Νούμερα "φωτιά" στον προϋπολογισμό του 2018

Στελέχη του οικονομικού επιτελείου, αναγνωρίζουν ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς δεν θα είναι εύκολη. Ανεξάρτητα από το αν τελικώς προβλέπουν ότι το 2017 οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν, η κόπωση στη φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων –ειδικά σε έναν μικρό αριθμό φορολογουμένων οι οποίοι εμφανίζουν και τα υψηλότερα εισοδήματα- θεωρείται δεδομένη και από τα ίδια τα κυβερνητικά στελέχη. Επίσης, το 2018 θα πρέπει να στηριχτεί η ανάπτυξη της οικονομίας –το ΑΕΠ θα πρέπει να φτάσει στα 187,7 δις. ευρώ από 181,2 δις. ευρώ που θα πρέπει να κλείσει φέτος- παρά το γεγονός ότι και νέα μέτρα θα επιβληθούν –αυξήσεις φόρων και περικοπές επιδομάτων- αλλά και οι πρωτογενείς δαπάνες θα πρέπει να ψαλιδιστούν.

Με ανοικτό το ενδεχόμενο οι θεσμοί και ειδικά το ΔΝΤ να αμφισβητήσουν για μια ακόμη φορά τη δυνατότητα επίτευξης των βασικών προβλέψεων –ειδικά της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος που να αντιστοιχεί στο 3,5% του ΑΕΠ- το υπουργείο Οικονομικών προετοιμάζει πυρετωδώς το προσχέδιο οι βασικές προβλέψεις του οποίου αναμένεται να είναι οι εξής:

1. Πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ (από 1,9% του ΑΕΠ που προβλέπεται να κλείσει το 2017 εφόσον εκτελεστεί κατά γράμμα ο φετινός προϋπολογισμός) σημαίνει ότι τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης θα πρέπει να ξεπεράσουν τις αντίστοιχες δαπάνες κατά 6,625 δις. ευρώ από 3,446 δις. ευρώ που προβλέπεται να είναι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017. Δηλαδή, μέσα από το ψαλίδισμα των δαπανών και την αύξηση των εσόδων, θα πρέπει να προκύψει πρόσθετη θετική διαφορά ύψους 3,179 δις. ευρώ. Αν ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος επιτευχθεί τότε σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης θα εμφανιστεί και πάλι πλεόνασμα 975 εκατ. ευρώ από έλλειμμα 2,2 δις. ευρώ που αναμένεται να προκύψει κατά την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού.
2. Τα συνολικά καθαρά έσοδα σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης θα πρέπει να αυξηθούν κατά 1,782 δις. ευρώ δηλαδή από τα 80,777 δις. ευρώ στα 82,559 δις. ευρώ. Άμεσοι, έμμεσοι και λοιποί φόροι θα πρέπει να αποδώσουν 54,104 δις. ευρώ από 53,32 δις. ευρώ που είναι η πρόβλεψη για τα φετινά φορολογικά έσοδα τα οποία όμως ούτως ή άλλως βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού με βάση τα στοιχεία του επταμήνου. Σημαντική, θα πρέπει να είναι η συμβολή των ασφαλιστικών εισφορών στην εκτέλεση του προϋπολογισμού καθώς αυτές θα πρέπει να αποφέρουν 20,277 δις. ευρώ έναντι φετινού στόχου 19,85 δις. ευρώ. Αυτή η διαφορά των 427 εκατ. ευρώ μπορεί να προέλθει μόνο αν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη για περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας και αν αποδώσει ακόμη καλύτερα το νέο σύστημα υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών βάσει του δηλωθέντος εισοδήματος.
3. Οι συνολικές δαπάνες θα πρέπει να μειωθούν από τα 83,346 δις. ευρώ το 2017, στα 82,379 δις. ευρώ το 2018. Η μείωση που φτάνει στα 967 εκατ. ευρώ θα πρέπει να αποτελέσει το αποτέλεσμα των ακόλουθων επιμέρους μεταβολών:

• Οι πρωτογενείς δαπάνες, θα πρέπει να συμπιεστούν στα 75,934 δις. ευρώ από 77,331 δις. ευρώ το 2017 δηλαδή να μειωθούν κατά 1,397 δις. ευρώ και να αντιστοιχούν στο 40,4% του ΑΕΠ από 42,7% το 2017.
• Οι πραγματικές δαπάνες προσωπικού –στις οποίες περιλαμβάνονται τόσο οι εργαζόμενοι του στενού δημόσιου τομέα όσο και των φορέων της γενικής κυβέρνησης, ΔΕΚΟ κλπ- προβλέπεται να αυξηθούν το 2018 στα 16,674 δις. ευρώ από 16,315 δις. ευρώ που αναμένεται να διατεθούν μέσα στο 2017. Η αύξηση φτάνει στα 359 εκατ. ευρώ ενώ οι δαπάνες προσωπικού θα ανέλθουν το 2018 στο 8,9% του ΑΕΠ από 9% του ΑΕΠ το 2017.
• Οι δαπάνες για αγορά αγαθών και υπηρεσιών του δημοσίου θα πρέπει να υποστούν μεγάλο κούρεμα μέσα στο 2018 καθώς σε αυτό θα στηριχθεί ένα πολύ μεγάλο μέρος του πρόσθετου πρωτογενούς πλεονάσματος. Από τα 8,876 δις. ευρώ, θα πρέπει να μειωθούν στα 7,973 δις. ευρώ ή κατά 903 εκατ. ευρώ. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι λειτουργικές δαπάνες της γενικής κυβέρνησης θα πρέπει να μειωθούν αισθητά από το 4,9% του ΑΕΠ στο 4,2% του ΑΕΠ.
• Μεγάλη μείωση προγραμματίζεται και στο κονδύλι των κοινωνικών παροχών το οποίο περιλαμβάνει τη δαπάνη για τις συντάξεις, τη χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ, το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης και το ΕΚΑΣ. Το γεγονός ότι για το 2018 προβλέπεται λιγότερο «κοινωνικό κράτος» προκύπτει από το γεγονός ότι το μεσοπρόθεσμο έχει εγγραφεί ως πρόβλεψη ότι θα δαπανηθούν 38,117 δις. ευρώ έναντι 39,051 δις. ευρώ πέρυσι. Έτσι, η δαπάνη για τις κοινωνικές περιοχές, η οποία θα μειωθεί κατά 934 εκατ. ευρώ σε έτος ανάπτυξης, θα περιοριστεί στο 20,3% του ΑΕΠ από 21,6% του ΑΕΠ το 2017. Οι επιμέρους κωδικοί των κοινωνικών δαπανών, προβλέπουν τα εξής:

1. Η δαπάνη για τις συντάξεις θα πρέπει να μειωθεί από το 16,7% του ΑΕΠ στο 15,9% του ΑΕΠ κάτι που για να γίνει θα πρέπει το σχετικό ποσό να περιοριστεί από τα 30,201 δις. ευρώ στα 29,764 δις. ευρώ με τη μείωση να φτάνει στα 437 εκατ. ευρώ. Η μείωση θα προέλθει κυρίως από το πάγωμα των αυξήσεων στις συντάξεις αλλά και από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου για τον υπολογισμό των νέων συντάξεων
2. Οι δαπάνες του ΕΟΠΥΥ προβλέπεται να μειωθούν από τα 3,54 στα 3,475 δις. ευρώ αμετάβλητη θα μείωση η δαπάνη και για το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης τα 760 εκατ. ευρώ.

iii.Μεγάλη μείωση αναμένεται στη δαπάνη του ΕΚΑΣ καθώς το σχετικό κονδύλι που θα διατεθεί θα περιοριστεί στα μόλις 80 εκατ. ευρώ από 320 εκατ. ευρώ που προβλέπεται να διατεθούν μέσα στο 2017. Τον Δεκέμβριο, θα ανακοινωθούν τα καινούργια εισοδηματικά κριτήρια και θα υπάρξει μείωση και στον αριθμό των δικαιούχων αλλά και στο ποσό του επιδόματος.

• Και το 2018, θα πρέπει να μπει στην… άκρη ποσό ύψους ενός δις. ευρώ για το αποθεματικό ενώ οι τόκοι προβλέπεται να αυξηθούν από τα 6,015 δις. ευρώ που θα διατεθούν μέσα στο 2017, στα 6,445 δις. ευρώ μέσα στο 2018.