H Κύπρος έδωσε το πράσινο φως για την ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα

Αναψε το πράσινο φως στο μεγαλεπήβολο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας, όπως προκύπτει μετά από τη διεξοδική συζήτηση στο Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου που ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τις δύο το μεσημέρι.

Σε δημοσιογραφική διάσκεψη ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, αναφέρθηκε στον ρόλο που θα έχει η Κυπριακή Δημοκρατία στο έργο. Ο Κύπριος Υπουργός Ενέργειας ανέφερε πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα καταβάλλει €25 εκ. ανά έτος αυστηρώς, για 5 έτη, ως επιδότηση της πιθανής αύξησης στους λογαριασμούς των καταναλωτών, από 1/1/2025-31/12/2029, ώστε οι καταναλωτές να μην επιβαρύνονται από την αύξηση.

Ο κ. Παπαναστασίου είπε πως το έργο αυτό συμβάλλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, καθώς θα συνδέσει το εθνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας με αντίστοιχα ευρωπαϊκά συστήματα και θα αυξήσει την ενεργειακή ασφάλεια.

Σημείωσε ότι το έργο είναι ιδιαίτερης σημασίας για την ανάπτυξη και την ευημερία των κατοίκων, αναφέροντας ότι στόχος είναι η μείωση της τιμής του ρεύματος, μέσω της ηλεκτρικής διασύνδεσης, της έλευσης φυσικού αερίου και των ΑΠΕ.

Όπως ανέφερε, η σημασία του έργου επιβεβαιώνεται από το ότι η ΕΕ ενέκρινε χρηματοδότηση από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» με το ψηλότερο ιστορικά ποσό των 657 εκ. ευρώ.

Κύπρος: 25 εκατ. ευρώ ανά έτος

Σύμφωνα με τον Υπουργό Ενέργειας, η Κυπριακή Δημοκρατία θα καταβάλλει €25 εκ. ανά έτος αυστηρώς, για 5 έτη, ως επιδότηση της πιθανής αύξησης στους λογαριασμούς των καταναλωτών, από 1/1/2025-31/12/2029, ώστε οι καταναλωτές να μην επιβαρύνονται από την αύξηση.

Το ποσό θα εκταμιεύεται από πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας και συγκεκριμένα από το σύστημα δημοπράτησης δικαιωμάτων ρύπων, με την πρώτη δόση να συμπεριλαμβάνεται σε συμπληρωματικό προϋπολογισμό.

Όπως μετέδωσε νωρίτερα το Reuters, η Κύπρος θα υποστηρίξει ένα καλώδιο ηλεκτρικής μετάδοσης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ που θα συνδέει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης με τη Μέση Ανατολή.

Το λεγόμενο Great Sea Interconnector (GSI) επιδιώκει να συνδέσει τα δίκτυα μεταφοράς της Ελλάδας μέσω Κρήτης, Κύπρου και τελικά Ισραήλ σε ένα έργο κόστους 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Όσον αφορά την Κύπρο, το καλώδιο υπολογίζεται στα 1,9 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με το Reuters, η κυβέρνηση αποφάσισε να υποστηρίξει το έργο σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη, με την πηγή που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, να δηλώνει πως το επίπεδο συμμετοχής της Κύπρου ήταν ασαφές και ότι αυτό θα αποφασιστεί αργότερα.

Το μεγαλύτερο και βαθύτερο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης στον κόσμο

Με την ολοκλήρωσή του, το εν λόγω καλώδιο διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης (HVDC) θα είναι το μεγαλύτερο, μήκους 1.240 χιλιομέτρων και το βαθύτερο, στα 3.000 μέτρα, στον κόσμο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμη να χρηματοδοτήσει μέρος του, το οποίο, προς το παρόν, έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί γύρω στο 2030.

Το φιλόδοξο έργο αγγίζει ένα περίπλοκο σύνολο αλληλοεπικαλυπτόμενων διεκδικήσεων δικαιοδοσίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας στη Μεσόγειο.

Η Κύπρος είχε αναζητήσει σαφήνεια σχετικά με το τι θα πλήρωνε για το έργο και τι θα συνέβαινε εάν προέκυπταν «γεωπολιτικοί κίνδυνοι» – η πιθανή αντίθεση της Τουρκίας – που οδηγούσαν σε καθυστερήσεις και πιθανά πρόσθετα κόστη.

«Μιλάμε για διεθνή ύδατα, επομένως από αυτή την άποψη επιτρέπεται στις χώρες να τοποθετούν σωλήνες και καλώδια και ούτω καθεξής», δήλωσε ο Χάρης Τζιμήτρας, ακαδημαϊκός και διευθυντής του Κέντρου PRIO Κύπρου και ο οποίος έχει ερευνήσει εκτενώς το θέμα.

«Αλλά υπάρχουν ορισμένες περιοχές που η Τουρκία διεκδικεί ως δική της υφαλοκρηπίδα και, όντας έτσι, το επιχείρημα της Τουρκίας είναι ότι απαιτείται προηγούμενη συναίνεση», είπε στο Reuters.

Αν και αυτός ο ισχυρισμός – της προηγούμενης συναίνεσης – θα ήταν «δύσκολο να υποστηριχθεί στη διεθνή έννομη τάξη», η Τουρκία δεν ακολουθούσε αυτόν τον δρόμο, είπε ο Τζιμήτρας.

«Κατά τη γνώμη μου, οι ενδιαφερόμενες χώρες συχνά επικεντρώνονται λιγότερο σε νομικές διαδικασίες· όλα φαίνεται να συνοψίζονται σε πολιτικά μέτρα και σε στρατιωτική τοποθέτηση ισχύος», είπε ο κ. Τζιμήτρας.