Η Ελλάδα έπαψε να είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στην Αλβανία

Κατά συνέπεια, η χώρα μας, η οποία επί πολλά έτη καταγραφόταν ως ο μεγαλύτερος επενδυτής στην Αλβανία, χάρη στις υψηλές επενδύσεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και των τραπεζών, έχει πλέον παραχωρήσει την πρώτη θέση στην Ελβετία, λόγω των επενδύσεων που καταγράφηκαν στο πλαίσιο του Αγωγού ΤΑΡ, της μεγαλύτερης ιστορικά επένδυσης στην Αλβανία με συνολικό προϋπολογισμό 1,5 δισ. Ευρώ η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από το α΄ τρίμηνο του 2017, ο δείκτης αυτός παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος, αντανακλώντας την απόσυρση των τραπεζών, καθώς και τη στασιμότητα των εταιρειών τηλεπικοινωνιών, οι οποίες εμφανίζονταν διστακτικές για περαιτέρω επενδύσεις στην αλβανική αγορά.

Η εικόνα των ελληνικών επενδύσεων στη χώρα διαγράφεται διαφορετική σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν (2010), όταν τέσσερις ελληνικές τράπεζες (Alpha Bank, NBG, Tirana Bank και Εμπορική Τράπεζα) αντιπροσώπευαν το 24% περίπου του συνολικού ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος της Αλβανίας. Σήμερα οκτώ χρόνια μετά, παρέμεινε μόνο μία (Alpha Bank), η οποία αντιστοιχεί στο 5% μόλις του συνολικού ενεργητικού, οι δε υπόλοιπες είτε ήδη πωλήθηκαν, είτε βρίσκονται σε εν εξελίξει διαδικασία πώλησης, προκειμένου να περιορίσουν την έκθεσή τους σε επενδυτικούς στο εξωτερικό, στο πλαίσιο των ανειλημμένων μνημονικών υποχρεώσεων της χώρας μας.

Ειδικότερα, από τη δεκαετία του 1990, οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιστοιχούσαν στο 17% των συνολικών επενδύσεων της Αλβανίας, ανερχόμενες περί τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2018. σε 7,35 δισ. €. Ωστόσο με τις ολοένα αυξανόμενες από το 2015 και εντεύθεν, ελβετικές επενδύσεις, λόγω των εργασιών του Αγωγού TAP, το απόθεμα των οποίων έφτασε τα 1,23 δισ. € στο τέλος του γ΄ τριμήνου (περίπου το 17% του συνόλου) διαγράφεται ήδη μικρή υπεροχή σε σχέση με τις ελληνικές επενδύσεις.

Ωστόσο, παρόλο που καταγράφονται ως ελβετικές, οι επενδύσεις στο πλαίσιο του Αγωγού TAP αποτελούν στην ουσία επενδύσεις ενός ομίλου κρατών, όπου μέτοχοι είναι οι πολυεθνικές εταιρείες BP (20%), SOCAR (20%), Snam S.p.A. (20%), Fluxys (19%), Enagás (16%) και Axpo (5%), με έδρες το Η.Β., Αζερμπαϊτζάν, Ιταλία, Βέλγιο, Ισπανία και Ελβετία, αντίστοιχα.

Ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στην Αλβανία είναι η Ολλανδία, με απόθεμα 995 εκατ. € , ήτοι το 13,5% των συνολικών επενδύσεων, μέσω της εταιρείας που κατασκευάζει τον ΥΗΣ στον ποταμό Devoll. Ωστόσο, παρόλο που ο ΥΗΣ Devoll κατασκευάζεται από την νορβηγική εταιρεία Statkraft, η Τράπεζα της Αλβανίας θεωρεί ότι ο άμεσος επενδυτής του εν λόγω έργου είναι η Ολλανδία.

Την τέταρτη θέση ανάμεσα στις επενδύτριες χώρες στην Αλβανία κατέλαβε ο Καναδάς (ο οποίος επί σειρά ετών ήταν δεύτερος), με 940 εκατ. € στα τέλη του γ΄ τριμήνου 2018, καταλαμβάνοντας το 12,8% των συνολικών επενδύσεων, λόγω της Bankers Petroleum, η οποία, αν και έχει ήδη πωληθεί στην κινεζική Geo Gade, καταγράφεται ως καναδικό κεφάλαιο.

Παρόλο που η Ιταλία είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος της Αλβανίας, με το μεγαλύτερο αριθμό ξένων επιχειρήσεων στη χώρα, καταλαμβάνει, ωστόσο, την πέμπτη θέση στο σύνολο των ΑΞΕ, με επενδυτικό απόθεμα 650 εκατ. € (8,8% του συνόλου). Σημειώνεται ότι κατά τα τελευταία έτη και η Ιταλία έχει περιορίσει τις μεγάλες επενδύσεις, αρκούμενη να δραστηριοποιείται στο εξής σε μικρές κατά βάσιν επιχειρήσεις. Τέλος, ακολουθούν οι Τουρκία, Αυστρία και η Γαλλία, η οποία σημείωσε σημαντική ανάπτυξη, η οποία αποδίδεται στην Εταιρεία Spiecapag, υπεργολάβο στον Αγωγό TAP.