To νέο σύστημα εισφορών, οι αγρότες, τα "μπλοκάκια" και οι αποδείξεις δαπάνης

Πέρα λοιπόν από αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά υπάρχουν σημαντικά θέματα και προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Πρώτα και κύρια, το ασφαλιστικό σύστημα θα πρέπει να είναι απλό και κατανοητό από τον κάθε πολίτη. Σήμερα, για παράδειγμα, το πλαίσιο που αφορά στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών δεν είναι μόνο δυσνόητο, είναι σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστο και αυτό φάνηκε από την πρώτη προσπάθεια εφαρμογής του το 2017.

Με αυτό το δεδομένο, η θεσμοθέτηση προαιρετικών ασφαλιστικών κατηγοριών με ελάχιστο υποχρεωτικό ποσό εισφορών, όπως εξαγγέλλεται από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας είναι σε σωστή κατεύθυνση. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς ο ελεύθερος επαγγελματίας, όπως και ο αγρότης θα μπορεί κάθε έτος να πληρώνει, την ελάχιστη εισφορά ή μεγαλύτερη εισφορά με βάση τις δυνατότητές του, προκειμένου να έχει μια καλύτερη σύνταξη.

Εδώ όμως ανοίγει ένα άλλο μεγάλο θέμα. Εάν οι συντελεστές αναπλήρωσης παραμείνουν ως έχουν και δεν βελτιωθούν αισθητά σε ότι αφορά την ανταποδοτική σχέση εισφοράς –σύνταξης, όλοι θα περιοριστούν τα επόμενα χρόνια στην ελάχιστη υποχρεωτική εισφορά, η οποία φαίνεται ότι θα διαμορφωθεί στα 210-220 ευρώ το μήνα. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει σε ακόμη χαμηλότερο επίπεδο συντάξεων τα επόμενα χρόνια.

Επομένως το μέτρο με τις νέες κατηγορίες, θα πρέπει να συνοδευτεί με ενίσχυση της ανταποδοτικότητας έτσι ώστε να δημιουργηθεί κίνητρο ασφάλισης.

Ένα δεύτερο θέμα που προκύπτει είναι τι πρόκειται να γίνει, με όσους έχουν διπλή δραστηριότητα, μισθωτής εργασίας και ελεύθερου επαγγελματία. Με το ισχύον σήμερα καθεστώς του νόμου 4387/2016 προβλέπεται καταβολή εισφορών για κάθε δραστηριότητα με βάση και τα εισοδήματα από το ελεύθερο επάγγελμα. Από τη στιγμή που αποσυνδέεται η εισφορά από το εισόδημα θα πρέπει και για τις κατηγορίες αυτές να προβλεφθεί ελάχιστη υποχρεωτική εισφορά, σε συνδυασμό με τις εισφορές που καταβάλλονται από τη μισθωτή εργασία. Σε αντίθετη περίπτωση , αν υποχρεωθεί για παράδειγμα ένας μισθωτός που έχει και μπλοκάκι να πληρώσει την ελάχιστη έστω εισφορά του ελεύθερου επαγγελματία, θα μιλάμε για μια μεγάλη επιβάρυνση.

Ένα τρίτο ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι αυτό που αφορά όσους πληρώνονται με απόδειξη δαπάνης ( τίτλους κτήσης).

Σήμερα ένας περιστασιακά εργαζόμενος, χωρίς τυπικά εξαρτημένη σχέση εργασίας, μπορεί να πληρωθεί ένα ποσό μέχρι 10.000 ετησίως με απόδειξη δαπάνης. Από 1/2/2019 προβλέπεται η υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικής εισφοράς στον ΕΦΚΑ η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 185 ευρώ το μήνα. Και καλά εάν έχει ως αμοιβή ένα ποσό 7,8 ή 10 χιλ. ευρώ . Όμως οι περισσότεροι από αυτούς τους περιστασιακά εργαζόμενους έχουν μια αμοιβή για κάποιες εργασίες που τους ανατίθενται η οποία μπορεί να είναι κοντά στα 1000 ευρώ ή και λιγότερα. Επομένως από τη στιγμή που υποχρεώνονται να πληρώνουν φόρους και εισφορές δεν τους φθάνουν αυτά που παίρνουν για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.

Κάτι λοιπόν πρέπει να γίνει

Και αυτό που μπορεί και πρέπει να γίνει είναι να μειωθεί ενδεχόμενα το ετήσιο ποσό των 10.000 ευρώ, που μπορεί να πληρωθεί με απόδειξη δαπάνης , αλλά να απαλλαγεί τουλάχιστον ο εργαζόμενος αυτής της κατηγορίας από ασφαλιστικές εισφορές.

Είναι προφανές ότι τα ανωτέρω είναι προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα, αφού μεταξύ άλλων, διευκολύνουν την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και καθιστούν το ασφαλιστικό σύστημα δικαιότερο.

*Ο Γιώργος Κουτρουμάνης είναι ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Ασφαλιστικά Ταμεία. Το 2009, εξελέγη βουλευτής ενώ υπηρέτησε ως υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά την κρίσιμη περίοδο 2009-2012.

Δείτε όλα τα άρθρα του Γιώργου Κουτρουμάνη στο fpress.gr ΕΔΩ