Οι φορολογικές υποχρεώσεις όσων μετέφεραν τη φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό

Η προθεσμία υποβολής της δήλωσης σε αυτή την περίπτωση είναι έως τις 31/12/2018, με βασική προϋπόθεση όμως να έχουν τηρηθεί τα όσα ορίζει η ΠΟΛ 1201/2017. Η προθεσμία ισχύει ανεξάρτητα από το αν εγκρίθηκε ή όχι η μεταβολή της φορολογικής κατοικίας.

Στο σημείο αυτό αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η διαδικασία που θα έπρεπε να ακολουθείτε ώστε να ισχύει η προθεσμία είναι η εξής:

• Βήμα 1ο : Έως τις 10 Μαρτίου γίνεται η αίτηση στη Δ.Ο.Υ. που υπάγεται ο φορολογούμενος. Η αίτηση περιλαμβάνει το έντυπο Μ0, το έντυπο Μ1, και το έντυπο Μ7, στο οποίο αναγράφεται ο φορολογικός εκπρόσωπος του φορολογούμενου. Ο φορολογικός εκπρόσωπος πρέπει να είναι κάτοικος Ελλάδας και οι αρμοδιότητές του είναι να εκπροσωπεί τον φορολογικό κάτοικο εξωτερικού στις ελληνικές φορολογικές αρχές.
• Βήμα 2ο : Έως τις 10 Σεπτεμβρίου προσκόμιση από τον αιτούντα μία σειρά εγγράφων όπως αναλύονται από την ΠΟΛ 1201/2017, με κυριότερο όλων το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας από το κράτος που κατοικεί. Το έγγραφο θα πρέπει να φέρει σφραγίδα apostille και να μεταφραστεί στα ελληνικά. Επίσης πρέπει να υπάρχει κάποιο έγγραφο το οποίο πιστοποιεί την φυσική παρουσία του άνω των 183 ημερών στο ξένο κράτος.
• Βήμα 3ο : Εξέταση της αίτησης από την αρμόδια Δ.Ο.Υ εντός δύο μηνών από την ημερομηνία παραλαβής των εντύπων του 2ου βήματος. Η απάντηση θα πρέπει να δίδεται εγγράφως, ειδικά στην περίπτωση που αυτή είναι αρνητική, όπου θα πρέπει να αιτιολογείται η αρνητική απάντηση.
• Βήμα 4ο : Έως τις 31 Δεκεμβρίου υποβολή της φορολογικής δήλωσης χωρίς να υπάρχει θέμα εκπροθέσμου. Στην περίπτωση που η αίτηση γίνει δεκτή, δηλώνονται μόνο τα εισοδήματα και τα περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας. Στην περίπτωση αρνητικής απάντησης, θα πρέπει να δηλώνεται το παγκόσμιο εισόδημα σύμφωνα με τα όσα ορίζει ο Ν. 4172/2013, αλλά και η εκάστοτε Σ.Α.Δ.Φ. που έχει η χώρα μας με το κράτος που προκύπτει το εισόδημα.

Η προαναφερόμενη διαδικασία θα πρέπει να ακολουθηθεί και το έτος 2019 για όσους κάνουν αίτηση για την χρήση του 2018.

Το γεγονός της τακτοποίησης της μεταβολής της φορολογικής κατοικίας του φορολογούμενου σε κάτοικο εξωτερικού είναι πολύ σημαντική για πολλούς λόγους.

Οι κυριότεροι εξ αυτών είναι οι εξής :

• Δεν υπάρχει κίνδυνος φορολόγησης του παγκόσμιου εισοδήματος στην Ελλάδα , δεδομένου ότι ο κάτοικος εξωτερικού φορολογείτε στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα και όχι για αυτό του εξωτερικού.
• Για τους κατοίκους εξωτερικού δεν έχουν εφαρμογή τα τεκμήρια χρήσης περιουσιακών στοιχείων , κατοικία, αυτοκίνητο , σκάφος κλπ., οπότε εξαλείφεται η πιθανότητα να πληρώσουν υπέρογκους φόρους λόγω τεκμηρίων.
• Δεν έχει εφαρμογή ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης , διότι δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια.
• Μπορούν να αιτιολογούνται αγορές περιουσιακών στοιχείων με την εισαγωγή συναλλάγματος από το εξωτερικό. Ο έλεγχος της προέλευσης γίνεται από την ξένη χώρα και όχι από την Ελλάδα. Στην περίπτωση που δεν έχει γίνει η μεταβολή ο κωδικός στο Ε1 «εισαγωγή συναλλάγματος» δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
• Η ελληνική φορολογική αρχή σε κάτοικο Ελλάδος μπορεί να ζητήσει να ελέγξει τους τραπεζικούς λογαριασμούς που βρίσκονται στην αλλοδαπή , ενώ στην αντίθετη περίπτωση πρακτικά ελέγχει μόνο τους ελληνικούς λογαριασμούς.
• Εάν ο κάτοικος εξωτερικού μετοικίσει στην Ελλάδα μπορεί να εισάγει συνάλλαγμα χωρίς να απαιτείται η απόδειξη της προέλευσης των χρημάτων, εάν έχει κατοικήσει στο εξωτερικό τρία έτη και τα χρήματα εισαχθούν εντός δύο ετών από την μετοίκησή του. Το ίδιο ισχύει εάν έχει διαμείνει 5 χρόνια στο εξωτερικό και τα χρήματα εισάγονται από τραπεζικό λογαριασμό που βρίσκεται σε χώρα της Ε.Ε. ή σε υποκατάστημα ελληνικής τράπεζας στο εξωτερικό και τα χρήματα προήλθαν από κεφάλαια που αποκτήθηκαν στη διάρκεια διαμονής του στο εξωτερικό ή μέσα σε έναν χρόνο από την μετοίκησή του στην Ελλάδα.
• Αν εμφανίζεται από λάθος φορολογικός κάτοικος δύο χωρών , η ξένη φορολογική αρχή , μπορεί να του δημιουργήσει πρόβλημα δεδομένου ότι βάσει κρατικών συμφωνιών απαγορεύεται να έχει κάποιος άνω της μίας φορολογικής κατοικίας.

Εκτός των ανωτέρω θα πρέπει να επισημάνουμε ότι για να υποβάλλει κάποιος φορολογική δήλωση ως κάτοικος Ελλάδας θα πρέπει να δηλώνει ιδιόχρηση ή να είναι κάπου φιλοξενούμενος. Δηλώνοντας φιλοξενούμενος μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα σε στον φορολογούμενο που τον «φιλοξενεί» σε μία σειρά επιδομάτων που η βάση υπολογισμού τους είναι το οικογενειακό εισόδημα, δεδομένου ότι θα προσαυξάνεται και το εισόδημα του κάτοικου εξωτερικού.

Από την στιγμή που εγκρίνεται η αίτηση, το ερώτημα που γενάτε είναι αν ο κάτοικος εξωτερικού είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει δήλωση.

Εκ του νόμου ο κάτοικος εξωτερικού που δεν έχει πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα, δεν υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση. Όμως πολλές φορές για τεχνικούς λόγους θα ήταν προτιμότερο να υποβάλλεται έστω και μηδενική.

Για παράδειγμα εάν χρειαστεί φορολογική ενημερότητα και έχουν υποβληθεί δηλώσεις για μία πενταετία, το σύστημα την χορηγεί ηλεκτρονικά, εάν φυσικά δεν υπάρχουν οφειλές. Από την άλλη αν δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις θα πρέπει να γίνει επίσκεψη στην αρμόδια Δ.Ο.Υ , ώστε να γίνει η σχετική υπεύθυνη δήλωση από τον φορολογούμενο για το γεγονός ότι δεν ήταν υπόχρεος υποβολής και στην συνέχεια να χορηγηθεί η ενημερότητα από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ.

Στην περίπτωση που η ενημερότητα ζητάτε με σκοπό την μεταβίβαση περιουσιακού στοιχείου τότε θα πρέπει εκτός όλων των άλλων να υπάρχει και ειδικό πληρεξούσιο προς το αιτούντα , αν δεν προέλθει ο ίδιος ο κάτοικος εξωτερικού στην Δ.Ο.Υ , κάτι που δεν θα χρειάζονταν αν υπήρχαν δηλώσεις πέντε ετών , γιατί θα εκδίδονταν ηλεκτρονικά.

Το δεύτερο ερώτημα που γεννάται είναι αν θα πρέπει να προσκομίζεται το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας κάθε χρόνο;

Όχι, δεν είναι υποχρεωτικό να προσκομίζεται, θα πρέπει όμως να προσκομίζεται εάν ζητηθεί από την Ελληνική φορολογική αρχή για τον οποιονδήποτε λόγο. Με λίγα λόγια, κάθε χρόνο θα πρέπει να τηρούνται οι προϋποθέσεις ώστε ο φορολογούμενος να θεωρείται κάτοικος εξωτερικού, όπως αυτές αναλύονται στον ελληνικό νόμο , αλλά και στις εκάστοτε συμβάσεις αποφυγής διπλή φορολογίας της Ελλάδας με τα ξένα κράτη. Θα πρέπει δηλαδή να τηρείται η προϋπόθεση των 183 ημερών, των οικογενειακών αλλά και των επαγγελματικών συμφερόντων.

Κλείνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίδεται όταν ο κάτοικος εξωτερικού θελήσει να συμμετέχει σε νομικό πρόσωπο στην Ελλάδα, ώστε η συμμετοχή του να μην δημιουργήσει αμφισβητήσεις όσο αναφορά την φορολογική κατοικία.

*Ο Ηλίας Χατζηγεωργίου είναι Λογιστής - Φοροτεχνικός με άδεια Α’ Τάξεως από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Είναι διαχειριστής της φοροτεχνικής εταιρείας Pantelis & Partners Tax and Accounting Specialists και αντιπρόεδρος της επιτροπής φοροτεχνικών του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Ειδικεύεται σε θέματα φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, θέματα κατοίκων εξωτερικού και φορολογίας παγκόσμιου εισοδήματος, φορολογικών ελέγχων επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων.

Άλλα άρθρα του Ηλία Χατζηγεωργίου στο fpress.gr:

Βραχυχρόνιες μισθώσεις, τι μας ξημερώνει από 1/12/2018