτρα θα τηρηθούν όταν είναι εφαρμόσιμα και γίνεται κατανοητή η χρησιμότητά τους, όχι όταν επιβάλλονται χωρίς λόγο. Η εκ των προτέρων δήλωση της τηλεργασίας δεν εξυπηρετεί τίποτα. Ένας ελεγκτής μπορεί να μετρήσει αν στο χώρο εργασίας βρίσκεται το 50% των εργαζομένων ή περισσότεροι.

"Ο Αγαμέμνονας Σταυρόπουλος, Λογιστής - Φοροτεχνικός Α' τάξης είναι μέτοχος και υπεύθυνος λογιστής της εταιρείας New Accounts A.E."

Άλλα άρθρα του Αγαμέμνονα Σταυρόπουλου στο fpress.gr