Κομισιόν: Έχασε τη δυναμική της η ευρωπαϊκή οικονομία αλλά αποφεύγει την ύφεση

Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει χάσει τη δυναμική της φέτος εν μέσω του υψηλού κόστους ζωής, της αδύναμης εξωτερικής ζήτησης και της νομισματικής σύσφιξης, σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις φθινοπωρινές της οικονομικές προβλέψεις που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα.

Η Κομισιόν σημειώνει ότι η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να ανακάμψει σταδιακά στο μέλλον, ωστόσο αναθεωρεί καθοδικά τις εκτιμήσεις της για το ΑΕΠ σε σύγκριση με τις καλοκαιρινές της προβλέψεις.

Για τον πληθωρισμό επισημαίνει ότι υποχώρησε σε χαμηλό δύο ετών στη ζώνη του ευρώ τον Οκτώβριο και αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται.

Η ανάπτυξη έχει χάσει τη δυναμική της

Μετά από μια ισχυρή επέκταση κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2022, το πραγματικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε προς το τέλος του έτους και μετά βίας αυξήθηκε τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2023, αναφέρει η Κομισιόν και προσθέτει:

Την ίδια στιγμή, ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός παρά την επιβράδυνση των τελευταίων μηνών και η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής είχε βαρύτερο αντίκτυπο απ' ό,τι αναμενόταν προηγουμένως σε συνδυασμό και με την αδύναμη εξωτερική ζήτηση.

Οι πιο πρόσφατοι επιχειρηματικοί δείκτες και τα στοιχεία των ερευνών για τον Οκτώβριο δείχνουν υποτονική οικονομική δραστηριότητα και το τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, εν μέσω αυξημένης αβεβαιότητας.

Συνολικά, η φθινοπωρινή πρόβλεψη τοποθετεί την αύξηση του ΑΕΠ το 2023 σε 0,6% τόσο στην Ε.Ε. όσο και στη ζώνη του ευρώ, 0,2 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τις καλοκαιρινές προβλέψεις της Επιτροπής.

Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να ανακάμψει σταδιακά καθώς η κατανάλωση ανακάμπτει λόγω μιας σταθερά εύρωστης αγοράς εργασίας, της σταθερής αύξησης των μισθών και της συνεχιζόμενης χαλάρωσης του πληθωρισμού.

Παρά την αυστηρότερη νομισματική πολιτική, οι επενδύσεις αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, υποστηριζόμενες από τους συνολικούς σταθερούς εταιρικούς ισολογισμούς και από τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Το 2024, η αύξηση του ΑΕΠ της ΕΕ προβλέπεται να βελτιωθεί στο 1,3%. Αυτή είναι ακόμα μια αναθεώρηση προς τα κάτω κατά 0,1 π.μ. από το καλοκαίρι. Στη ζώνη του ευρώ, η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να είναι ελαφρώς χαμηλότερη, στο 1,2%.

Το 2025, με τον πληθωρισμό και την οπισθοδρόμηση από τη νομισματική σύσφιξη να υποχωρεί, η ανάπτυξη αναμένεται να ενισχυθεί σε 1,7% για την Ε.Ε. και 1,6% για τη ζώνη του ευρώ.

Ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να υποχωρεί

Ο πληθωρισμός παραμένει σε πτωτική τάση. Εκτιμάται ότι υποχώρησε στο 2,9% στη ζώνη του ευρώ τον Οκτώβριο, από το υψηλό του 10,6% πριν από ένα χρόνο. Αυτό σηματοδοτεί το χαμηλότερο επίπεδό του από τον Ιούλιο του 2021.

Ενώ η συγκράτηση το περασμένο έτος οφειλόταν κυρίως στην απότομη πτώση των τιμών της ενέργειας, τώρα έχει γίνει όλο και πιο ευρεία σε όλες τις κύριες κατηγορίες κατανάλωσης, πέρα από την ενέργεια και τα τρόφιμα.

Καθώς η νομισματική σύσφιξη διαπερνά την οικονομία, ο πληθωρισμός πρόκειται να συνεχίσει να μειώνεται, αν και με πιο ήπιο ρυθμό, αντανακλώντας μια πιο αργή, αλλά ευρύτερης βάσης, χαλάρωση των πληθωριστικών πιέσεων στα τρόφιμα, τα μεταποιημένα αγαθά και τις υπηρεσίες.

Ο συνολικός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να μειωθεί από 5,6% το 2023 σε 3,2% το 2024 και 2,2% το 2025.

Στην Ε.Ε. ο ονομαστικός πληθωρισμός πρόκειται να μειωθεί από 6,5% το 2023 σε 3,5% το 2024 και 2,4% το 2024 2025.

Η αγορά εργασίας να παραμείνει ανθεκτική

Η αγορά εργασίας της Ε.Ε. συνέχισε να έχει ισχυρές επιδόσεις το πρώτο εξάμηνο του 2023, παρά την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Το δεύτερο τρίμηνο, τα ποσοστά δραστηριότητας και απασχόλησης στην Ε.Ε. έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί και τον Σεπτέμβριο το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο 6% του εργατικού δυναμικού, κοντά στο ιστορικό χαμηλό του.

Μολονότι οι τελευταίες πληροφορίες από έρευνες υποδηλώνουν κάποια χαλάρωση και ορισμένα κράτη μέλη έχουν παρατηρήσει αύξηση της ανεργίας, η αγορά εργασίας πρόκειται να παραμείνει ανθεκτική στον προβλεπόμενο ορίζοντα.

Η αύξηση της απασχόλησης στην ΕΕ προβλέπεται σε 1,0% φέτος, πριν υποχωρήσει στο 0,4% τόσο το 2024 όσο και το 2025.

Το ποσοστό ανεργίας στην Ε.Ε. αναμένεται να παραμείνει γενικά σταθερό στο 6,0% το 2023 και το 2024 και να μειωθεί σε 5,9% το 2025. Οι πραγματικοί μισθοί αναμένεται να γίνουν θετικοί από το επόμενο έτος λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης των ονομαστικών μισθών και της μείωσης του πληθωρισμού.

Τα δημόσια ελλείμματα μειώνονται

Η σταδιακή κατάργηση των προσωρινών μέτρων που σχετίζονται με την πανδημία, η μείωση των επιδοτήσεων στις ιδιωτικές επενδύσεις και ο χαμηλότερος καθαρός δημοσιονομικός αντίκτυπος των μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια αναμένεται να αντισταθμίσουν την πίεση στα δημοσιονομικά ισοζύγια από το λιγότερο ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον και τις υψηλότερες δαπάνες για τόκους.

Κατά συνέπεια, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης της Ε.Ε. προβλέπεται να μειωθεί ελαφρά το 2023, στο 3,2% του ΑΕΠ. Η συνεχιζόμενη συγκράτηση στη διακριτική δημοσιονομική στήριξη αναμένεται να μειώσει περαιτέρω το δημόσιο έλλειμμα της ΕΕ στο 2,8% του ΑΕΠ το 2024 και στο 2,7% το 2025. Ο κύριος μοχλός αυτής της μείωσης θα είναι η σημαντική μείωση των μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια το επόμενο έτος και σταδιακή κατάργησή τους το 2025.

Ο δείκτης χρέους της Ε.Ε. προς το ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται το 2023, στο 83%. Αυτό υποστηρίζεται από τον υψηλό πληθωρισμό, ενώ τα υψηλότερα επιτόκια για νέες εκδόσεις χρέους αυξάνουν τις δαπάνες για τόκους μόνο σταδιακά, δεδομένης της μεγάλης μέσης διάρκειας των δημόσιων χρεών στην ΕΕ. Το 2024 και το 2025, ο δείκτης χρέους προβλέπεται να σταθεροποιηθεί σε γενικές γραμμές πάνω από το επίπεδο του 2019 γύρω στο 79%.

Οι κίνδυνοι και η αβεβαιότητα αυξάνονται

Η αβεβαιότητα και οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις οικονομικές προοπτικές έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες εν μέσω του παρατεταμένου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Μέχρι στιγμής, ο αντίκτυπος της τελευταίας στις ενεργειακές αγορές έχει περιοριστεί, αλλά υπάρχει κίνδυνος διαταραχών στον ενεργειακό εφοδιασμό που θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές της ενέργειας, στην παγκόσμια παραγωγή και στο συνολικό επίπεδο τιμών. Οι οικονομικές εξελίξεις στους κύριους εμπορικούς εταίρους της Ε.Ε. ιδίως στην Κίνα, θα μπορούσαν επίσης να εγκυμονούν κινδύνους.

Σε εγχώρια πλευρά, η μετάδοση της νομισματικής σύσφιξης μπορεί να επιβαρύνει την οικονομική δραστηριότητα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και σε μεγαλύτερο βαθμό, καθώς η προσαρμογή των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών και των κρατικών οικονομικών στο περιβάλλον των υψηλών επιτοκίων θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο δύσκολη.

Τέλος, τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως οι καύσωνες, οι πυρκαγιές, οι ξηρασίες και οι πλημμύρες, που μαίνεται σε όλη την ήπειρο και πέρα από αυτήν με αυξανόμενη συχνότητα και εμβέλεια, απεικονίζουν τις δραματικές συνέπειες που μπορεί να έχει η κλιματική αλλαγή όχι μόνο για το περιβάλλον και τους ανθρώπους που πλήττονται, αλλά και για την οικονομία, προειδοποιεί η Κομισιόν.