Πέθανε ο Πάπας Φραγκίσκος σε ηλικία 88 ετών– Θλίψη σε εκατομμύρια πιστούς σε όλο τον κόσμο

Πέθανε ο Πάπας Φραγκίσκος σε ηλικία 88 ετών– Θλίψη σε εκατομμύρια πιστούς σε όλο τον κόσμο

Τι θα ακολουθήσει, η διαδικασία διαδοχής

Ο Πάπας Φραγκίσκος, ο πρώτος Λατινοαμερικανός ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, απεβίωσε σήμερα (21/4) σε ηλικία 88 ετών, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το Βατικανό. Η είδηση του θανάτου του έχει συγκλονίσει τη διεθνή κοινότητα.

Η ανακοίνωση από το Βατικανό

«Αγαπητές αδελφές και αδελφοί, με βαθύ πόνο πρέπει να ανακοινώσω τον θάνατο του Αγίου Πατέρα μας Φραγκίσκου. Στις 7:35 σήμερα το πρωί, ο επίσκοπος της Ρώμης Φραγκίσκος επέστρεψε στον Οίκο του Πατρός. Το σύνολο της ζωής του αφιερώθηκε στην υπηρεσία προς τον Κύριο και την Εκκλησία του.

»Μας δίδαξε να ζούμε τις αξίες του Ευαγγελίου με πίστη, θάρρος και οικουμενική αγάπη. Ειδικά υπέρ των φτωχότερων και περιθωριοποιημένων. Με απεριόριστη ευγνωμοσύνη για το παράδειγμά του, πραγματικού μαθητή του Κυρίου Ιησού, παραδίδουμε την ψυχή του πάπα Φραγκίσκου στην πλήρη ελέους αγάπη του Θεού».

Πιστοί έχουν αρχίσει να συγκεντρώνονται ήδη στο Βατικανό για να αποτίσουν φόρο τιμής.

Αργεντινός, Ιησουίτης, απλός, χαρισματικός, δραστήριος. Γεννημένος από Ιταλούς γονείς που μετανάστευσαν στο Μπουένος Άιρες, ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο υπήρξε ο πρώτος Πάπας προερχόμενος από τη Λατινική Αμερική.

Πριν πάρει το δρόμο της ιεροσύνης, ο Μπεργκόλιο σπούδασε χημεία, είχε μια συναισθηματική σχέση όταν ήταν έφηβος, και διατήρησε διαχρονικά μια μεγάλη αγάπη για την Ιταλική μουσική και κινηματογράφο. Στα 21 του χρόνια του αφαιρέθηκε μέρος του δεξιού του πνεύμονα, γεγονός που κατά καιρούς του προκάλεσε δυσφορία και προβλήματα στο αναπνευστικό.

Στις 3 Μαρτίου 2013, ο Μπεργκόλιο εξελέγη Πάπας στην πέμπτη ψηφοφορία από 115 εκλέκτορες, ένα μήνα μετά την ηχηρή παραίτηση του Βενέδικτου ΙΣΤ’, με τον οποίο διατήρησε πάντα στενές σχέσεις.

Η 12ετή θητεία του ως προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας χαρακτηρίστηκε από μια κλίση προς τη δημιουργία ανοικτών και αδελφικών κοινοτήτων, τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός συνειδητοποιημένου λαϊκισμού, και την φροντίδα για τους φτωχούς, τους φυλακισμένους και τους άρρωστους. Ενδεικτικό το όνομα που ο ίδιος επέλεξε για το ποντιφικάτο, Πάπας Φραγκίσκος, προς τιμή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, πολιούχος της Ιταλίας και γνωστός για την αφοσίωσή του προς τους φτωχότερους.

Απεβίωσε ο Πάπας Φραγκίσκος σε ηλικία 88 ετών

Η αρχή της θητείας του Μπεργκόλιο δεν ήταν εύκολη, εφόσον για μεγάλο χρονικό διάστημα συζητήθηκε ο ενδεχόμενος του ρόλος στο Βρώμικο Πόλεμο της Αργεντινής του 1974, και τη σχέση του με τον δικτάτορα Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα.

Πάντα έτοιμος να συναντήσει πιστούς, πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, ο Πάπας Φραγκίσκος δεν χαρίστηκε ποτέ στον εαυτό του, συχνά αγνοώντας τις εντολές των γιατρών του για θεραπεία και ξεκούραση. Μέσα στα 13 χρόνια θητείας του, ο Μπεργκόλιο έκανε 47 αποστολικά ταξίδια σε 66 διαφορετικές χώρες πάντα με μια προσεκτική ματιά προς την οικογένεια και τους αδύναμους. Ενδεικτικά ήταν τα δύο ταξίδια που πραγματοποίησε στην Ελλάδα για να δει από κοντά τα κέντρα μετανάστευσης της Λέσβου το 2016 και το 2021.

Ο Πάπας Φραγκίσκος τάχθηκε διαχρονικά κατά των αμβλώσεων και της παρένθετης μητρότητας, και προέβη σε άνοιγμα προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, όμως όχι εντός του ιερού σεμιναρίου. Δραστηριοποιήθηκε ώστε να υπάρξει άνοιγμα για μεγαλύτερη γυναικεία παρουσία στις διοικητικές θέσεις του Βατικανού, και ανακήρυξε δύο Ιωβηλαία – του Ελέους, το 2015, και της Ελπίδας, το 2025.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Πάπας Φραγκίσκος αναζήτησε μια ευαγγελική διάσταση με μια ισχυρή οικουμενική κλίση, αλλά και την ενίσχυση του διαθρησκευτικού διαλόγου. Το 2020, ο Πάπας Φραγκίσκος αντιμετώπισε την πανδημία κορονοϊού, με την πλέον γνωστή απόκοσμη εικόνα μια άδειας πλατείας του Αγίου Πέτρου

Ο Μπεργκόλιο κατάφερε σημαντικά επιτεύγματα. Από την κατάργηση του προνομίου του «ποντιφικού απορρήτου» σε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης από εκκλησιαστικούς, έως και την δημόσια συγγνώμη για τον ρόλο της Καθολικής Εκκλησίας στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των ιθαγενών στον Καναδά. Ο Μπεργκόλιο υπήρξε και ο πρώτος προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας που μίλησε στην Σύνοδο G7, όπου το 2024 υπογράμμισε τον κίνδυνο της ανθρωπότητας από τους πολέμους, αλλά και από την υπερβολική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.

Τι θα ακολουθήσει, η διαδικασία διαδοχής

Όπως ανέφερε το Politico την περίοδο όπου πέρασε τη μεγάλη κρίση με την υγεία του, ο θάνατος του Πάπα θα ενεργοποιήσει μια προσεκτικά σχεδιασμένη σειρά γεγονότων.

Το αποκορύφωμα αυτής της διαδικασίας θα είναι η εκλογή του νέου ηγέτη της Καθολικής Εκκλησίας, μέσα από ένα κλειστό και μυστικοπαθές κονκλάβιο. Πρόκειται για μια διαδικασία γεμάτη ίντριγκα, με προοδευτικούς και συντηρητικούς καρδινάλιους να αγωνίζονται για τον έλεγχο μιας Εκκλησίας που αριθμεί πάνω από ένα δισεκατομμύριο πιστούς.

Παραδοσιακά, ο θάνατος ενός πάπα επιβεβαιώνεται από τον Καμεράριο, έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Βατικανού. Σήμερα, τη θέση αυτή κατέχει ο Ιρλανδός Καρδινάλιος Κέβιν Φάρελ. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Καμεράριος επισκέπτεται τη σορό του πάπα και προφέρει το όνομά του για να διαπιστώσει αν ανταποκρίνεται. Στην πραγματικότητα, ο θάνατος πιστοποιείται με ιατρικά μέσα, ενώ η φήμη ότι ο Καμεράριος χτυπά ελαφρά το κεφάλι του πάπα με ένα ασημένιο σφυρί έχει διαψευστεί από το Βατικανό.

Όταν επιβεβαιωθεί ο θάνατος, το δαχτυλίδι του ποντίφικα, που χρησιμοποιείται ως επίσημη σφραγίδα, καταστρέφεται για να συμβολίσει το τέλος της εξουσίας του. Οι παπικές κατοικίες σφραγίζονται, και η είδηση ανακοινώνεται στους Καρδιναλίους και στη συνέχεια στον κόσμο μέσω επίσημης δήλωσης του Βατικανού.

Η περίοδος πένθους και η ταφή

Ο θάνατος του πάπα σηματοδοτεί την έναρξη μιας εννιαήμερης περιόδου πένθους, γνωστής ως Novendiale, παράδοση που προέρχεται από την Αρχαία Ρώμη. Η Ιταλία, συνήθως, κηρύσσει εθνικό πένθος.

Η σορός του πάπα ευλογείται, ντύνεται με τα παπικά άμφια και εκτίθεται στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου για προσκύνημα από το κοινό, ηγέτες κρατών και ξένες αντιπροσωπείες. Σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου οι πάπες τοποθετούνταν σε επιβλητική εξέδρα, ο Φραγκίσκος έχει ζητήσει έναν απλούστερο τρόπο παρουσίασης, σε ανοιχτό φέρετρο.

Κάποτε, οι πάπες υποβάλλονταν σε ταρίχευση και η καρδιά τους φυλασσόταν ως ιερό λείψανο. Αυτές οι πρακτικές έχουν πλέον εγκαταλειφθεί. Κατά τη διάρκεια της περιόδου πένθους, τελούνται καθημερινές λειτουργίες στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου και σε καθολικούς ναούς παγκοσμίως.

Η κηδεία του πάπα θα γίνει τέσσερις έως έξι ημέρες μετά τον θάνατό του, στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, με πλήθος πιστών να συρρέει για το ύστατο χαίρε. Την τελετή θα τελέσει ο πρύτανης του Κολεγίου των Καρδιναλίων, ο Ιταλός Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε.

Παραδοσιακά, οι πάπες θάβονται στις κρύπτες κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπως και ο προκάτοχος του Φραγκίσκου, Βενέδικτος ΙΣΤ’. Ωστόσο, ο Φραγκίσκος έχει επιλέξει ως τόπο ταφής του τη Βασιλική της Santa Maria Maggiore στη Ρώμη, κάτι που τον καθιστά τον πρώτο πάπα εδώ και έναν αιώνα που δεν θα ενταφιαστεί στο Βατικανό.

Σύμφωνα με το τελετουργικό, οι πάπες ενταφιάζονταν παραδοσιακά σε τριπλό φέρετρο (κυπαρισσένιο, μεταλλικό και ξύλινο). Ο Φραγκίσκος έχει επιλέξει ένα απλούστερο φέρετρο, κατασκευασμένο μόνο από ξύλο και ψευδάργυρο.

Όπως και ο Βενέδικτος ΙΣΤ’, πιθανώς θα ταφεί με ένα ειδικό έγγραφο (rogito) που περιγράφει τη ζωή και τη διακονία του.

Η εκλογή του νέου Πάπα

Δύο έως τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία, οι Καρδινάλιοι θα συγκεντρωθούν στην Καπέλα Σιστίνα για το κονκλάβιο, τη μυστική διαδικασία εκλογής του νέου πάπα. Αν και θεωρητικά οποιοσδήποτε βαφτισμένος καθολικός άνδρας μπορεί να εκλεγεί, τα τελευταία 700 χρόνια οι πάπες επιλέγονται αποκλειστικά από το Κολέγιο των Καρδιναλίων.

Οι περισσότεροι από τους 266 πάπες στην ιστορία ήταν Ευρωπαίοι, με τον Φραγκίσκο, γεννημένο στην Αργεντινή, να είναι ο πρώτος μη Ευρωπαίος εδώ και 1.300 χρόνια.

Οι καρδινάλιοι που θεωρούνται επικρατέστεροι αποκαλούνται «papabile». Η διαδικασία της εκλογής είναι άκρως μυστική. Η Καπέλα Σιστίνα σφραγίζεται, και μόνο οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών έχουν δικαίωμα ψήφου. Περίπου 120 από αυτούς θα ψηφίσουν μυστικά, και αν κανείς δεν συγκεντρώσει τα δύο τρίτα των ψήφων, διεξάγεται νέος γύρος. Η εκλογή του Φραγκίσκου το 2013 διήρκεσε 24 ώρες και πέντε γύρους. Άλλες φορές, η διαδικασία έχει κρατήσει μήνες ή και χρόνια.

Οι ψήφοι καίγονται σε ειδικό φούρνο μέσα στην Καπέλα Σιστίνα. Αν ο καπνός είναι μαύρος, δεν έχει εκλεγεί πάπας. Αν είναι λευκός, ο κόσμος μαθαίνει ότι υπάρχει νέος ηγέτης της Εκκλησίας.

Μόλις εκλεγεί ο νέος πάπας, ένας καρδινάλιος ανακοινώνει από το μπαλκόνι του Αγίου Πέτρου: «Habemus Papam» («Έχουμε Πάπα»). Ο εκλεγμένος, ντυμένος στα λευκά, βγαίνει να απευθύνει τον πρώτο του λόγο στο πλήθος.

Ο πάπας είναι μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες παγκοσμίως, με επιρροή όχι μόνο στη θρησκεία, αλλά και στη διπλωματία και τις ανθρωπιστικές κρίσεις.

Ενώ οι περισσότεροι πάπες υπηρετούν μέχρι τον θάνατό τους, ο Βενέδικτος ΙΣΤ’ το 2013 έγινε ο πρώτος που παραιτήθηκε μετά από 600 χρόνια, λόγω προβλημάτων υγείας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ