Ο πόλεμος για τα νερά, τα αεροδρόμια και τα φιλέτα-ακίνητα

Δώδεκα αποκρατικοποιήσεις εχουν ήδη ολοκληρωθεί. Ο στόχος για τα έσοδα απο τις αποκρατικοποιήσεις φέτος ήταν στο 1,3 δισ. αλλά φευ. Τα εισπραχθέντα έσοδα από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων φέτος διαμορφώθηκαν τελικά μόλις στα 963 εκατομμύρια ευρώ. Συνολικά, το 2013 το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων εν μέσω δύο παραιτήσεων προέδρων και ισάριθμων αντικαταστάσεων έχει συνάψει συμβάσεις για την πώληση περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου που ανέρχονται στο ποσό των 2,2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τόσα είναι τα έσοδα που εισπράχθηκαν φέτος συν αυτά που θα προστεθούν στα επόμενα χρόνια. Οι αποκρατικοποιήσεις που ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2013 και οι οποίες έχουν μακροπρόθεσμα το μεγαλύτερο οικονομικό όφελος είναι εκείνες των κρατικών λαχείων (τα έσοδα αναμένεται να φθάσουν στο ποσό των 770 εκατομμυρίων ευρώ σε βάθος 12ετίας συμπεριλαμβανομένων των ετήσιων καταβολών 50 εκατομμυρίων ευρώ από τα εγγυημένα κέρδη των λαχείων) και της ΟΠΑΠ ΑΕ έναντι τιμήματος 652 εκατομμύριων ευρώ. Αλλά 261 εκατομμύρια ευρώ εισπράττονται από 28 συνολικά ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου.

Σύμφωνα με το εξαιρετικό ρεπορτάζ του Γιώργου Λιάρου στα "Παραπολιτικά", για το 2014 η τρόικα επέμεινε ότι ο στόχος έπρεπε να τεθεί στα 3,8 δις. ώστε να εξισορροπηθούν οι αστοχίες των προηγουμένων ετών, επίπεδο για το οποίο το management του ΤΑΙΠΕΔ εμφανίστηκε τουλάχιστον επιφυλακτικό (sic). Υπενθυμίζεται ότι ο αρχικός στόχος εσόδων για το 2013 ήταν 2,6 δισ. αλλά η υπόθεση της ΔΕΠΑ και όχι μόνον τον κατέστησε ανέφικτο. Σε εξέλιξη βρίσκονται αυτή τη στιγμή οι διαγωνισμοί για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την ΕΕΣΣΤΥ (Ελληνική Εταιρία Συντήρηση Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού) ή αλλιώς ROSCO. Στην τελική φάση του διαγωνισμού για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ έχουν περάσει η ρουμανική Grup Feroviar Roma, η γαλλική Société Nationale des Chemins de fer Français (SNCF) και οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι (Rossiyskie Ζheleznye Dorogi - RZD) σε κοινοπραξία με την ΤΕΡΝΑ των οποίων όμως το ενδιαφέρον εχουν οι ίδιοι εξαρτήσει από την παράλληλη εξαγορά ενός λιμανιού όπως της Θεσσαλονίκης ή της Αλεξανδρούπολης. Για την ROSCO εχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον πάλι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι, η γαλλική Alstom σε συνεργασία με τον όμιλο Κοπελούζου και η γερμανική Siemens. Αυτή τη στιγμή καταβάλλεται προσπάθεια ώστε να προχωρήσουν, τουλάχιστον οι ΤΡΑΙΝΟΣΕ στη φάση των δεσμευτικών προσφορών εντός του έτους.

Στο χαρτοφυλάκιο των υπο αποκρατικοποίηση εταιρειών ακολουθούν, με σειρά προόδου της διαδικασίας, ο ΟΛΠ, ο ΟΛΘ, άλλες μαρίνες, η πώληση των ΕΛΤΑ, ο διαγωνισμός για την υποθαλάσσια κοιλότητα αποθήκευσης φυσικού αέριου στην Καβάλα, τα ΕΛΠΕ, το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, η ΕΥΑΘ και η ΕΥΔΑΠ, η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού για τη ΔΕΠΑ, η ΛΑΡΚΟ, το «ψηφιακό μέρισμα» των ραδιοσυχνοτήτων, η ΔΕΗ και άλλες πολλές!

Ο πόλεμος για τα νερά

Ο διαγωνισμός για την ΕΥΑΘ έχει εισέλθει στην τελική φάση με πολλά όμως προβλήματα. Εχουν περάσει δυο υποψήφια σχήματα: Κοινοπραξία της SUEZ Environment, που ελέγχει ήδη το 5% της ΕΥΑΘ, και της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις Α.Ε από τη μία πλευρά και από την άλλη κοινοπραξία της ισραηλινής MEKOROT με την Γ. Αποστολόπουλος A.E. Συμμετοχών την MIYA Water Projects Netherlands και την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Σκιές πάντως ρίχνουν οι πληροφορίες για την προσφυγή εργαζομένων στο ΣΤΕ κατά της απόφαση με την οποία πέρασε η ΔΕΚΟ στον έλεγχο του ΤΑΙΠΕΔ. Βρίσκεται πάντως η ιδιωτικοποίηση σήμερα κοντά στην ολοκλήρωση της διαδικασίας για την οριστικοποίηση του σχεδίου της σύμβασης παραχώρησης κάτι που οδηγεί μετά στην φάση των δεσμευτικών προσφορών ώστε να πωληθεί της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης. Ωστόσο πρόθεση του Συμβουλίου της Επικρατείας φαίνεται πως έιναι να μπλοκάρει την μεταβίβαση των δύο εταιρειών στο χαρτοφυλάκιο των προς αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου. Έτσι στο τραπέζι έχει πέσει νέο σχέδιο αυτή τη φορά για πώληση μικρότερου ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου, μέσω της έκδοσης δικαιωμάτων αγοράς (warrants). Για παράδειγμα, το ΤΑΙΠΕΔ θα μπορούσε να πωλήσει το 34% της ΕΥΔΑΠ εκδίδοντας δικαιώματα αγοράς και διατηρώντας ταυτόχρονα το put option. Όλα αυτά, βέβαια, υπό την προϋπόθεση ότι θα διαμορφωθεί το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο. Παράλληλα δεν αποκλείεται όμως να επιλεγεί τελικά και το μοντελο ΣΔΙΤ για τη διάθεση τμήματος του μετοχικού κεφαλαίου των δύο εταιρειών, με νομικό παράθυρο την εκ νέου μεταβίβαση των μετοχών των δύο εταιρειών.

Βασικό επιχείρημα υπερ της ιδιωτικοποίησης κόντρα στην απόφαση του ΣτΕ είναι ότι ο επενδυτής θα αναλάβει τη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης, ενώ η ιδιοκτησία του νερού ως φυσικού αγαθού παραμένει στο Δημόσιο.

Αεροδρόμια, μαρίνες και βίλες...

Στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για τη διαχείριση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, που εχουν χωριστεί σε δυο ομάδες, πέρασαν η γαλλική Vinci (σε συνεργασία με την Ελλακτωρ), η γερμανική Fraport (μαζί με τον όμιλο Κοπελούζου) και η Corporation America από την Αργεντινή σε συνεργασία με τη ΜΕΤΚΑ του ομίλου Μυτιληναίου. Στον κατάλογο των υποψηφίων περιλαμβάνονται, επίσης, η ελβετική Zurich Airport (μαζί με J&P ΑΒΑΞ), η γαλλική Aeroports De La Cote d'Azur, η κροατική Agrokor Novaport Development, η Engelinvest Israel Ltd. από το Ισραήλ, η αμερικανική επενδυτική εταιρεία Advent και η «Διεθνής Αερολιμήν Αθηνών» που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και ελέγχεται από Καναδούς. Στην πρώτη ομάδα εντάσσονται τα αεροδρόμια Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Ζακύνθου, Κεφαλονιάς, Ακτίου, Καβάλας και Χανίων και στη δεύτερη αυτά της Ρόδου, Κω, Σαντορίνης, Μυκόνου, Μυτιλήνης, Σκιάθου και Σάμου. Στις δύο ομάδες μπορεί να προστεθούν επιπλέον αεροδρόμια.

Τρέχουν ακόμα οι διαγωνισμοί για τις Μαρίνες Πύλου, Χίου και Ύδρας, Πόρου, Νέας Επιδαύρου και Αλίμου . Στους περισσότερους εξ αυτών ένδεκα επενδυτικά σχήματα εμφανίζονται να ερίζουν μεταξύ τους συμπεριλαμβανομένων των τουρκικών συμφερόντων ομίλων Dogus και Koch, της κινεζικής Fosun, στρατηγικού επενδυτή στη Folli Follie, της Azimut Benetti, της Lamda Development, της Ελλακτωρ και της J&P Αβαξ.

Παράλληλα, το ΤΑΙΠΕΔ ενέκρινε πριν από λίγες ημέρες και την έναρξη δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού για την πώληση ακινήτων στο εξωτερικό. Πρόκειται για το πενταόροφο ακίνητο 1.600 τ.μ. στην περιοχή της Villa Borghese της Ρώμης, το οποίο λειτουργούσε ως ξενοδοχείο έως το 2007, τριώροφο ακίνητο 3.350 τ.μ. στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, το οποίο είχε αγοραστεί από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων το 2007 και παρέμενε έως σήμερα αναξιοποίητο και δύο ακόμη ακίνητα, στη Λιουμπλιάνα και το Βελιγράδι, τα οποία είχαν συμπεριληφθεί σε προηγούμενους σχετικούς διαγωνισμούς, χωρίς, όμως, αποτέλεσμα.

Επιπλέον εξετάζεται η δυνατότητα τιτλοποίησης ή παραχώρησης της διαχείρισης σε ιδιώτες μεγάλου αριθμού ακινήτων με συμβούλους τις UBS, Deutsche Bank και ΒΝΡ Paribas ενώ επίσης τρέχουν και οι ηλεκτρονικές δημοπρασίες ακινήτων.

Η άγνωστες μάχες για το Ελληνικό, τον ιππόδρομο και την Αφάντου

Σε εξέλιξη αλλά με μεγαλες καθυστερήσεις βρίσκεται και ο διαγωνισμός για τον Οργανισμό Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδος (ΟΔΙΕ) με δυο επενδυτές να ερίζουν, την γαλλική RMV και κοινοπραξία της Itralot Ιντραλοτ με αργεντινών συμφερόντων όμιλο. Σε εξέλιξη βρίσκονται επίσης και οι διαγωνισμοί για τα Ξενία και τις Ιαματικές πηγές ενώ αναβλήθηκε και πάλι (μετά και από προηγούμενες αναβολές) η προθεσμία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών για την έκταση του Ελληνικού. Στην τελική αυτή φάση είχαν περάσει η Lamda Development του ομίλου Λάτση, η Qatar Investment Authority (το κρατικό fund του εμιράτου του Κατάρ), η London Regional Properties και η ισραηλινή Elbit . Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές έχει ζητηθεί από ΤΑΙΠΕΔ και κυβέρνηση να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί στο υπο κατάρτιση ειδικό σχέδιο χωρικής ανάπτυξης δημοσίου ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) πρόβλεψη για τη δυνατότητα δημιουργία και λειτουργίας καζίνο. Η προθεσμία για την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών έχει μετατεθεί επανειλημμένως και η πρόσφατη αποχώρηση από τον διαγωνισμό της Qatari Diar άφησε πλέον τρεις υποψηφίους. Πηγές κοντά στην υπόθεση προσδιορίζουν την περίοδο μετά τα μέσα Ιανουαρίου ως πιθανή ημερομηνία για τις δεσμευτικές προσφορές ενώ προκρίνουν την Lamda ως φαβορί αν και οι ισραηλινοί εμφανίζονται ιδιαίτερα αποφασισμένοι ειδικά για το project του καζίνο.

Όσον αφορά τις ιαματικές πηγές και την έκταση την Αφάντου που είχαν βγει προς πώληση για πολλοστή φορά, πάλι έμειναν στα αζήτητα. Το διαβόητο πλέον ακίνητο της «Αφάντου» στη Ρόδο παρά την αύξηση του τουρισμού, τη δυνατότητα κατασκευής γηπέδου γκολφ υψηλών προδιαγραφών τα 2.300 στρέμματα γης και τα 7 χιλιόμετρα ακτογραμμής δεν έλαβε δεσμευτικές προσφορές. Υπενθυμίζεται ότι αρχικά είχαν εμφανιστεί ως ενδιαφερόμενοι που προκρίθηκαν για το διαγωνισμό οι ΤΕΜΕΣ συμφερόντων Κωνσταντακόπουλου, Ατλάντικα Ελλάς συμφερόντων TUI, Lamda Development, Minoan Group, NCH Capital και London & Regional Properties. Οι γνωρίζοντες επισημαίνουν πως εκ των παραπάνω οι σοβαρότεροι δίνουν έμφαση σε άλλα projects και ειδικότερα τον Αστέρα (ΤΕΜΕΣ), το Ελληνικό (Lamda Development, London & Regional Properties) και στην Κασσιόπη (NCH Capital). Επιπλέον κατά τον σχεδιασμό του χωροταξικού σχεδίου για την ανάπτυξή του άλλοι επενδυτές ήθελαν να φτιάξουν γκολφ και ξενοδοχεία, άλλοι παραθεριστικές κατοικίες και άλλοι συνδυασμό των παραπάνω ενώ αριθμός δικαστικών προσφυγών και σοβαρές τοπικές αντιδράσεις λειτουργούν ως αντικίνητρο.

Η ναυμαχία του Πειραιά και η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας

Σε φάση προετοιμασίας βρίσκονται κατά αρχήν ο διαγωνισμός για την Εγνατία και τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Για τον Πειραιά θεωρείται δεδομένο το ενδιαφέρον της Cosco ενώ έχει εμφανιστεί και επενδυτικό σχήμα από τη Νέα Ζηλανδία. Ο διαγωνισμός θεωρείται πιθανόν να προκηρυχθεί για τον ΟΛΠ εντός του πρώτου τριμήνου του 2014 πλην όμως πολλά προβλήματα δημιουργούν οι ευρωπαϊκές αρχές ανταγωνισμού. Συγκεκριμένα ανακύπτει σωρεία προβλημάτων με την αποκρατικοποίηση καθώς οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές αντιτάσσονται σθεναρά στην επέκταση της σύμβασης με την Cosco με νέους ορούς και ανταποδοτικές επενδύσεις στο εμπορικό τμήμα του λιμανιού προ της αποκρατικοποίησης ενώ παράλληλα όμως άλλες διευθύνσεις της ΕΕ πιέζουν για την πώληση του μετοχικού κεφαλαίου της ΟΛΠ. Στο τραπέζι έχει μπει και πρόταση του πρόεδρου και διευθύνων σύμβουλου της εισηγμένης για placement των ΟΛΠ και ΟΛΘ και μια τιτλοποίηση μελλοντικών εσόδων του ΟΛΠ από τη σύμβαση που έχει με την Cosco, κινήσεις οι οποίες εκτιμά ότι μπορούν να αποφέρουν έσοδα της τάξης των 500 εκατομμυρίων για το ΤΑΙΠΕΔ. Κάτι που άλλες πλευρές αμφισβητούν όπως και το υπουργείο ναυτιλίας που έχει προκρίνει πώληση καταστατικής πλειοψηφείας.

Οι Γερμανοί πίσω από τους... Τούρκους του Αστέρα !

Από την πώληση του Αστέρα το δημόσιο εισπράττει περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ (τα υπόλοιπα 300 πάνε στην Εθνική Τράπεζα που είχε τη μεγαλύτερη ιδιοκτησία». Αγοραστής είναι ως γνωστών η Jermyn Street Real Estate Fund IV LP που όμως αποτελεί βιτρίνα για τρεις μεγάλους και πέντε μικρότερους επενδυτές. Το μεγαλύτερο ποσοστό, της τάξης του 33,75% ελέγχει η D-Marine Investments Holding BV θυγατρική του τουρκικού ομίλου Dogus. Με 25% συμμετέχει η Hanover Ιnvestment (Luxembourg) SA που ανήκει στα συμφέροντα του Abu Dhabi Investment Council, κρατικού επενδυτικού βραχίονα του Αμπου Ντάμπι. Άλλο 25% ελέγχει το Public institution for social security State of Kuwait το οποίο πρόκειται για το κρατικό ασφαλιστικό ταμείο του Κουβέιτ. Οι πέντε μικρότεροι μέτοχοι, που αθροιστικά ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος από το εναπομείναν 16,25% της Jermyn Street, είναι οι AGC Equity partners private equity secondary fund I LP, AGC Equity partners special opportunities fund I LP (αμφότερα υπό την ομπρέλα της αραβικών συμφερόντων AGC), η BB Real Estate holding SAL που εδρεύει στο Λίβανο, η M1 Alpha Capital Limited και η Doric Investments Inc. Παράγοντες της αγοράς συνδέουν την Doric Investments Inc με την γερμανική διαχειρίστρια επενδύσεων Doric GmbH, που συντονίζει και διαχειρίζεται επενδύσεις ιδιωτών σε κλάδους όπως το real estate, η αεροπλοία (είναι διαχειριστής δεκάδων αεροσκαφών τα περισσότερα εκ των οποίων μισθωμένα από την Emirates και την Singapore Airlines) και την ενέργεια.