Οι αναγκαίες αλλαγές στο ασφαλιστικό

Είναι αλήθεια ότι πρόκειται για ένα θέμα με έντονο κοινωνικό, οικονομικό και τελικά πολιτικό ενδιαφέρον, μέσα από το οποίο διαμορφώνεται το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, αλλά και το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Επομένως και μόνο από την κρισιμότητα του θέματος δεν αρκούν, σε αυτή τουλάχιστον την προεκλογική περίοδο, υποσχέσεις για αύξηση των συντάξεων ή του εισοδήματος γενικότερα των συνταξιούχων.

Χρειάζονται συγκεκριμένες προτάσεις και θέσεις για την επόμενη ημέρα, με στόχο τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος και της βελτίωσης των παροχών του.

Σε αυτή την κατεύθυνση δεν μπορεί να απουσιάζει από την όποια προσέγγιση η σύνδεση της πορείας του ασφαλιστικού με την πορεία της οικονομίας και της ανάπτυξης. Χωρίς αυτή την παράμετρο ο όποιος σχεδιασμός είναι μετέωρος.

Ωστόσο την ίδια στιγμή υπάρχουν ζητήματα που αφορούν την ίδια τη δομή και τα χαρακτηριστικά του συστήματος στα οποία επιβάλλονται αλλαγές , μετά και τα αποτελέσματα των τελευταίων νομοθετικών παρεμβάσεων.

Αλλαγές που θα θεραπεύσουν αδικίες και θα αποκαταστήσουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης, ασφάλειας και δικαιοσύνης στους πολίτες.

Τέτοιες αλλαγές μεταξύ άλλων είναι :

Η ενίσχυση της ανταποδοτικότητας και η αναγνώριση της συνεισφοράς του κάθε ασφαλισμένου στο σύστημα. Η κοινωνική ασφάλιση από τη φύση της και το ρόλο της είναι θεσμός που εμπεριέχει το στοιχείο της αλληλεγγύης . Ωστόσο την ίδια στιγμή δεν θα πρέπει να λειτουργεί σε βάρος αυτών που πληρώνουν με συνέπεια και πληρώνουν πολλά και δικαιούνται να έχουν μια καλύτερη σύνταξη. Η ισοπέδωση που έχει επέλθει στις συντάξεις δεν δημιουργεί κίνητρο ασφάλισης και αυτό είναι από τα δομικά προβλήματα του νέου ασφαλιστικού. Άρα πρώτη αλλαγή που θα πρέπει να γίνει είναι η ενίσχυση των συντελεστών ανταποδοτικότητας. Περισσότερες εισφορές , μεγαλύτερες παροχές , εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας.

Δεύτερη αλλαγή είναι αυτή που αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές

Η ευθεία σύνδεση των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών με τα εισοδήματά τους, φαίνεται να αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα, μεταξύ των οποίων και εκείνο που ενισχύει την φοροδιαφυγή και την απόκρυψη εισοδημάτων.

Οι ασφαλιστικές εισφορές συνολικά και για τους μισθωτούς είναι ιδιαίτερα υψηλές και πρέπει να υπάρξουν πολιτικές που θα οδηγήσουν στη μείωσή τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι για να δοθεί μια αύξηση 100 ευρώ σε ένα εργαζόμενο η επιχείρηση θα πρέπει να πληρώσει συνολικά από 141 μέχρι και 186 ευρώ!

Όμως, η μείωση των εισφορών δεν μπορεί να γίνει εάν ταυτόχρονα δεν διασφαλιστεί μια βελτίωση στην εισπραξιμότητα και ένας πιο αποτελεσματικός έλεγχος της εισφοροδιαφυγής. Η μείωση των εισφορών δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να οδηγήσει σε μείωση των εσόδων , αφού μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε σε μείωση των συντάξεων.

Τρίτη αλλαγή είναι αυτή που αφορά την ανάπτυξη του δεύτερου λεγόμενου πυλώνα της ασφάλισης. Η βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που αφορά στην ανάπτυξη της επαγγελματικής ασφάλισης , μέσα από τη σύσταση και λειτουργία επαγγελματικών ταμείων , όπως συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες , είναι επιβεβλημένη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η συμπληρωματική ασφάλιση θα αποτελέσει θέμα ατομικής ευθύνης του κάθε εργαζόμενου. Το αντίθετο θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και συμφωνιών σε κλαδικό επίπεδο , με στόχο τη διασφάλιση πρόσθετων παροχών οι οποίες μπορεί να έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία για τους εργαζόμενους.

Και κάτι τελευταίο

Δεν μπορούν να γίνονται συνεχώς αλλαγές στο ασφαλιστικό.

Θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο το νέο ασφαλιστικό πλαίσιο να δημιουργηθεί στη βάση μιας όσο το δυνατόν ευρύτερης πολιτικής και κοινωνικής συμφωνίας με τη θέσπιση και εφαρμογή σταθερών κανόνων για τα επόμενα πολλά χρόνια.

Έτσι μπορεί να εμπεδωθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας όχι μόνο στους συνταξιούχους αλλά στους εργαζόμενους και τους κυρίως στους νέους.

*Ο Γιώργος Κουτρουμάνης είναι ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Ασφαλιστικά Ταμεία. Το 2009, εξελέγη βουλευτής ενώ υπηρέτησε ως υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά την κρίσιμη περίοδο 2009-2012.

Δείτε όλα τα άρθρα του Γιώργου Κουτρουμάνη στο fpress.gr ΕΔΩ