Στην κόψη του ξυραφιού μετοχές και ομόλογα

και του σοβαρού ενδεχομένου διεξαγωγής πρόωρων εκλογών έχει προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις στις αγορές ομολόγων και μετοχών με σοβαρές τις πιθανότητες ουσιαστικών παρενεργειών και στην πραγματική οικονομία σε μια περίοδο που φαίνεται ότι επιχειρεί να ανακάμψει. Ωστόσο τόσο στην κυβέρνηση όσο και στους δανειστές και εταίρους μας υπάρχουν εφεδρείες που η χρησιμοποίησή τους μπορεί να αλλάξει το τοπίο. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει ανησυχία στους δανειστές μας που αντιλαμβάνονται ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος εκτροχιασμού του ελληνικού προγράμματος σταθεροποίησης ενώ ανάλογη ανησυχία υπάρχει και στην κυβέρνηση η οποία επιχειρεί να καθησυχάσει τους διεθνείς επενδυτές με τον πρωθυπουργό να διαβεβαιώνει ότι θα είναι εφικτή η εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας χωρίς την ανάγκη προσφυγής σε πρόωρες εκλογές.

Χ.Α. Η καθίζηση του Χρηματιστηρίου από τις αρχές Σεπτεμβρίου αλλά και οι σημαντικές πιέσεις που δέχεται η αγορά ομολόγων όπου τα spread αλλά και τα CDS έχουν ενισχυθεί αισθητά ανοίγουν έναν νέο κύκλο που ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει που θα οδηγήσει. Σε ό,τι αφορά το Χρηματιστήριο είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι τα ξένα χαρτοφυλάκια αύξησαν τις θέσεις τους έστω και κατά 95 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο ενώ οι εγχώριοι επενδυτές τις μειώνουν. Βέβαια η περιορισμένη αύξηση θέσεων μπορεί να οφείλεται και σε συνδυαστικές κινήσεις υποτιμητικής κερδοσκοπίας με συνέπεια να μην μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Στα ομόλογα είναι προφανές ότι παρά το περιορισμένο βάθος της αγοράς η αύξηση των spread δείχνει ότι υπάρχει ανησυχία αλλά ταυτόχρονα έχει και μια ουσιαστική επίπτωση για την πολιτική δανεισμού της ελληνικής κυβέρνησης. Και αυτή δεν είναι άλλη από την αδυναμία να πραγματοποιήσει νέα έξοδο στις αγορές έστω και με περιορισμένου ύψους εκδόσεις.

ΑΠΕΜΠΛΟΚΗ. Και όλα αυτά ενώ η κυβέρνηση φιλοδοξεί να απεμπλακεί νωρίτερα από το πρόγραμμα διάσωσης. Προσπάθεια η οποία επίσης αντιμετωπίζει πρόσθετες δυσκολίες μετά τους όρους που έθεσε η ΕΚΤ για το πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολογιών και ενυπόθηκων τίτλων, αφού ουσιαστικά η Ελλάδα θα πρέπει να παραμείνει σε πρόγραμμα στήριξης, για να είναι επιλέξιμη.
Την ίδια στιγμή η πτώση των τιμών των μετοχών στο Χρηματιστήριο φρενάρει την όποια προσπάθεια χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της αγοράς ενώ δημιουργεί και δυσχέρειες στην υλοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων. Το συγκεκριμένο μείγμα είναι εκρηκτικό για την οικονομία η οποία πλήττεται σε επίπεδο κατανάλωσης και από το σωρευτικά αρνητικό κλίμα που δημιουργεί η υποχρέωση για συνεχείς καταβολές φόρων από τους φορολογουμένους μέχρι τα τέλη του έτους. Θύμα όμως δεν είναι μόνο η κατανάλωση αλλά και ο κρατικός εισπρακτικός μηχανισμός που με την προσδοκία εκλογών και αλλαγής κυβέρνησης αυξάνονται οι πολίτες που δεν καταβάλλουν φόρους γεγονός που είναι εμφανές από τα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ.

Σε όλο αυτό το σκηνικό θα πρέπει να προστεθούν και οι επιπτώσεις από το εμπάργκο
στη Ρωσία. Έτσι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αν δεν υπάρξουν θεαματικές ανατροπές άμεσα τους επόμενους μήνες η κατάσταση να επιδεινωθεί. Και θα επιδεινωθεί περισσότερο αν η αντιπολίτευση δεν πείσει ότι σε περίπτωση που γίνει κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει σε ανατροπές που θα οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Αυτές τις καταστάσεις θα επιχειρήσουν να αποφύγουν η Ελλάδα και οι Ευρωπαίοι που σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές από την ΕΕ έχουν διαβεβαιώσει ότι θα παράσχουν στήριξη σε περίπτωση που η Ελλάδα επιχειρήσει να βγει στις αγορές ομολόγων ενώ την ίδια στιγμή η ελληνική κυβέρνηση σε συνεργασία με τους δανειστές πραγματοποιεί μαραθώνιο προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.
Ωστόσο αυτό και δεν μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα ριζικά και οι κρίσιμοι μήνες είναι ο τρέχων και ο επόμενος. Κλειδί αποσυμφόρησης της κατάστασης είναι η δημοσιοποίηση των stress tests των τραπεζών. Οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι οι ανάγκες θα είναι περιορισμένες και μόνο δύο τράπεζες θα χρειαστούν αύξηση κεφαλαίου το ύψος της οποίας δεν θα έχει καμία σχέση με τις προηγούμενες αυξήσεις. Αυτό σημαίνει ότι θα απελευθερωθούν τα 10,5 δις Ευρώ που είναι δεσμευμένα στο ΤΧΣ.

Το «όπλο» της λήψης αποφάσεων για το ελληνικό χρέος

Ένα ακόμη μεγάλο βήμα ωε προς την εκτόνωση της κατάστασης είναι η λήψη απόφασης όσον αφορά για το ελληνικό χρέος. Η διαφαινόμενη διακοπή των δόσεων από Διεθνές Νομισματικό Ταμεία δείχνει ότι η Ευρώπη αναλαμβάνει αποκλειστικά την υπόθεση και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η λύση θα έχει δοθεί πριν από τα τέλη του έτους. Αυτό είναι προφανές ότι μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ανατροπή του κλίματος καθώς θα έχει μειωθεί θεαματικά το οικονομικό ρίσκο και ακόμα και τυχόν αλλαγή της κυβέρνησης μπορεί να μη δημιουργεί ανησυχία στους επενδυτές. Θεωρείται δεδομένο ότι μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει σε κατακόρυφη άνοδο τις τιμές των ομολόγων διευκολύνοντας την έξοδο στις αγορές, θα ενισχύσει το λιγότερο έμμεσα το τραπεζικό σύστημα αλλά και άμεσα από πιθανές εισροές κεφαλαίων και κατακρήμνιση του κόστους χρήματος και φυσικά θα υπάρξουν σημαντικά θετικές επιδράσεις και στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά.
Έτσι θα υπάρξει μεγαλύτερη άνεση κινήσεων στη σημερινή κυβέρνηση να επιχειρήσει να ανατρέψει το σημερινό σκηνικό αβεβαιότητας και ίσως οδηγήσει σε αναπροσαρμογή της τακτικής που ακολουθεί το κόμμα της αντιπολίτευσης. Ουσιαστικά με τη μείωση του οικονομικού ρίσκου αναμένεται να μειωθεί και το πολιτικό ρίσκο γεγονός το οποίο μπορεί να έχει το ζητούμενο αποτέλεσμα δηλαδή η χώρα να εξέλθει από τον κίνδυνο κατάρρευσης ανεξάρτητα από το εάν θα οδηγηθεί ή όχι σε εκλογές αλλά και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα που θα προκύψει από αυτές.