Τι αλλάζει για όσους έχουν εισοδήματα από το εξωτερικό

Η Ε 2019 καθορίζει τον τρόπο φορολόγησης των μερισμάτων από εταιρεία αλλοδαπής, όταν μερισματούχος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος. Οι γενικές διατάξεις ορίζουν ότι τα μερίσματα από ημεδαπή ή αλλοδαπή εταιρεία, φορολογούνται με 15% όταν μερισματούχος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να δούμε τι ορίζει η Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΔΑΦ) που έχει υπογραφτεί μεταξύ της Ελλάδος και της χώρας όπου εδρεύει η εταιρεία που χορηγεί το μέρισμα. Εκεί διακρίνουμε 3 περιπτώσεις. Η πρώτη είναι να φορολογείται το μέρισμα αποκλειστικά στην χώρα φορολογικής κατοικίας του μερισματούχου, άρα στην Ελλάδα με 15%. Η δεύτερη περίπτωση είναι να φορολογείται και στις δύο χώρες, που σημαίνει πρακτικά, ότι αρχικά πληρώνεται ο φόρος στην χώρα όπου εδρεύει η εταιρεία και κατόπιν ο φόρος αυτός συμψηφίζεται όταν γίνεται η φορολογική δήλωση στην Ελλάδα, οπότε η Ελλάδα φορολογεί τυχόν διαφορά. Η τρίτη περίπτωση είναι να φορολογείται το μέρισμα αποκλειστικά στην χώρα που εδρεύει η εταιρεία που το χορηγεί. Με την νέα απόφαση ξεκαθαρίζει το τοπίο στην περίπτωση που η ΣΑΔΦ ορίζει ότι το μέρισμα φορολογείται και στις δύο χώρες, αλλά ταυτόχρονα ορίζει ότι στην χώρα κατοικίας του μερισματούχου δεν συμψηφίζεται μόνο ο φόρος μερίσματος που αποδόθηκε στην χώρα έδρας της εταιρείας, αλλά και ο εταιρικός φόρος εισοδήματος με τον οποίον έχουν επιβαρυνθεί τα κέρδη που διανεμήθηκαν ως μέρισμα. ΣΑΔΦ που το ορίζουν αυτό είναι αυτές που έχει υπογράψει η Ελλάδα με την Αλβανία, την Αρμενία, την Γεωργία, την Εσθονία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Κίνα, την Κύπρο, την Λετονία, την Λιθουανία, το Ουζμπεκιστάν και την Σλοβενία. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, θα πρέπει πράγματι να συμψηφιστεί και ο εταιρικός φόρος που πληρώθηκε στην αλλοδαπή για τα εν λόγω μερίσματα και καθορίζονται τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίσει ο φορολογούμενος ώστε να γίνει αυτό εφικτό. Είναι πολύ σημαντικό ότι σε φορολογικές δηλώσεις παρελθόντων ετών που δεν έχουν ακόμα εκκαθαριστεί, δίδεται περιθώριο μέχρι τις 28/03/2019 να προσκομιστούν τα ζητούμενα δικαιολογητικά, ώστε η εκκαθάριση να τα λάβει υπ΄όψιν.

Η εγκύκλιος Ε 2009 είναι επίσης πολύ σημαντική. Ορίζει όταν υπάρχουν εισοδήματα τα οποία θα πρέπει να δηλωθούν στην φορολογική δήλωση στην Ελλάδα, αλλά για τα οποία η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα φορολόγησης, τότε δεν επιβάλλεται ούτε εισφορά αλληλεγγύης. Για παράδειγμα, αν κάποιος φορολογικός κάτοικος Ελλάδας εισπράττει ενοίκια από ακίνητη περιούσια που έχει στην αλλοδαπή και δικαίωμα φορολόγησης του ενοικίου βάσει ΣΑΔΦ έχει μόνο η αλλοδαπή, ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση ο φορολογούμενος πρέπει να δηλώσει το εισόδημα. Μέχρι σήμερα το εισόδημα αυτό δεν φορολογούνταν μεν, αλλά συναθροιζόταν στην βάση υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης. Σύμφωνα με την νέα απόφαση, από το 2015 και μετά δεν θα πρέπει να επιβάλλεται εισφορά αλληλεγγύης, οπότε θα πρέπει να κατατεθούν τροποποιητικές δηλώσεις εισοδήματος. Η διάταξη αυτή αφορά και φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού οι οποίοι αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα το οποίο δεν φορολογείται στην Ελλάδα, αλλά στην χώρα κατοικίας. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η σύνταξη που παίρνει από την Ελλάδα ένας φορολογικός κάτοικος Κύπρου.

Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι για να έχει εφαρμογή η απαλλαγή εισφοράς αλληλεγγυής, δεν αρκεί να μην φορολογείται στην Ελλάδα το εισόδημα. Θα πρέπει η Ελλάδα να μην έχει δικαίωμα φορολόγησης. Οι δύο έννοιες δεν ταυτίζονται και θα γίνει κατανοητό με το παρακάτω παράδειγμα. Έστω λοιπόν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας ο οποίος εισπράττει μερίσματα από εταιρεία στο ΗΒ. Η Ελλάδα φορολογεί τα μερίσματα με 15%, αλλά καθώς προέρχονται από εταιρεία του ΗΒ, συμψηφίζεται ο εταιρικός φόρος που έχει πληρωθεί στο ΗΒ, ο οποίος είναι 20%. Οπότε δεν περισσεύει φόρος για να επιβάλλει η Ελλάδα. Ωστόσο στο εισόδημα αυτό η Ελλάδα θα επιβάλλει εισφορά αλληλεγγύης, καθώς εξακολουθεί να έχει δικαίωμα φορολόγησης. Αυτό που δεν απαντά η εγκύκλιος και χρήζει περαιτέρω διευκρίνισης είναι αν ο συμψηφισμός του φόρου που έχει αποδοθεί στην αλλοδαπή, μπορεί να μειώσει και την εισφορά αλληλεγγύης. Με τις μέχρι στιγμής διατάξεις δεν ορίζεται κάτι τέτοιο. Ωστόσο στο σκεπτικό της απόφασης για την απαλλαγή της εισφοράς αλληλεγγύης επικρατεί η άποψη ότι καθώς η εισφορά αλληλεγγύης δεν έχει έκτακτο χαρακτήρα και έχει ενταχθεί στον κώδικα φορολογίας εισοδήματος, είναι ουσιαστικά φόρος εισοδήματος, οπότε προκύπτει λογικά το συμπέρασμα ότι αναλογικά, όταν συμψηφίζεται στην Ελλάδα ο φόρος που έχει αποδοθεί στην αλλοδαπή, ο συμψηφισμός αυτός θα πρέπει να αφορά και την εισφορά αλληλεγγύης, αν έχει ήδη καλύψει τον φόρο εισοδήματος. Γι’ αυτό όμως θα πρέπει να αναμένουμε άλλη εγκύκλιο, αν ποτέ εκδοθεί.

*Ο Αγαμέμνονας Σταυρόπουλος, Λογιστής - Φοροτεχνικός Α' τάξης είναι managing partner στη λογιστικό γραφείο New Accounts A.E.

Δείτε όλα τα άρθρα του Αγαμέμνονα Σταυρόπουλου στο fpress.gr ΕΔΩ