ΕΚΤ: Πόσο μακριά θα φτάσει με τη μείωση των επιτοκίων – Τι θα ανακοινώσει η Λαγκάρντ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρόκειται να δώσει μια κρίσιμη πληροφορία που θα παίξει καταλυτικό ρόλο, στη συζήτηση για το πού θα κινηθούν τα επιτόκια της ευρωζώνης.

Οι νέες εκτιμήσεις για το ουδέτερο επιτόκιο – ένα θεωρητικό επίπεδο που ούτε περιορίζει ούτε τονώνει τη ζήτηση στην οικονομία θα δημοσιευθούν την Παρασκευή.

Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει δηλώσει ότι οι αξιωματούχοι της τράπεζας «θα λειτουργήσουν με βάση» τις εκτιμήσεις για να προσδιορίσουν «ποια πρέπει να είναι η στάση μας στη νομισματική πολιτική».

Η δημοσίευση έρχεται καθώς εντείνονται οι συζητήσεις για το πού θα διαμορφωθεί το κόστος δανεισμού μετά από πέντε μειώσεις του επιτοκίου καταθέσεων, στο 2,75%. Με τον πληθωρισμό να βρίσκεται σε πορεία 2% φέτος, οι αξιωματούχοι συμφωνούν ότι έρχονται κι άλλες μειώσεις – ιδίως με την οικονομία της περιοχής να έχει μείνει στάσιμη. Αλλά το πού ακριβώς βρίσκεται το γλυκό σημείο αποδεικνύεται αμφιλεγόμενο.

Ενώ η ίδια η Λαγκάρντ έχει τοποθετήσει το εύρος για το ουδέτερο στο 1,75% έως 2,25%, η έρευνα αυτής της εβδομάδας μπορεί να προσφέρει περαιτέρω σαφήνεια σχετικά με τη ζώνη προσγείωσης της ΕΚΤ.

«Η συζήτηση στο Διοικητικό Συμβούλιο σχετικά με το ουδέτερο επιτόκιο κερδίζει έδαφος», δήλωσε ο Cyrus de la Rubia, επικεφαλής οικονομολόγος της Εμπορικής Τράπεζας του Αμβούργου. «Αν και η ίδια η έννοια έχει περιορισμένη μόνο χρησιμότητα για τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής, μπορεί να χρησιμοποιηθεί καλά για τη διαχείριση των προσδοκιών, και από αυτή την άποψη θα παρακολουθήσουμε προσεκτικά τι θα ακολουθήσει».

Οι αξιωματούχοι άρχισαν να σκέφτονται την ουδέτερη στάση πριν από περίπου ένα χρόνο, καθώς ο πληθωρισμός υποχωρούσε και οι μειώσεις των επιτοκίων πλησίαζαν στον ορίζοντα. Έκτοτε, το γερακίσιο μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου Isabel Schnabel έχει προσφέρει μερικές από τις πιο ολοκληρωμένες απόψεις, υποστηρίζοντας ότι οι πρόσφατες κρίσεις και οι διαρθρωτικές αλλαγές μπορεί να έχουν ωθήσει το ουδέτερο υψηλότερα – μεταξύ 2% και 3%.

Άλλοι εκτιμούν ότι είναι χαμηλότερα. Επικαλούμενος μελέτη της κεντρικής τράπεζας της χώρας του, ο Όλι Ρεν της Φινλανδίας μίλησε για 2,2%-2,8%, ενώ ο Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό της Γαλλίας και ο Γιάννης Στουρνάρας της Ελλάδας πρότειναν ένα επίπεδο περίπου 2%. Ο Μάριο Σεντένο της Πορτογαλίας το βλέπει ακόμη και λίγο χαμηλότερα.

Το στενό εύρος της Λαγκάρντ έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν μπορεί να προσέφερε κατά λάθος μια προεπισκόπηση της επερχόμενης έκθεσης της ΕΚΤ. Θα υποδήλωνε ένα μέσο σημείο στο 2% – όπου πολλοί επενδυτές και οικονομολόγοι βλέπουν το επιτόκιο καταθέσεων να καταλήγει.

Ένας διάδρομος όπως πρότεινε θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει στην ΕΚΤ να καθυστερήσει μια συζήτηση σχετικά με το πότε θα σταματήσει να περιγράφει την τρέχουσα πολιτική ως περιοριστική – διατύπωση που σηματοδοτεί ότι θα έρθουν περισσότερες μειώσεις επιτοκίων.

Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, ορισμένοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής οικονομολόγου Φίλιπ Λέιν, εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί ως προς την ιδέα ότι το ουδέτερο θα πρέπει να είναι ο οδηγός στην προσπάθειά τους να περιορίσουν τον πληθωρισμό χωρίς να συντρίψουν την οικονομία.

Ο Λιθουανός Γκεντίμινας Σίμκους και ο Ιρλανδός Γκάμπριελ Μακλούφ υποστήριξαν ότι, ως θεωρητική έννοια που είναι δύσκολο να αποτυπωθεί, το ουδέτερο δεν θα πρέπει να παίζει υπερβολικό ρόλο στις καθημερινές αποφάσεις.

Αντίθετα, προτιμούν να επικεντρωθούν στις προοπτικές του πληθωρισμού, στις υποκείμενες πιέσεις στις τιμές και στον αντίκτυπο της προηγούμενης δράσης στις συνθήκες χρηματοδότησης και στη ζήτηση. Ο αντιπρόεδρος Luis de Guindos επεσήμανε την έρευνα της ΕΚΤ για τον τραπεζικό δανεισμό ως καλύτερη ένδειξη περιοριστικότητας.

«Ενώ το ουδέτερο επιτόκιο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα ακαδημαϊκή έννοια, δεν είναι πολύ χρήσιμο από την άποψη της χάραξης πολιτικής», δήλωσε σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη.

Ο συνάδελφός του, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου, Πιέρο Τσιπολόνε, συμφωνεί, λέγοντας ότι «το ουδέτερο είναι μια πολύ ισχυρή αναλυτική έννοια, αλλά όχι τρομερά χρήσιμη για τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής». Άλλες κεντρικές τράπεζες έχουν διαφοροποιηθεί ως προς την προσέγγισή τους στην ουδέτερη.

Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει απομακρυνθεί σχεδόν εντελώς από το θέμα, το οποίο έχει αναφερθεί δημοσίως μόνο δύο φορές τον τελευταίο καιρό. Τον Δεκέμβριο, η υπεύθυνη χάραξης πολιτικής Σουάτι Ντίνγκρα δήλωσε ότι αναμένει τα επιτόκια να προσγειωθούν σε ένα ουδέτερο εύρος μεταξύ 2,5% και 3,5%. Τον επόμενο μήνα, ο συνάδελφός της Alan Taylor τοποθετούσε το επιτόκιο κοντά στο 2,75%.

Αντίθετα, οι τριμηνιαίες οικονομικές προβλέψεις της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ περιέχουν μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις για το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων – που σήμερα θεωρείται στο 3%.

Στο 4,25% και 4,5%, το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ απέχει ακόμη αρκετά από το ουδέτερο. Αυτό δεν ισχύει για την ΕΚΤ, με τον Σνάμπελ να είναι πιθανότατα από τους πρώτους που θα υποδείξουν ότι το επίπεδο αυτό μπορεί να έχει επιτευχθεί καθώς προχωράει το έτος.

«Μετά τις απότομες μειώσεις των επιτοκίων τους τελευταίους μήνες, πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά στο σημείο όπου πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικότερα αν και σε ποιο βαθμό μπορούμε ακόμη να μειώσουμε τα επιτόκια», δήλωσε τον Ιανουάριο.