Θα "πέσουν" κι' άλλο οι τιμές των ακινήτων
Αυτό αναφέρεται σε έκθεση της Διεύθυνσης Στρατηγικής και Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας που σε γενικές γραμμές θεωρεί ότι οι κατασκευές κατοικιών αποτελούν το πλέον ευάλωτο τμήμα της επενδυτικής δραστηριότητας στην Ελλάδα με το σημείο ανάκαμψης να παραμένει αβέβαιο.
Σύμφωνα με την ανάλυση, η ελληνική αγορά ακινήτων βιώνει τη σημαντικότερη φάση διόρθωσης της τελευταίας 50ετίας καθώς η συρρίκνωση του διαθεσίμου εισοδήματος, της πιστωτικής επέκτασης και η αυξημένη φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων εξασθενούν περαιτέρω τη δυνατότητα απορρόφησης του υφιστάμενου αποθέματος νεόδμητων ακινήτων.
Εκτιμάται ότι το απόθεμα νεόδμητων κατοικιών (κατασκευής μετά το 2006) υπερβαίνει τις 85.000 κατοικίες, ενώ με την προσθήκη νέας προσφοράς λόγω δυσκολιών ενοικίασης ή φορολογικής πίεσης ο αριθμός υπερδιπλασιάζεται. Το επίπεδο αυτό των απούλητων νεόδμητων κατοικιών αντιστοιχούσε στο επίπεδο ζήτησης περίπου 18 μηνών, βάσει της ικανότητας απορρόφησης της αγοράς (αριθμός συναλλαγών) κατά την προηγούμενη δεκαετία. Το 2011 η ικανότητα απορρόφησης της αγοράς αναμένεται να περιοριστεί σε λιγότερο από το 1/4 του μέσου όρου 2000-2009, δημιουργώντας εύλογη αβεβαιότητα σχετικά με το χρόνο εξισορρόπησης της αγοράς.
Κατά τους αναλυτές, η πτώση των τιμών των ακινήτων (-12% από την κορύφωση των αποτιμήσεων το 2008 εως και το 2ο τρίμηνο του 2011) αντανακλά την προσπάθεια αναζήτησης νέας ισορροπίας σε μια αγορά που συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από ένα σχετικά υψηλό απόθεμα απούλητων κατοικιών και σημαντικά εξασθενημένη ζήτηση. Ωστόσο οι αποτιμήσεις των ελληνικών ακινήτων δε χαρακτηριζόταν κατά μέσο όρο από υπερβολές -- της έκτασης άλλων χωρών της Ευρωζώνης -- ενώ σημαντικό ποσοστό των συναλλαγών γινόταν με αυτοχρηματοδότηση σε αντιδιαστολή με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που γινόταν, κατά βάση, μέσω τραπεζικού δανεισμού.
Η περαιτέρω εξασθένιση όμως της εγχώριας αγοραστικής δύναμης και η πιστωτική στενότητα αναμένεται να δημιουργήσουν νέα περιθώρια διόρθωσης των τιμών - ενδεχομένως περισσότερο από ότι θα δικαιολογούσαν τα θεμελιώδη μεγέθη της αγοράς - κατά επιπλέον 8-10% πριν η αγορά σταθεροποιηθεί. Δεδομένης της συρρίκνωσης των οικοδομικών αδειών στο 1/5 του μέσου όρου της δεκαετίας προοιωνίζεται συνέχιση της διόρθωσης κατά το 2012 κυρίως ως προς το σκέλος της προσφοράς ενώ η προσδοκία σταθεροποίησης της αγοράς μετατίθεται για το 2013.