Επιστροφή στο...2014: ξανά στο τραπέζι η "προληπτική γραμμή πίστωσης"

Το μεγάλο παζάρι για τα αδιάθετα δισεκατομμύρια του 3ου μνημονίου

Επιστροφή στο...2014: ξανά στο τραπέζι η "προληπτική γραμμή πίστωσης"

Θα είναι τόσο σκληρή η διαπραγμάτευση που θα γίνει με τους δανειστές το καλοκαίρι του 2018 που είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει ακόμη και πολιτικές εξελίξεις νωρίτερα. Όποιος βρίσκεται στην κυβέρνηση την περίοδο που θα λήγει το 3ο μνημόνιο θα πρέπει να παζαρέψει με τους δανειστές και τα πρωτογενή πλεονάσματα για την περίοδο μετά το 2018 αλλά και το τι θα γίνει με τα δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ των δανειακών κεφαλαίων που θα παραμείνουν αδιάθετα από την 3η δανειακή σύμβαση. Είναι πολλά τα λεφτά και το παζάρι θα είναι πολύ σκληρό. Τι θα εξαρτηθεί; Πρώτον τι θα γίνουν τα δανεικά που θα παραμείνουν ως υπόλοιπο μετά τη λήξη του 3ου μνημονίου (τα οποία μπορεί να ξεπερνούν τα 30 δισ. ευρώ). Και δεύτερον, τι θα γίνει με τα μέτρα: θα έρθει νωρίτερα η μείωση του αφορολογήτου; Θα εφαρμοστεί κανονικά από το 2020; Θα υπάρξουν θετικά μέτρα από το 2019 ή από το 2020; Θα χρειαστούν επιπλέον μέτρα γιατί ο στόχος του 3,5% θα είναι ανέφικτος. Τι θα γίνει με τα μέτρα για το χρέος; Πώς θα υλοποιηθούν και υπό ποιες προϋποθέσεις; 

Στο προσκήνιο επανέρχεται, περίπου 2,5 χρόνια μετά το 2014 οπότε είχε πέσει ξανά στο τραπέζι, το θέμα της «προληπτικής γραμμής πίστωσης» για την Ελλάδα, μιας γραμμής η οποία θα πρέπει να «ανοίξει» μετά τον Αύγουστο του 2018 ώστε να καταστήσει ευκολότερη την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές με το που θα ολοκληρωθεί και το 3ομνημόνιο. Την αναγκαιότητα να υπάρξει το συγκεκριμένο εργαλείο, περιγράφει η ίδια η απόφαση τουEurogroupτης 15ηςΙουνίου. Όπως αναφέρεται, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο οι επόμενες εκταμιεύσεις δόσεων να μην καλύπτουν απλώς την ανάγκη για την εξυπηρέτηση των δανείων και την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου αλλά να αφήνουν και ένα «περίσσευμα» ώστε σταδιακά με περισσέψουν κονδύλια για να δημιουργηθεί ένας «κουμπαράς» ο οποίος και θα αξιοποιηθεί για να διευκολύνει την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές μετά τον Αύγουστο του 2018. Το ποιο θα είναι το ποσό που χρησιμοποιηθεί ως «προληπτική γραμμή πίστωσης», το ποιοι θα είναι οι όροι για να μπορεί να γίνει χρήση αυτής της γραμμής αλλά και το ποια θα είναι η διάρκεια κατά την οποία αυτά τα δανειακά κεφάλαια θα είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα, θα αποτελέσει αντικείμενο σκληρής διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην Ελλάδα και στους δανειστές της. Ουσιαστικά, η προληπτική γραμμή πίστωσης, θα είναι ένα από τα μεγάλα ζητήματα που θα μπουν στο τραπέζι το καλοκαίρι του 2018 μαζί με τα πρωτογενή πλεονάσματα (σ.σ δηλαδή το αν μπορεί να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% και το 2019 χωρίς να έρθει νωρίτερα η μείωση του αφορολογήτου όπως επίσης και το αν υπάρχει το δημοσιονομικό περιθώριο για να εφαρμοστεί μέρος ή το σύνολο του πακέτου με τα θετικά μέτρα τόσο του 2019 όσο και του 2020).

Η αναφορά στο ανακοινωθέν τουEurogroupπου ξανανοίγει το ζήτημα της προληπτικής γραμμής στήριξης, είναι πολύ συγκεκριμένη: «ενόψει της ολοκλήρωσης του τρέχοντος δανειακού προγράμματος τον Αύγουστο του 2018, τοEurogroupδεσμεύεται να παράσχει υποστήριξη στην Ελλάδα προκειμένου να καταστεί εφικτή η επιστροφή της στις αγορές. ΤοEurogroupσυμφωνεί ότι οι μελλοντικές δόσεις (σ.σ αυτές που θα πρέπει να καταβληθούν στην Ελλάδα μετά τις αξιολογήσεις που έχουν απομείνει) θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όχι μόνο τις ανάγκες για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου αλλά και την περαιτέρω ενίσχυση των αποθεματικών κεφαλαίων ώστε να τονωθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και να διευκολυνθεί η έξοδος στις αγορές».

Η τελευταία φορά που έγινε συζήτηση για τη γραμμή προληπτικής στήριξης ήταν το φθινόπωρο και τον χειμώνα του 2014 πριν τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα (σ.σ αδυναμία εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας) και την προκήρυξη εκλογών. Τότε, το σενάριο που υπήρχε πάνω στο τραπέζι, προέβλεπε να δημιουργηθεί προληπτική γραμμή για την Ελλάδα (ECCL) με τα αδιάθετα δανειακά κεφάλαια της τάξεως των 10,9 δις. ευρώ που είχαν εγκριθεί στο πλαίσιο του β’ μνημονίου (σ.σ είναι το πακέτο που υποχρεώθηκε να επιστρέψει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές του 2015 όταν και υποβλήθηκε το αίτημα για παράταση του β’ μνημονίου μέχρι και τον Ιούνιο του 2015). Τότε είχε εκτιμηθεί ότι αυτά τα 10,9 δις. ευρώ θα παρείχαν δίχτυ ασφαλείας ώστε να καλυφθούν όλες οι δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας για έναν χρόνο, δηλαδή για ολόκληρο το 2015.

Και αυτή τη φορά, η συζήτηση για το τι μέλλει γενέσθαι μετά τον Αύγουστο του 2018, δεν πρόκειται να ανοίξει την τελευταία στιγμή. Από το ίδιο το κείμενο τουEurogroupπροκύπτει ότι η προληπτική γραμμή θα πρέπει να ξεκινήσει να χτίζεται από την επόμενη κιόλας εκταμίευση η οποία λογικά θα πρέπει να γίνει μέσα στο 2017 με την ολοκλήρωση της γ’ αξιολόγησης.

Τι έχουμε πάρει

Με τη συμπλήρωση των δύο εκ των τριών ετών της 3ηςδανειακής σύμβασης, η Ελλάδα θα έχει εκταμιεύσει συνολικά 39,4 δις. ευρώ από τα 86 δις. ευρώ που προβλέπει το 3ομνημόνιο. Οι εκταμιεύσεις που οδηγούν σε αυτό το ποσό είναι οι εξής:

  • Ολόκληρο το 2015, η Ελλάδα είχε εκταμιεύσει 16 δις. ευρώ για την κάλυψη των δανειακών της υποχρεώσεων και επιπλέον 5,4 δις. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (από τα συνολικά 25 δις. ευρώ που είχαν προβλεφθεί κατά τη σύνταξη του 3ουμνημονίου τον Αύγουστο του 2015). Δηλαδή, μέσα στο 2015, η χώρα δανείστηκε συνολικά 21,4 δις. ευρώ.
  • Ολόκληρο το 2016 η Ελλάδα κατόρθωσε να εκταμιεύσει μόνο τα χρήματα που αντιστοιχούσαν στην ολοκλήρωση της α’ αξιολόγησης δηλαδή 10,3 δις. ευρώ τα οποία δόθηκαν σταδιακά από τον Ιούνιο του 2016 (7,5 δις. ευρώ) μέχρι και τον Οκτώβριο του 2016.
  • Στις 15 Ιουνίου, εγκρίθηκε η εκταμίευση 7,7 δις. ευρώ μέσα στον Ιούλιο για την κάλυψη δανειακών υποχρεώσεων της χώρας (6,9 δις. ευρώ) και 800 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου.

Αν προστεθούν τα τρία ποσά, προκύπτει ότι μέχρι και τον Αύγουστο του 2017, η Ελλάδα θα έχει εκταμιεύσει συνολικά 39,4 δις. ευρώ ποσό που θα ανέβει στα 40,2 δις. ευρώ το φθινόπωρο με την αποδέσμευση επιπλέον 800 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου. Έτσι, από την αρχική σύμβαση θα υπολείπονται 45,8 δις. ευρώ. Από αυτό το ποσό, θα πρέπει να αποφασιστεί, πόσα θα εκταμιευτούν μέσω των επόμενων αξιολογήσεων για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, πόσα θα δοθούν για την πλήρη εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου και πόσα θα χρησιμοποιηθούν για τον «κουμπαρά» της προληπτικής γραμμής.

Μετά και τη συμφωνία στοEurogroup, το επόμενο διάστημα θα δοθούν στη δημοσιότητα τα τελικά κείμενα της συμφωνίας για το κλείσιμο της β’ αξιολόγησης (σ.σ το αναθεωρημένο μνημόνιο, η έκθεση συμμόρφωσης κλπ). Σε αυτά, θα υπάρχει και το νέο «δοσολόγιο». Τον Μαίο του 2016, είχε προγραμματιστεί να εκταμιευτούν 16,4 δις. ευρώ μέσα στο 2016 (σ.σ τελικώς εκταμιεύτηκαν 10,3 δις. ευρώ), 18,2 δις. ευρώ μέσα στο 2017 και 9,9 δις. ευρώ μέσα στο 2018. Οι ανάγκες για την κάλυψη των δανειακών αναγκών της χώρας είχαν υπολογιστεί στα 16,9 δις. ευρώ για το 2016, τα 19,7 δις. ευρώ για το 2017 και στα 7,1 δις. ευρώ για το διάστημα μέχρι και τον Αύγουστο του 2018 χωρίς στο ποσό αυτό να περιλαμβάνονται και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου. Τότε ήταν προγραμματισμένο, οι εκταμιεύσεις να γίνουν ύστερα από 5 τριμηνιαίες αξιολογήσεις. Πλέον χρονικά περιθώρια για κάτι τέτοιο δεν υπάρχει οπότε είναι ανοικτό το ενδεχόμενο κάποιες από τις επόμενες αξιολογήσεις να «συγχωνευτούν».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ