Διαφωνία Μητσοτάκη - Ερντογάν για μειονότητα, Μονή της Χώρας και Χαμάς – Πού συμφώνησαν

«Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε και μία παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας» τόνισε ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο των κοινών δηλώσεών του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα. Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι «το σήμερα δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτος στο χθες» ενώ υπογράμμισε ότι «επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές».

«Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία σήμερα στην Άγκυρα, σε μια συνάντηση που αξίζει να σημειωθεί είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους 12 μήνες. Κάτι το οποίο πιστεύω ότι αποδεικνύει πως οι δύο γείτονες μπορούμε πλέον να καθιερώσουμε αυτήν την προσέγγιση της αμοιβαίας κατανόησης, όχι πλέον ως κάποια εξαίρεση, αλλά ως μια παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας.
Κανονικότητα η οποία θα έλεγα ότι διαμορφώνει και μια καλύτερη καθημερινή πραγματικότητα. Και αυτό νομίζω ότι είναι και το μήνυμα το οποίο εκπέμπουμε και σήμερα. Ένα μήνυμα το οποίο το θεμελιώσαμε προ λίγων μηνών στη Σύνοδο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που έλαβε χώρα στην Αθήνα και με την υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών.
Στη συνέχεια οικοδομήθηκε με πολύ μεγάλη συστηματικότητα, όπως είχαμε συμφωνήσει και υπό την ευθύνη των δύο Υπουργών Εξωτερικών, σε τρία επίπεδα: στον πολιτικό διάλογο, στη θετική ατζέντα και στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Πιστεύω ότι είναι μια θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη, αλλά και για την ευρύτερη σταθερότητα στην περιοχή μας[…]».

«Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με αμοιβαίο όφελος»

« Και είναι πολύ σημαντικό ότι, όπως είχαμε δρομολογήσει, αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με αμοιβαίο όφελος. Αναφερθήκατε στην πολύ μεγάλη σημασία την οποία αποδίδουμε και οι δύο στον τομέα της οικονομίας και είχαμε πράγματι συμφωνήσει να υπάρχει μια περαιτέρω σύσφιξη στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων. Θέλω να χαιρετήσω κι εγώ με τη σειρά μου σήμερα και την επίσημη ίδρυση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, που αποφασίστηκε στα πλαίσια της θετικής ατζέντας και να εκφράσω την ικανοποίησή μου διότι διεξήχθη ένα πολύ επιτυχημένο επιχειρηματικό φόρουμ στην Κωνσταντινούπολη με συμμετοχή πολλών επιφανών Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών. Νομίζω ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα που θα ακολουθήσουν έτσι ώστε να μπορέσουμε να φτάσουμε τον στόχο μας, που δεν είναι άλλος από το να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές σε βάθος πενταετίας.

»Παρά τις αντιξοότητες του διεθνούς περιβάλλοντος, παρά τα εμπόδια στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, κινούμαστε αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση. Και παράλληλα και οι δύο λαοί μας, όπως είχα δεσμευθεί τον Δεκέμβριο, απολαμβάνουν τους καρπούς μιας σημαντικής πρωτοβουλίας να μπορούν οι Τούρκοι επισκέπτες και οι οικογένειές τους να ταξιδεύουν σε δέκα ελληνικά νησιά. Και χάρη στη συνεννόηση που πέτυχε η ελληνική κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η έκδοση βίζας, αυτή η διαδικασία διαρκεί πια μόνο λίγα λεπτά. Και είχα την ευκαιρία τις τελευταίες εβδομάδες να επισκεφθώ τη Λέσβο και τη Χίο, διαπίστωσα ο ίδιος πόσο γρήγορα και πόσο απλή και σύντομη είναι αυτή η διαδικασία και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό στο οικονομικό επίπεδο. Είναι πολύ σημαντικό οι δύο λαοί μας να επικοινωνούν με άμεσο τρόπο και με λιγότερη γραφειοκρατία. Αλλά θα έλεγα ότι και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μας και ειδικά μεταξύ της Αστυνομίας και του Λιμενικού αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και απέναντι στους άθλιους διακινητές, οι οποίοι εκμεταλλεύονται ανθρώπινους τον πόνο απελπισμένων ανθρώπων. Αυτή η συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Ένας συντονισμός τον οποίο τον θέλουμε τόσο στα χερσαία όσο και στα θαλάσσια σύνορά μας. Ξέρουμε εξάλλου και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά κύματα και η Τουρκία έχει πιεστεί πολύ και αυτό και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως συμφωνούμε και με ευρωπαϊκό σχέδιο, ώστε να ανακουφιστεί με τη σειρά της μέσω οργανωμένων μετεγκαταστάσεων».

«Η Λωζάνη προβλέπει θρησκευτική μειονότητα στη Θράκη»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι «ταυτόχρονα, οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, αποτελούν και το πιστεύω βαθιά αυτό, μια γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών μας. Από τη μία πλευρά.
η ελληνική μειονότητα, έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά, εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Χρειάζεται όμως και τη στήριξη της τουρκικής πολιτείας για να συνεχίσει να το πράττει. Ενώ στη Θράκη χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών. Και πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι σε αυτόν τον στόχο είμαι προσωπικά προσηλωμένος[…]». Επιπλέον είπε ότι « όπως έχω ήδη τονίσει, ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη εκδηλώνεται με την αυτονόητη τήρηση των αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας για τα μέλη της, όπως και για όλους τους Έλληνες πολίτες, αλλά -και θέλω να το τονίσω αυτό- και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας και θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή. Και θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια άνθηση γνώριζε και ο δυστυχώς διαρκώς συρρικνούμενος Ελληνισμός στην Τουρκία».

Τι είπε για τη Μονή της Χώρας

Αναφερόμενο στη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «και βέβαια στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης εντάσσεται και ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως όταν μιλάμε για μνημεία τα οποία αποτελούν πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της Ουνέσκο. Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον Πρόεδρο Ερντογάν τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος.
Άκουσα αυτό που είπε ο κύριος Πρόεδρος και πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου, έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο απ’ όλους και να μπορεί όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό, που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης».

Η συζήτηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν «παραγωγική, ειλικρινής και εποικοδομητική»

«Σας χαιρετώ εγκάρδια και με σεβασμό. Αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση που φιλοξενώ τον αξιότιμο κύριο Μητσοτάκη και την αντιπροσωπεία του στην Άγκυρα» ανέφερε αρχικά στις δηλώσεις του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα.

«Όπως γνωρίζετε επισκέφθηκα την Αθήνα τον Δεκέμβριο, είχαμε επιβεβαιώσει την αμοιβαία συμφωνία μας να διατηρήσουμε ανοιχτούς τους διαύλους. Καταγράψαμε αυτή τη συναντίληψη με τη Διακήρυξη των Αθηνών. Η ανταποδοτική επίσκεψη του αξιότιμου Κυριάκου αποτελεί αντικατοπτρισμό αυτής της συμφωνίας. Τον ευχαριστώ για την ειλικρίνειά του στο θέμα της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων».

Ο Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε πως η συζήτηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν «παραγωγική, ειλικρινής και εποικοδομητική». Σημείωσε πως συζητήθηκαν διμερή ζητήματα, όπως επίσης και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Στη συνέχεια ο Τούρκος πέροδερος έθεσε το θέμα της «τουρκικής μειονότητας στη Θράκη» και έκανε λόγο πως υπάρχει θέληση να λυθούν τα επιμέρους προβλήματα. Σχετικά με το Κυπριακό ζήτησε να επιτευχθεί μια «δίκαιη λύση».

«Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να μιλήσει με πιο δυνατή φωνή για το θάνατο των 35.000 αμάχων», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος για τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς. «Αντιστασιακή οργάνωση η Χαμάς, δίνει μάχη για τα εδάφη της. Θα μας λυπούσε αν τη θεωρούσατε τρομοκρατική οργάνωση» υπογράμμισε ο Ερντογάν.

«Δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όσο μεγάλο και να είναι, που να μην μπορεί να λυθεί», είπε ο Ερντογάν και τόνισε πως «εστιάζουμε στη θετική ατζέντα». «Χώρα υπόδειγμα η Τουρκία στην προστασίας της πολιτισμικής κληρονομιάς», είπε για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε Τζαμί, σημειώνοντας πως πρόκειται για απόφαση που ελήφθη το 2020. «Το Καρί Τζαμί είναι ανοιχτό για επίσκεψη από όλους», σημείωσε.