Είναι ευνοϊκές ή όχι για τους εργαζόμενους οι αλλαγές στα εργασιακά;

Μια πολύ βασική πρόταση του πολυνομοσχεδίου βρίσκεται στο άρθρο 54 του πολυνομοσχεδίου. Με το άρθρο αυτό προτείνεται η μεταβολή του άρθρου 56 του Ν. 4487/2017 με το οποίο προστέθηκε τρίτο εδάφιο στο άρθρο 7 του Ν. 2112/1920. Αισίως ο νόμος αυτός διανύει το 100^ο έτος της ηλικίας του και στις 18/03/2020, ζωή να ‘χει, θα γιορτάσει τα εκατοστά του γενέθλια. Ενδιαφέρον έχει να διαβάσουμε πώς ξεκινά ο νόμος, ο οποίος όχι μόνο είναι σε ισχύ, αλλά υπερέχει σε βαρύτητα από πολλές νεότερες εργασιακές διατάξεις. «Αλέξανδρος Βασιλεύς των Ελλήνων, ψηφισάμενοι ομοφώνως μετά της Βουλής, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν»

Σύμφωνα λοιπόν με την προτεινόμενη διάταξη, αν ο εργοδότης καθυστερήσει την καταβολή των δεδουλευμένων προς τον εργαζόμενο πάνω από δύο μήνες, τότε αυτό αποτελεί μονομερή βλαπτική μεταβολή της σύμβασης. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι μετά από δύο μήνες μη καταβολής των δεδουλευμένων, ο εργαζόμενος θα δικαιούται αποζημίωση απόλυσης, αν φυσικά έχει εργαστεί στην επιχείρηση πάνω από 12 μήνες. Αν λοιπόν ο πάνω από δύο μήνες απλήρωτος εργαζόμενος βρει εργασία σε άλλον εργοδότη, δεν θα χάνει τα εργασιακά του δικαιώματα. Δεν θα θεωρείται ότι παραιτήθηκε, αλλά ακριβώς επειδή δεν θα έχει λάβει τα δεδουλευμένα πάνω από δύο μήνες, θα θεωρείται αυτοδικαίως ότι απολύθηκε. Με τον τρόπο αυτό λύνεται το πρόβλημα που είχε παρουσιαστεί πολύ έντονα στην περίοδο κορύφωσης της κρίσης, όπου απλήρωτοι εργαζόμενοι εγκλωβίζονταν στην επιχείρηση που τους είχε απλήρωτους. Δύο χρόνια πριν νομοθετήθηκε ότι μονομερής βλαπτική μεταβολή θεωρείται η αξιόλογη καθυστέρηση πληρωμής των δεδουλευμένων. Η προτεινόμενη διάταξη αντικαθιστά τη λέξη «αξιόλογη» η οποία επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών, με την φράση «πάνω από δύο μήνες» η οποία φαντάζομαι ότι δεν επιδέχεται αμφισβήτησης.

Στο άρθρο 55 περιγράφεται η προστασία εργαζομένων μερικής απασχόλησης. Ουσιαστικά προτείνεται η υπέρβαση ωραρίου μερικής απασχόλησης να πληρώνεται με προσαύξηση 12%. Πώς προστατεύει αυτό τον μερικώς απασχολούμενο, προσωπικά δεν το καταλαβαίνω.

Στο άρθρο 56 προβλέπεται η υποχρέωση να καταχωρίζονται στο πρόγραμμα Εργάνη, οι συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών μέχρι δύο εργοδότες, όπου υπόχρεοι καταβολής ασφαλιστικών εισφορών καθίστανται όχι οι επιτηδευματίες, αλλά οι εργοδότες – πελάτες (το λεγόμενο καθεστώς 39-9 ή αλλιώς «μπλοκάκια ΕΦΚΑ») καθώς και η απασχόληση με εργόσημο. Εδώ φαίνεται ότι δημιουργείται γραφειοκρατία χωρίς νόημα. Για τα μεν μπλοκάκια του άρθρου 39.9 η διάταξη είναι εφαρμόσιμη, καθώς η καταχώριση θα γίνεται από εργοδότες, δηλαδή επιχειρήσεις. Θα πρόκειται βέβαια για την πρώτη καταγραφή στο Εργάνη απασχόλησης ανεξάρτητων υπηρεσιών. Αναρωτιέται κανείς ποια η σκοπιμότητα. Για τα εργόσημα το καθεστώς αναγραφής τους στο Εργάνη μου φαίνεται πραγματικά παράλογο, καθώς με εργόσημο απασχολείται η κατ’ οίκον εργασία, όπου εργοδότες είναι φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες. Πώς θα καλέσουμε τα πρόσωπα αυτά να καταχωρίζουν πληροφορίες στο ΕΡΓΑΝΗ; Και τι πληροφορίες θα καταχωρίζουν; Θα πρέπει να αρχίζουν να μελετούν τους εργασιακούς νόμους του 1920 με τα «απεφασίσαμεν και διατάσσομεν» επειδή απασχολούν μια καθαρίστρια για μια φορά την εβδομάδα;

Τέλος, στα άρθρα 49 με 53 περιγράφεται το νέο καθεστώς κλαδικών και συλλογικών συμβάσεων, η επέκτασή τους καθώς και λεπτομέρειες για την σύσταση συνδικαλιστικών σωματείων εργαζομένων και εργοδοτών. Πολύ σημαντικό στις διατάξεις αυτές είναι ότι τυχόν υποχρεωτική επέκταση των συμβάσεων θα έχει ισχύ από την ημερομηνία που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η σχετική απόφαση του Υπουργού Εργασίας. Θυμίζω εδώ ότι στο προγενέστερο καθεστώς, μέχρι τις 14/02/2012 όπου καταργήθηκαν οι συλλογικές συμβάσεις, η επέκταση δεν ίσχυε όταν αποφασιζόνταν, αλλά αναδρομικά, από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης. Έστω ότι μια κλαδική σύμβαση μεταξύ σωματείων εργαζομένων και εργοδοτών υπογράφοταν π.χ. 12/09/2000, με ημερομηνία έναρξης ισχύος 01/10/2000. Έστω ότι με απόφαση Υπουργού που πάρθηκε 15/12/2003 γινόταν υποχρεωτική. Αυτό σήμαινε τότε ότι η αναπροσαρμογή θα γινόταν αναδρομικά από 01/10/2000. Αυτό αποτελούσε μεγάλο αιφνιδιασμό, δυσάρεστο για τους εργοδότες, ευχάριστο για τους εργαζόμενους. Ωστόσο, ακριβώς επειδή οι εργοδότες φοβόντουσαν τέτοιους αιφνιδιασμούς, ήταν πολύ διστακτικοί να προχωρούν μόνοι τους σε αυξήσεις, ενώ σε πολλές περιπτώσεις λάμβαναν τον συμβατικό μισθό όχι ως εισαγωγικό, όχι ως κατώτατο, αλλά ως τον καταβλητέο μισθό.

Βέβαια τότε, για τις περισσότερες επιχειρήσεις και για την πλειοψηφία των εργαζομένων, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις οι οποίες κάνανε τις διαπραγματεύσεις, ήταν εντελώς άγνωστες. Αυτό προσπαθεί να λύσει η προτεινόμενη διάταξη με την πρόβλεψη του Μητρώου Συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων και οργανώσεων εργοδοτών. Το μητρώο αυτό θα βρίσκεται στο ΕΡΓΑΝΗ και θα έχει ουσιαστικές πληροφορίες για την ύπαρξη των σωματείων, προσβάσιμες από όλους. Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται από τη μια η ευρύτερη συμμετοχή εργαζομένων και εργοδοτών στις υποθέσεις του κλάδου τους και παράλληλα ο αποκλεισμός σωματείων σφραγίδων, όπου ελάχιστοι άγνωστοι καθόριζαν τις τύχες πολλών εν αγνοία όλων.

Συμπερασματικά, ως μόνο θετικό σημείο των προτεινόμενων διατάξεων βλέπω το άρθρο 54 όπου προστατεύει τα δικαιώματα των εργαζομένων που μένουν απλήρωτοι. Όλα τα υπόλοιπα είναι πολύ νωρίς να κριθούν. Μεγάλη σημασία θα έχει πώς θα διαμορφωθούν οι τελικές διατάξεις και πώς τελικά θα εφαρμοστούν. Δυστυχώς όμως πουθενά δεν είδα πρόβλεψη για την υπ΄αριθμόν ένα αναπτυξιακή προϋπόθεση^. την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στην μισθωτή εργασία που είναι σε δυσθεώρητα ύψη. Μάλιστα καθώς οι φορολογικοί συντελεστές θα μειώνονται, όπως έχει προαναγγελθεί, αν οι συντελεστές των ασφαλιστικών εισφορών παραμένουν σταθεροί, στην πραγματικότητα οι ασφαλιστικές εισφορές γίνονται συγκριτικά ακόμα πιο ακριβές και η συμμόρφωση στην εργατική νομοθεσία ακόμα πιο δύσκολη.

"Ο Αγαμέμνονας Σταυρόπουλος, Λογιστής - Φοροτεχνικός Α' τάξης είναι μέτοχος και υπεύθυνος λογιστής της εταιρείας New Accounts A.E."

Άλλα άρθρα του Αγαμέμνονα Σταυρόπουλου στο fpress.gr