Έρευνα GfK: Πιο αισιόδοξοι οι καταναλωτές το τελευταίο τρίμηνο του 2014

Ειδικότερα, ο δείκτης του καταναλωτικού κλίματος αυξήθηκε από τις -32,5 μονάδες που βρισκόταν τον Ιανουάριο του 2014 στις -10,0 μονάδες τον Ιούνιο, που είναι η πιο υψηλή τιμή από τον Δεκέμβριο του 2009. Οι οικονομικές προσδοκίες σημείωσαν μικρή μείωση κατά το δεύτερο μισό του έτους, αλλά, βρισκόμενες στις -16,3 μονάδες τον Δεκέμβριο, ήταν ξεκάθαρα υψηλότερες από την αρχή του έτους.

Αυτό, σύμφωνα με την GFK, αντικατοπτρίζει και τη θετική οικονομική ανάπτυξη. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η οικονομία σημείωσε ανάπτυξη για πρώτη φορά από το 2007. Αν και η ανεργία εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά υψηλή με το τρέχον ποσοστό να βρίσκεται στο 25,8%, έχει πτωτικές τάσεις.

Αντίστοιχα, οι τιμές των εισοδηματικών προσδοκιών κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους εξακολουθούν να είναι σημαντικά χαμηλότερες από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο των 0 μονάδων. Παρόλ' αυτά, ο δείκτης βελτιώθηκε από τη χαμηλότερη τιμή των -38,1 μονάδων τον Φεβρουάριο στις -18,0 μονάδες τον Ιούνιο.

Κατά τη διάρκεια των μηνών που ακολούθησαν, η τιμή έπεσε και πάλι ελαφρώς, φτάνοντας τις -22,2 μονάδες τον Δεκέμβριο. Αν και η προθυμία για αγορές είναι ένας μη σταθμισμένος δείκτης, η διάθεση των Ελλήνων καταναλωτών ενισχύθηκε και από τα ελπιδοφόρα οικονομικά δεδομένα κατά το πρώτο μισό του έτους. Αυτός ο δείκτης αυξήθηκε από τις -37,6 μονάδες τον Ιανουάριο στις -3,8 μονάδες τον Ιούλιο.

Κατά το δεύτερο μισό του 2014 αυτή η αισιοδοξία μειώθηκε σταδιακά. Μέχρι τον Δεκέμβριο, η προθυμία για αγορές είχε μειωθεί στις -31,5 μονάδες και συνεπώς ήταν εφάμιλλη της τιμής του προηγούμενου έτους.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της GFK, η διάθεση των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη βελτιώθηκε και πάλι κατά το τέταρτο τρίμηνο του έτους. Οι δείκτες οικονομικών και εισοδηματικών προσδοκιών, καθώς και οι δείκτες προθυμίας για αγορές, αυξήθηκαν προς το τέλος του έτους σε σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Επίσης, το καταναλωτικό κλίμα για την ΕΕ των 28 βελτιώθηκε κατά 1,3 μονάδες το τελευταίο τρίμηνο, κλείνοντας το έτος στις 5,5 μονάδες. Εξετάζοντας την οικονομική ανάπτυξη των χωρών της ΕΕ και τη διάθεση των καταναλωτών το 2014, το έτος μπορεί να χωριστεί σε δύο διαφορετικά κομμάτια. Κατά το πρώτο μισό του έτους, οι οικονομίες σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών χωρών είχαν θετική ανάπτυξη.

Οι καταναλωτές γίνονταν ξεκάθαρα όλο και πιο αισιόδοξοι ότι θα άφηναν επιτέλους πίσω τους τη χρηματοοικονομική κρίση μέσα στους επόμενους μήνες. Μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου, οι δείκτες οικονομικών και εισοδηματικών προσδοκιών, καθώς και οι δείκτες προθυμίας για αγορές έφτασαν ύψη ρεκόρ σε όλες σχεδόν τις χώρες. Ο δείκτης του καταναλωτικού κλίματος για την ΕΕ των 28 βρισκόταν στις 9,1 μονάδες τον Ιούνιο, που είναι η υψηλότερη τιμή από τον Απρίλιο του 2008.

Ωστόσο, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, η αβεβαιότητα άρχισε να αυξάνεται όχι μόνο μεταξύ των καταναλωτών, αλλά και στην οικονομία. Αυτό μπορεί να αποδοθεί σε μια σειρά διαφορετικών παραγόντων (κορυφώθηκαν οι συρράξεις στην Ουκρανία, συνεχίστηκαν οι διαμάχες μεταξύ Ισραήλ και Παλεστίνης, η επιδημία του έμπολα έστρεψε την παγκόσμια προσοχή στη Δυτική Αφρική). Ως προς την οικονομική κατάσταση, επιδεινώθηκε και το πλαίσιο συνθηκών. Σε πολλές χώρες η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) υπολείπετο των προβλέψεων.

Στο μεταξύ, ορισμένες χώρες παρουσίασαν ακόμα και μείωση. Αυτό επηρεάστηκε ακόμα περισσότερο από ένα εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο πληθωρισμού. Συγκεκριμένα, οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου όπως η Ισπανία αγωνίστηκαν ενάντια στον αποπληθωρισμό. Ακόμα, υπήρξε ο κίνδυνος της αρνητικής τιμής για την ανάπτυξη της ΕΕ ως σύνολο. Το ποσοστό πληθωρισμού για την ΕΕ των 28 ήταν -0,1% τον Δεκέμβριο, ενώ το ποσοστό στην ευρωζώνη ήταν ακόμα χαμηλότερο στο -0,2%. Αυτό οφείλεται κυρίως στην κατάρρευση των τιμών της ενέργειας. Όλα αυτά τα συμβάντα συμβάλουν σε μια ξεκάθαρη αύξηση της ανησυχίας στους Ευρωπαίους καταναλωτές. Όλες οι τιμές των δεικτών έπεσαν προς το τέλος του καλοκαιριού και το φθινόπωρο, και σε ορισμένες περιπτώσεις αρκετά σημαντικά.

Ωστόσο, κατά το τέταρτο τρίμηνο, επικράτησε μια αίσθηση αισιοδοξίας για ακόμα μια φορά στις περισσότερες χώρες. Αν και πολλοί δείκτες παραμένουν υπό του μηδενός, έχουν ανοδικές τάσεις σε σχεδόν όλες τις χώρες.

Εντούτοις, εξακολουθούν, σύμφωνα με την GFK, να υπάρχουν κίνδυνοι που ενδέχεται να εμποδίσουν τη θετική οικονομική ανάπτυξη μέσα στους επόμενους μήνες. Μετά τις εκλογές στην Ελλάδα, αυτό που απομένει πλέον να φανεί είναι η οικονομική πορεία που θα ακολουθήσει η επόμενη κυβέρνηση και κατά πόσο θα τηρήσει τις συμφωνίες με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζεται και στο καταναλωτικό κλίμα της GfK για την ΕΕ των 28. Στο πλαίσιο της αισιόδοξης διάθεσης σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ο δείκτης σκαρφάλωσε τον Ιούνιο στις 9,1 μονάδες, που είναι η υψηλότερη τιμή από τον Απρίλιο του 2008. Τον Σεπτέμβριο έπεσε στις 4,2 μονάδες. Ως το τέλος του έτους, ο δείκτης είχε σημειώσει ελαφριά ανάκαμψη, φτάνοντας τις 5,5 μονάδες τον Δεκέμβριο.