Πράσινο φως από Κομισιόν για το πρόγραμμα 2 δισ. της ελληνικής κυβέρνησης

Με αντίστοιχες αποφάσεις της η Κομισιόν ενέκρινε σήμερα το πρόγραμμα 13 δισ. ευρώ της Πορτογαλίας και τα προγράμματα ύψους 22 δισ. της Ολλανδίας και της Πολωνίας.

Η εκτελεστική αντιπρόεδρος Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε πως «το ελληνικό καθεστώς ύψους 2 δισ. ευρώ που εγκρίναμε σήμερα επιτρέπει τη χορήγηση εγγυήσεων δανείων για κεφάλαια κίνησης τα οποία θα βοηθήσουν τις ελληνικές επιχειρήσεις να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες τους σε κεφάλαια κίνησης και να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Εξακολουθούμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη μέλη για να εξασφαλίσουμε την εφαρμογή εθνικών μέτρων στήριξης με συντονισμένο και αποτελεσματικό τρόπο, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.»

Το ελληνικό μέτρο στήριξης

Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή ένα μέτρο στήριξης βάσει του προσωρινού πλαισίου υπό τη μορφή εγγυήσεων δανείων. Το μέτρο θα εφαρμοστεί μέσω της έκδοσης εγγυήσεων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα («ΕΑΤ») σε ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Με βάση το μέτρο θα χορηγούνται μερικές εγγυήσεις για επιλέξιμα δάνεια για κεφάλαια κίνησης που χορηγούνται από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Το καθεστώς είναι ανοικτό σε όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις εξαιρουμένων των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, όπως οι τράπεζες, επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς της υδατοκαλλιέργειας, της γεωργίας και σε τομείς που δεν είναι επιλέξιμοι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Επιτρέπει τη χορήγηση εγγυήσεων δανείων για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες τους σε κεφάλαια κίνησης.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ελληνικό μέτρο συνάδει με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο. Ειδικότερα, καλύπτει εγγυήσεις δανείων για κεφάλαια κίνησης με περιορισμένη διάρκεια και ύψος. Επίσης, περιορίζει τον κίνδυνο που αναλαμβάνει το κράτος σε 80 % κατά μέγιστο. Ο κίνδυνος αυτός μειώνεται περαιτέρω με τον περιορισμό της έκθεσης του κράτους στο 40 % του όγκου των δανείων που χορηγεί ένας ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η άμεση διαθεσιμότητα της στήριξης υπό ευνοϊκούς όρους. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το μέτρο περιλαμβάνει επίσης ελάχιστες αμοιβές και διασφαλίσεις για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική χορήγηση των ενισχύσεων από τις τράπεζες στους δικαιούχους που τις έχουν ανάγκη.

Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο είναι αναγκαίο, κατάλληλο και αναλογικό για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο.

Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το μέτρο βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Ιστορικό

Η Επιτροπή ενέκρινε προσωρινό πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να κάνουν χρήση της πλήρους ευελιξίας που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις με στόχο τη στήριξη της οικονομίας υπό τις σημερινές συνθήκες της πανδημίας του κορονοϊού. Το προσωρινό πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε στις 3 Απριλίου 2020, προβλέπει τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων που μπορούν να χορηγούν τα κράτη μέλη:

(i) Άμεσες επιχορηγήσεις, εισφορές μετοχικού κεφαλαίου, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές μέχρι ποσού 800 000 ευρώ σε εταιρείες για την κάλυψη των επειγουσών αναγκών ρευστότητας.

(ii) Κρατικές εγγυήσεις για δάνεια σε εταιρείες για να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να χορηγούν δάνεια στους πελάτες τους που τα χρειάζονται. Αυτές οι κρατικές εγγυήσεις μπορούν να καλύπτουν έως το 90 % του κινδύνου των δανείων που χορηγούνται για να βοηθούνται οι εταιρείες να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και σε επενδυτικά κεφάλαια. Για δάνεια ονομαστικής αξίας μέχρι 800 000 ευρώ, οι εγγυήσεις μπορούν να καλύπτουν το 100 % του κινδύνου.

(iii) Επιδοτούμενα κρατικά δάνεια σε εταιρείες με ευνοϊκό επιτόκιο. Τα δάνεια αυτά μπορούν να βοηθήσουν τις εταιρείες να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και επενδυτικά κεφάλαια. Παρέχεται η δυνατότητα εφαρμογής μηδενικού επιτοκίου σε χορηγούμενα δάνεια ύψους μέχρι 800 000 ευρώ.

(iv) Διασφαλίσεις για τις τράπεζες που διοχετεύουν κρατικές ενισχύσεις στην πραγματική οικονομία. Το πλαίσιο καθιστά σαφές ότι οι εν λόγω ενισχύσεις θεωρούνται άμεσες ενισχύσεις στους πελάτες των τραπεζών και όχι στις ίδιες τις τράπεζες, και παρέχει οδηγίες σχετικά με τον τρόπο διασφάλισης της ελάχιστης δυνατής στρέβλωσης του ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών.

(v) Δημόσια βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων για όλες τις χώρες, χωρίς το εκάστοτε κράτος μέλος να χρειάζεται να αποδεικνύει ότι η αντίστοιχη χώρα είναι προσωρινά «μη εμπορεύσιμη».

(vi) Στήριξη στους τομείς της έρευνας και της ανάπτυξης (Ε&Α) σε σχέση με τον κορονοϊό για να αντιμετωπιστεί η σημερινή υγειονομική κρίση, με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων. Μπορεί επίσης να δίνεται πριμοδότηση για έργα διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών.

(vii) Στήριξη για την κατασκευή και ανακλιμάκωση υποδομών δοκιμών για την ανάπτυξη και τη δοκιμή σχετικών προϊόντων (όπως εμβόλια, αναπνευστήρες και προστατευτικές στολές) που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας, έως την πρώτη βιομηχανική αξιοποίηση. : μπορεί να λαμβάνει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων χωρίς ζημίες. Οι εταιρείες μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους υποστηρίζεται από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης.

(viii) Στήριξη για την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων χωρίς ζημίες. Οι εταιρείες μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους στηρίζεται από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από την υποβολή της αίτησής τους.

(ix) Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή αναβολής καταβολής των φόρων και/ή αναστολών των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τους τομείς αυτούς, τις περιφέρειες ή τους τύπους εταιρειών που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία.

(x) Στοχοθετημένη στήριξη με τη μορφή επιδοτήσεων μισθών για τους εργαζομένους σε εταιρείες τομέων ή περιφερειών που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία του κορονοϊού, οι οποίες θα έπρεπε διαφορετικά να απολύσουν προσωπικό.

Το προσωρινό πλαίσιο επιτρέπει στα κράτη μέλη να συνδυάζουν όλα τα μέτρα στήριξης, εκτός από δάνεια και εγγυήσεις για το ίδιο δάνειο και εφόσον δεν υπερβαίνουν τα όρια που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο. Επιτρέπει επίσης στα κράτη μέλη να συνδυάζουν όλα τα μέτρα στήριξης που εγκρίνονται βάσει του προσωρινού πλαισίου με υφιστάμενες δυνατότητες χορήγησης ενισχύσεων ήσσονος σημασίας ύψους έως 200 000 ευρώ, σε εταιρείες, για διάστημα τριών οικονομικών ετών. Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη πρέπει να δεσμευτούν ότι θα αποφεύγουν τη αδικαιολόγητη σώρευση μέτρων στήριξης για τις ίδιες εταιρείες, ώστε η στήριξη να περιορίζεται στην κάλυψη των πραγματικών αναγκών τους.

Επιπλέον, το προσωρινό πλαίσιο συμπληρώνει τις πολλές άλλες δυνατότητες που έχουν ήδη στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη για τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της έξαρσης του κορονοϊού, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Στις 13 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τη συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19, στην οποία περιγράφονται οι εν λόγω δυνατότητες. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη μπορούν να προβούν σε αλλαγές γενικής εφαρμογής υπέρ των επιχειρήσεων (π.χ. αναβολή φόρων ή επιδότηση της μερικής απασχόλησης σε όλους τους τομείς), οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Μπορούν επίσης να χορηγούν αποζημίωση σε επιχειρήσεις για ζημίες που προκλήθηκαν άμεσα λόγω της έξαρσης του κορονοϊού.

Το προσωρινό πλαίσιο θα εφαρμοστεί έως το τέλος Δεκεμβρίου 2020. Για να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει πριν από την ημερομηνία αυτή την ανάγκη παράτασης του πλαισίου.