Τι θα αλλάξει στην πράξη με τις υπερωρίες των μερικώς απασχολούμενων

Τι κερδίζει από την καταχρηστική αυτή πρακτική ο εργοδότης; Εδώ δεν μιλάμε για απασχόληση πέραν του δηλωμένου ωραρίου. Αυτό είναι μια μορφής μαύρη εργασία, όπου ο εργαζόμενος δεν είναι μεν αδήλωτος, αλλά δεν δηλώνεται το πλήρες ωράριό του. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο της μερικής αδήλωτης εργασίας το πρόστιμο σε περίπτωση εργασίας σε μη δηλωμένο ωράριο είναι εδώ και χρόνια πολύ υψηλό.

Είναι αυτονόητο ότι ο εργοδότης που παρανομεί και παίρνει το ρίσκο του ελέγχου να απασχολεί προσωπικό σε ώρες που δεν είναι δηλωμένο δεν θα σταματήσει την πρακτική αυτή με την προτεινόμενη διάταξη. Η κατάχρηση που θέλει και μπορεί να αντιμετωπίσει η διάταξη αυτή είναι η περίπτωση που δηλώνεται λιγότερο ωράριο σκόπιμα, ούτως ώστε ανά πάσα στιγμή ο εργοδότης να μπορεί μονομερώς να μειώσει το πραγματικό και δηλωμένο ωράριο του εργαζόμενου.

Δίνω ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό. Έστω επιχείρηση που χρειάζεται εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης. Προσλαμβάνει τον εργαζόμενο, του εξηγεί ότι θα εργάζεται με πλήρη απασχόληση, τον δηλώνει ότι εργάζεται με πλήρη απασχόληση και τον αμείβει κανονικά με πλήρη απασχόληση αλλά στην σύμβασή του τον δηλώνει ως εργαζόμενο μερικής απασχόλησης. Αυτό δίνει το δικαίωμα στον εργοδότη να πει στον εργαζόμενο ανά πάσα στιγμή να μην εργαστεί οκτάωρο, αλλά τετράωρο, όσο και η σύμβασή του. Στην περίπτωση αυτή ο εργαζόμενος δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση, γιατί έχει υπογράψει σύμβαση τετραώρου. Αν είχε υπογραφεί σύμβαση πλήρους απασχόλησης, ο εργοδότης δεν θα μπορούσε μονομερώς να μετατρέψει την απασχόληση του εργαζομένου σε τετράωρη, χωρίς την συγκατάθεση του εργαζομένου.

Αν ο εργαζόμενος αρνηθεί να δώσει την συγκατάθεσή του, τότε ο εργοδότης για να αναγκάσει τον εργαζόμενο να μειώσει το ωράριό του θα πρέπει να του δώσει αποζημίωση απόλυσης, καθώς η αποζημίωση απόλυσης δεν δίνεται μόνο σε περιπτώσεις απόλυσης αλλά και στην περίπτωση μονομερούς βλαπτικής μεταβολής της σύμβασης εργασίας από πλευράς εργοδότη. Υπογράφεται λοιπόν σύμβαση μερικής απασχόλησης ενώ στην πραγματικότητα η εργασία είναι πλήρους απασχόλησης, ώστε ανά πάσα στιγμή ο εργοδότης να την μετατρέψει σε μερική χωρίς πρόβλημα.

Πώς η προτεινόμενη διάταξη θέλει να αντιμετωπίσει αυτό το φαινόμενο; Κάνοντας πιο ακριβή την απασχόληση για τις ώρες που ο εργαζόμενος απασχολείται πέραν της σύμβασής του. Αυτό που ισχύει μέχρι τώρα είναι ότι αν ο εργαζόμενος μερικής απασχόλησης εργαστεί επιπλέον ώρες, θα αμειφθεί για τις επιπλέον αυτές ώρες χωρίς προσαυξήσεις. Προσαυξήσεις υπερεργασίας και υπερωρίας θα υπολογιστούν μόνο αν εργαστεί πέραν του οκταώρου, όπως ακριβώς και στον εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης. Με την προτεινόμενη διάταξη η υπερωρία για τον εργαζόμενο μερικής απασχόλησης δεν θα μετράει μετά την όγδοη ώρα, αλλά από το πρώτο λεπτό που θα υπερβεί το ωράριο που δηλώνεται στην σύμβασή του.

Ποιους άλλους θα θίξει η προτεινόμενη διάταξη; Μα φυσικά τους σωστούς και συνεπείς εργοδότες που έχουν πραγματική ανάγκη την μερική απασχόληση και τους εργαζόμενούς τους. Βασική αρχή στην εργατική νομοθεσία μέχρι τώρα είναι ότι αν κάποια επιχείρηση χρειάζεται επιπλέον εργαζόμενους, δίνει προτεραιότητα στους ήδη εργαζόμενούς της που εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Ένας εργαζόμενος με σύμβαση μερικής απασχόλησης δεν χρειάζεται να αλλάξει την σύμβασή του. Αν θέλει και μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της επιχείρησης για επιπλέον ώρες εργασίας, τις προσφέρει χωρίς αλλαγή σύμβασης μεν, με δηλωμένο το επιπλέον ωράριο και φυσικά με τις ανάλογα αυξημένες αποδοχές δε. Με την προτεινόμενη διάταξη είναι σαφές ότι ο εργοδότης αν χρειαστεί επιπλέον απασχόληση, δεν θα στραφεί στο ήδη υπάρχον προσωπικό μερικής απασχόλησης για κάλυψη των επιπλέον αναγκών, αλλά θα αναζητήσει νέο προσωπικό μερικής απασχόλησης.

Ας πάρουμε όμως χάριν παραδείγματος την περίπτωση πράγματι να στραφεί στο ήδη υπάρχον προσωπικό μερικής απασχόλησης και το καλέσει να εργαστεί επιπλέον ώρες. Στο τέλος του μήνα οι υπάλληλοι της μερικής απασχόλησης θα έχουν πάρει περισσότερα χρήματα από τους αντίστοιχους εργαζόμενους της πλήρους απασχόλησης για το ίδιο ωράριο εργασίας! Στην περίπτωση αυτή η σύμβαση μερικής απασχόλησης αποκτά για τον εργαζόμενο πλεονέκτημα.

Είναι η τυπική περίπτωση όπου το κράτος θέλοντας να αντιμετωπίσει καταχρηστικές πρακτικές, αδιαφορεί πλήρως για αυτούς που δεν κάνουν την χρήση διατάξεων καταχρηστικά αλλά ειλικρινά. Επίσης, το πραγματικό πρόβλημα της κατάχρησης, δεν είναι αυτό που περιγράφηκε παραπάνω, αλλά οι αδήλωτες επιπλέον ώρες εργασίας, δηλαδή η «μερική μαύρη εργασία». Δεν καταλαβαίνω πώς καθιστώντας την δήλωση των επιπλέον ωρών ακριβότερη, είναι κίνητρο για να δηλωθούν οι ώρες αυτές. Στην ουσία για τον εργοδότη που δεν δήλωνε τις επιπλέον ώρες, η προτεινόμενη διάταξη δεν αλλάζει τίποτα.

Τα προβλήματα δεν λύνονται με αποσπασματικές διατάξεις. Αν η καταχρηστική μορφή της μερικής απασχόλησης έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, είναι γιατί οι εργοδότες ψάχνουν λύση στο πρόβλημα των πολύ ακριβών ασφαλιστικών εισφορών. Η λύση λοιπόν είναι να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές. Αν θέλει η κυβέρνηση να τονώσει την πλήρη απασχόληση, ας μειώσει εισφορές εραγαζόμενου και εργοδότη στην πλήρη απασχόληση. Ήδη υπάρχει το μέτρο αυτό στον κατώτατο μισθό πλήρους απασχόλησης, είναι η λεγόμενη «επιδότηση εργατικής εισφοράς» όπου οι ασφαλιστικές εισφορές είναι λιγότερες κατά 6,67% και την διαφορά την επωφελείται όλη ο εργαζόμενος. Ας επεκταθεί σε όλες τις συμβάσεις πλήρους απασχόλησης και όχι μόνο για τον κατώτατο μισθό. Ας υπάρξει μείωση και στις εισφορές εργοδότη. Αν η πλήρης απασχόληση έχει ποσοστιαία μειωμένες κρατήσεις από την μερική, τότε την μορφή της μερικής απασχόλησης θα την επιλέξει μόνο ο εργοδότης που την έχει πραγματικά ανάγκη.

"Ο Αγαμέμνονας Σταυρόπουλος, Λογιστής - Φοροτεχνικός Α' τάξης είναι μέτοχος και υπεύθυνος λογιστής της εταιρείας New Accounts A.E."

Άλλα άρθρα του Αγαμέμνονα Σταυρόπουλου στο fpress.gr