Τι προβλέπει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα προτείνει τη δέσμη μέτρων πιθανόν αύριο, αν και θα πρέπει ακόμη να εγκριθεί από τα κράτη μέλη. Έντονες διαφωνίες εκδηλώθηκαν στη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας, την περασμένη εβδομάδα και οι κυβερνήσεις είναι πιθανό να πιέσουν για αλλαγές στο σχέδιο της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Το αρχικό της σχέδιο πέντε σημείων ήταν ακόμη πιο φιλόδοξο, με την αμφιλεγόμενη ιδέα της προσπάθειας επιβολής ανώτατου ορίου στην τιμή του εισαγόμενου ρωσικού φυσικού αερίου να αναβάλλεται για περισσότερες συνομιλίες. Μια κίνηση για την άμβλυνση της κρίσης ρευστότητας στις αγορές ενέργειας που πιέζονται από τις κλήσεις περιθωρίου, κέρδισε ευρεία υποστήριξη την περασμένη εβδομάδα, και γπίνεται τώρα επεξεργασία της.

Εάν το σχέδιο μείωσης της ζήτησης της φον ντερ Λάιεν περάσει από τα κράτη μέλη, θα είναι μια ριζοσπαστική κίνηση και το πρώτο συγκεκριμένο βήμα για τη μείωση της κατανάλωσης με μέτρα παρόμοια με αυτά της επιβολής δελτίου. Ωστόσο, δεν συμμετέχουν όλα τα κράτη μέλη.

«Η δραματική αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που παρατηρούμε ασκεί πίεση στα νοικοκυριά, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τη βιομηχανία και κινδυνεύει να προκαλέσει ευρύτερη κοινωνική και οικονομική ζημία», ανέφερει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πληροφορίες, στο προσχέδιο των προτάσεων. Όπως αναφέρεται «Αυτό το οικονομικό πλαίσιο απαιτεί ταχεία και συντονισμένη αντίδραση σε επίπεδο ΕΕ.»

Οι τιμές του φυσικού αερίου μειώνονται, τουλάχιστον εν μέρει λόγω των σχεδίων της ΕΕ. Η Επιτροπή σύμφωνα με πληροφορίες προτείνει:

Πρώτον, δύο στόχους για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας: ένας στόχος για τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης και ένας υποχρεωτικός στόχος για τη μείωση της ζήτησης κατά τις επιλεγμένες ώρες αιχμής. Ο υποχρεωτικός στόχος για τις ώρες αιχμής θα περιλαμβάνει την επιλογή 3-4 ωρών ανά ημέρα της εβδομάδας. Θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει ώρες όπου η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αναμένεται να είναι χαμηλή.

Δεύτερον, μια «έκτακτη και προσωρινή» εισφορά στις εταιρείες των βιομηχανιών πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και διυλιστηρίων με βάση τα επιπλέον κέρδη τους. Θα καθορίσει ένα ελάχιστο επίπεδο με τα κράτη μέλη να μπορούν να εφαρμόζουν υψηλότερο συντελεστή. Με βάση τα κέρδη προ φόρων του οικονομικού έτους που ξεκινά το 2022, τα οποία είναι υψηλότερα, κατά ποσοστό που δεν έχει ακόμη καθοριστεί, από τα μέσα κέρδη προ φόρων για τα τρία έτη που ξεκινούν το 2019.

Τρίτον, περιορισμός των υπερβολικών εσόδων των εταιρειών που παράγουν ενέργεια από άλλες πηγές εκτός του φυσικού αερίου μέσω ενός ορίου στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τεχνολογίες όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο λιγνίτης ή η πυρηνική ενέργεια. Το ανώτατο όριο θα καθοριστεί σε επίπεδο ώστε να αποφευχθεί «η διακύβευση της διαθεσιμότητας και της κερδοφορίας των υφιστάμενων μονάδων» και των επενδύσεων. Θα ισχύει μόνο για τα πραγματοποιηθέντα έσοδα της αγοράς και θα αποφεύγεται η στόχευση παραγωγών που έπρεπε να αντισταθμίσουν τα έσοδά τους σε τιμή χαμηλότερη από το ανώτατο επίπεδο.

Η πρόκληση θα είναι να βρεθεί μια λύση σε επίπεδο ΕΕ που θα ταιριάζει σε κάθε κράτος μέλος με τις διαφορετικές πηγές ενέργειας, πλούτου και βιομηχανικής ισχύος τους. Στο πρώτο βήμα, το προσχέδιο πρέπει να εγκριθεί από τους επιτρόπους της ΕΕ την Τρίτη προτού η φον ντερ Λάιεν αποκαλύψει τις λεπτομέρειές του στην ετήσια ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης στις 14 Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Στη συνέχεια, εμπειρογνώμονες από τις εθνικές κυβερνήσεις θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση και μόλις οι απόψεις τους συγκλίνουν, το θέμα θα διαβιβαστεί στους υπουργούς προς έγκριση. Η τσεχική κυβέρνηση, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, στοχεύει σε συμφωνία μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, αλλά ορισμένοι διπλωμάτες λένε ότι το πακέτο μπορεί να απαιτήσει τη συμμετοχή των ηγετών. Έχουν προγραμματιστεί να συγκεντρωθούν για μια άτυπη συνάντηση στην Πράγα στις 6-7 Οκτωβρίου, ενώ μια άλλη σύνοδος κορυφής αναμένεται στις Βρυξέλλες στις 20-21 Οκτωβρίου.