Ναι στις μειώσεις φόρων ναι και στην αλλαγή νοοτροπίας των αρχών
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η νέα κυβέρνηση ετοιμάζει ταχύτατα νομοσχέδιο που θα προβλέπει μειώσεις συντελεστών σε διάφορους φόρους. Οι μειώσεις γενικά είναι κάτι ευχάριστο και αναμένεται να βοηθήσουν στην ανάκαμψη της αγοράς. Πέρα όμως από τους υψηλούς συντελεστές, αυτό που δημιουργεί πρόβλημα στις επιχειρήσεις είναι η γενικευμένη ανασφάλεια που προκαλείται από την πληθώρα διατάξεων και αντιφατικών ερμηνειών. Το θέμα δεν είναι λοιπόν μόνον ο συντελεστής φόρου, αλλά ο συντελεστής αυτός να επιβάλλεται σε φορολογική βάση η οποία θα προκύπτει χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία και δεν θα αμφισβητείται από τον φορολογικό έλεγχο με περισσή ευκολία.
Ειδικά από το 2010 οι αλλαγές στα φορολογικά και ασφαλιστικά ζητήματα είναι συνεχείς και έχουν πλέον δημιουργήσει μια μεταρρυθμιστική κόπωση κάνοντας δύσκολο και για τους ελεγκτές και για του ελεγχόμενους να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις. Παρ'όλες όμως τις μεταβολές, η νοοτροπία των φορολογικών και εργασιακών διατάξεων δεν έχει μετατοπιστεί. Εξακολουθούν να στέκονται ως «κακιά πεθερά» σε όσους θέλουν να είναι συνεπείς με τις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις και παράλληλα να δίνουν άλλοθι σε όσους αδιαφορούν για αυτές.
Η δυσκολία του να μπορεί κάποιος να κατορθώσει να είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις του, δεν έχει να κάνει τόσο με την δυνατότητά του να ανταπεξέλθει στους φόρους. Περισσότερο έχει να κάνει με την δυσκολία να νιώσει ασφαλής ότι έχει υπολογίσει σωστά τα φορολογητέα κέρδη του και έχει διεκπεραιώσει στο ακέραιο τις φορολογικές του υποχρεώσεις. Οι διατάξεις είναι διάσπαρτες από γραφειοκρατικές διατάξεις χωρίς νόημα. Π.χ. η υποχρέωση μια εταιρείας με ιδιόκτητα ακίνητα να υπολογίσει την ιδιόχρηση των ακινήτων, τόσο ως έσοδο όσο και ως έξοδο. Καλούνται λοιπόν οι επιχειρήσεις να προβούν σε μια διαδικασία όπου το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι μηδενικό! Έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου ελεγκτές, τόσο του δημοσίου όσο και ορκωτοί, έχουν αμφισβητήσει την βάση υπολογισμού της αξίας της ιδιόχρησης, δηλαδή τον τρόπο με τον οποία η εταιρεία υπολόγισε το μηδενικό αποτέλεσμα!
Υπάρχουν ακόμα περιπτώσεις όπου επικρατεί ασάφεια για το αν θα έπρεπε μια επιχείρηση που κατέβασε ένα έτοιμο λογισμικό, π.χ. antivirus, από μια εταιρεία του εξωτερικού, για το αν θα πρέπει να ζητήσει από την εταιρεία αυτή μια βεβαίωση φορολογικής κατοικίας μεταφρασμένη και με την επισημείωση της Χάγης, ώστε να υποβάλλει μηδενική δήλωση παρακρατούμενου φόρου. Η περιπτωσιολογία είναι δυστυχώς ανεξάντλητη.
Κατά την γνώμη μου, αυτό που χρειάζεται είναι αλλαγή νοοτροπίας στις φορολογικές διατάξεις. Σκοπός θα πρέπει να είναι το πώς θα γίνει εύκολη η ζωή του φορολογούμενου που θέλει να είναι συνεπής. Το αν κάποιος εκμεταλλευτεί τις απλές και κατανοητές διατάξεις ώστε να φαίνεται συνεπής ενώ δεν είναι, είναι ζήτημα των ελεγκτικών μηχανισμών να μπορέσει να τους εντοπίσει. Οι μηχανισμοί υπάρχουν και δεν είναι άλλοι από των έλεγχο των τραπεζικών καταθέσεων και της περιουσίας. Το να καλείται όμως διαρκώς ο συνεπής φορολογούμενος να αποδεικνύει ότι δεν είναι ελέφαντας και να αντιμετωπίζεται με διαρκή καχυποψία από τους ελεγκτές, καθιστά την φορολογική συνέπεια έναν δυσπρόσιτο άθλο. Αν μάλιστα η επιχείρηση επιτύχει αυτόν τον άθλο, αντί να επιβραβεύεται, τιμωρείται. Αυτό συμβαίνει γιατί ο φορολογικός ελεγκτής δεν μπορεί να γυρίσει στην υπηρεσία του με «άδεια χέρια», με αποτέλεσμα να ψάχνει επίμονα για φορολογικές διαφορές ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν.
Η πραγματική μεταρρύθμιση είναι να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος. Για να γίνει αυτό θα πρέπει ο κρατικός μηχανισμός να δείξει εμπιστοσύνη και στους φορολογούμενους και στους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να τεθούν μακροπρόθεσμοι στόχοι. Ασφαλώς η μείωση φορολογικών συντελεστών βοηθούν στην εμπέδωση της φορολογικής συνείδησης. Χωρίς όμως απλοποίηση των διαδικασίων, η εμπέδωση φορολογικής συνείδησης είναι άπιαστο όνειρο. Και όμως, αυτή είναι τελικά που θα δώσει πραγματικά φορολογικά έσοδα στο κράτος, γιατί αν χρειάζεται ένας ελεγκτής για κάθε επιχείρηση, η είσπραξη του φόρου καθίσταται πολύ ακριβή. Αντίστοιχα, αν μια επιχείρηση προκειμένου να συμμορφωθεί με τις φορολογικές της υποχρεώσεις χρειάζεται ένα επιτελείο υπαλλήλων για να διεκπαιρεώνουν γραφειοκρατικές διαδικασίες χωρίς νόημα, τότε τα φορολογικά έσοδα εξανεμίζονται από την έλλειψη παραγωγικότητας.
"Ο Αγαμέμνονας Σταυρόπουλος, Λογιστής - Φοροτεχνικός Α' τάξης είναι μέτοχος και υπεύθυνος λογιστής της εταιρείας New Accounts A.E."