Οι τέσσερις πυλώνες που χαρίζουν ζωή

Στις αρχές του 2018, η φαρμακοβιομηχανία Pfizer ανακοίνωσε ότι σταματά τις έρευνες για τη θεραπεία της νόσου Alzheimer. https://www.alzheimers.org.uk/research/care-and-cure-research-magazine/pfizer-dementia-drug . Τα φάρμακα με τα μεγαλύτερα κέρδη για τις φαρμακοβιομηχανίες στην Αμερική είναι αυτά για το Alzheimer και την άνοια. Δημόσια ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες αλλά και οι οικογένειες των ασθενών πληρώνουν δισεκατομμύρια, πολλά χρόνια τώρα. Η ασθένεια, όμως, είναι ανίατη!

Τα φάρμακα για την άνοια κάνουν καλό στις φαρμακοβιομηχανίες, μόνο.

Η έρευνα και οι δοκιμές για την παραγωγή φαρμάκων που θα σταματούσαν τη φοβερή αυτή ασθένεια, θα μπορούσε να είναι μια καλή δικαιολογία. Περισσότερο από το 99,6% των δοκιμών για τα φάρμακα του Alzheimer τα τελευταία 15 χρόνια όμως, έχουν αποτύχει. Απέτυχαν και συνεχίζουν να αποτυγχάνουν με τραγικές συνέπειες για τους ασθενείς.

Τον Νοέμβριο του 2018, ο Richard E. Kennedy, M.D. στην Journal of the American Medical Association, αξιολογώντας φαρμακευτικές αγωγές για την άνοια, διαπίστωσε μεταξύ άλλων γνωστική εξασθένηση των ασθενών (cognitive decline)! https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2712175 .

Η δαπάνη για την αγορά φάρμακων της νόσου Alzheimer είναι εφτά φορές μεγαλύτερη από τη δαπάνη και τις τιμές για τα φάρμακα εναντίον του καρκίνου. Η άνοια, σε όλες της τις μορφές, είναι η πιο ακριβή ασθένεια. Μόνο στην Αμερική δαπανώνται 200 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για τη «θεραπεία» της. Η δημόσια δαπάνη των κυβερνήσεων στις ΗΠΑ για την έρευνα κατά του καρκίνου είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή για το Alzheimer και την άνοια (μάλλον επειδή οι πάσχοντες με άνοια χάνουν κάθε δυνατότητα διεκδίκησης) . Και όμως, οι θάνατοι από καρκίνο και Alzheimer είναι περίπου ισάριθμοι. Ως συνέπεια του τρόπου ζωής των τελευταίων δεκαετιών, αλλά και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, κάθε τρία δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος διαγιγνώσκεται με άνοια (τρείς στους τέσσερις είναι γυναίκες).

Τη νύχτα βγάζουμε τα σκουπίδια.

Η βιομηχανία φαρμάκων ξόδεψε δισεκατομμύρια, προσπαθώντας να μπλοκάρει την παραγωγή βήτα αμυλοειδούς πρωτεΐνης (amyloid beta protein), στοχεύοντας να σταματήσει τη δημιουργία αμυλοειδών πλακών (amyloid plaques) και να θεραπεύσει τη νόσο Alzheimer. Σύμφωνα όμως με την Maiken Nedergaard, M.D. (D.M.Sc., co-director of the Center for Translational Neuromedicine at the University of Rochester Medical Center), «αυτό δεν δούλεψε καθόλου! Απλά επειδή δεν είναι πρόβλημα παραγωγής αλλά πρόβλημα καθαρισμού» (συνέντευξη στην DW).

Η Maiken Nedergaard ερευνώντας, μεταξύ άλλων, τη σχέση του ύπνου με τη νόσο του Alzheimer, διαπίστωσε το ρόλο των νευρογλοιακών κυττάρων (glial cells) στον καθαρισμό του εγκεφάλου από την αμυλοειδή πρωτεΐνη, και την θεραπεία των νευρώνων. «Ο ύπνος είναι καθοριστικός για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς των σκουπιδιών του εγκεφάλου». https://www.urmc.rochester.edu/labs/nedergaard/news.aspx .

Το μυαλό μας καθαρίζει και «πετάει τα σκουπίδια» κατά τη διάρκεια του ύπνου, οδηγώντας τα μέσω του αίματος στην ανακύκλωση, δηλαδή στο συκώτι. Η ροή είναι πιο αποδοτική στον βαθύ ύπνο. Όσο πιο βαθιά κοιμόμαστε τόσο καλύτερα καθαρίζουμε τον εγκέφαλο. Με τη χρήση υπνωτικών αυτό δεν συμβαίνει, ενώ τα υπνωτικά φάρμακα αποτελούν παράγοντα για την εμφάνιση Alzheimer. Το μυαλό είναι τόσο απασχολημένο την ημέρα, ώστε δεν προλαβαίνει να βγάλει τα σκουπίδια έξω. «Αυτός, ίσως, είναι και ο λόγος της βιολογικής θεμελιακής μας ανάγκης για ύπνο».

Στην παραπάνω μελέτη, η Maiken Nedergaard και οι συνεργάτες της αναφέρουν: «Αυτά τα ευρήματα προσθέτουν επίσης στις αυξανόμενες καθαρές αποδείξεις ότι, η ποιότητα του ύπνου ή η στέρηση του ύπνου, μπορεί να προβλέψει την έφοδο του Alzheimer και της άνοιας»!

Όπως πολλοί συνάνθρωποι μας διαπιστώνουν, καθώς τα χρόνια περνούν, η ποιότητα του ύπνου τους δεν είναι καλή. Το μυαλό μας αντιμετωπίζει τα σκουπίδια σαν κάτι ξένο, αντιδρά και σε βάθος χρόνου καταστρέφει νευρικά κύτταρα. Ο κακός ύπνος μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των καταβολικών ορμονών (catabolic hormones), υπεύθυνων για την παραγωγή ενέργειας. Ξέρουμε ότι η παραγόμενη κορτιζόλη σε συνδυασμό με χαμηλά επίπεδα γλυκογόνου, μπορεί να μετατρέψει αμινοξέα σε τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP), η σχέση της οποίας με το Alzheimer ερευνάται. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25261448/ .

Ο ύπνος είναι η καλύτερη ασφάλιση υγείας!

Η γεννητική προδιάθεση αυξάνει, με μονοψήφιο ποσοστό, τις πιθανότητες για την εμφάνιση άνοιας. Την προδιάθεση ή και σημάδια εμφάνισης της ασθένειας, είναι δυνατό να εντοπίσουμε πολλά χρόνια πριν. Με την επιγενετική (πάνω από τη γενετική), τις επιλογές μας και τον τρόπο ζωής μας, μπορούμε να απενεργοποιήσουμε ή να ενεργοποιήσουμε τα γονίδια μας (regulation of gene expression ή gene regulation). Η βιολογική μας ηλικία (φαινοτυπική ή επιγενετική ηλικία), παρατείνεται αν έχουμε μειωμένο σωματικό βάρος, αν δεν τρεφόμαστε με ζάχαρη σε όλες τις της μορφές, αν γυμναζόμαστε, διαχειριζόμαστε το άγχος, και φυσικά προστατεύουμε τον ύπνο μας.

Από τους τέσσερις πυλώνες δόμησης της υγείας μας, διατροφή, γυμναστική, διαχείριση άγχους, ύπνος, ο βασικότερος είναι ο ύπνος.

Ύπνος, σκοτάδι, κόπωση, νηστεία, ευθυγραμμίζονται ώστε το βιολογικό μας ρολόι να οργανώσει και να ελέγξει προσωρινά τα επιμέρους όργανα του σώματος μας. Το βιολογικό μας ρολόι βρίσκεται πίσω από το οπτικό μας νεύρο επηρεαζόμενο από το φως. Τα περισσότερα όργανα, όμως, στο σώμα μας, δεν συγχρονίζονται και δεν ακολουθούν στον ύπνο όταν τρώμε πολύ ή πίνουμε αλκοόλ. Οι υδατάνθρακες, η ζάχαρη, τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης από τη συνεχόμενη λήψη τροφής, η παχυσαρκία, μπερδεύουν το σώμα μας. Φυσικά ο κακός και λιγότερος ύπνος, μειώνει τα επίπεδα λεπτίνης και αυξάνει τη διάθεση για φαγητό, οδηγώντας σε φαύλο κύκλο.

Η μελατονίνη είναι η ορμόνη που μας συνοδεύει το βράδυ στον ύπνο! Αρκεί λίγο φως και θα μειωθεί δραματικά. Το φως και οι ευκολίες του ηλεκτρικού ρεύματος καταστρέφουν τον ύπνο πολλών ανθρώπων. Αντίθετα, το πρωί τη διακοπή της μελατονίνης ακολουθούν τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης. Η άσκηση και η έκθεση μας στον ήλιο το πρωί, συγχρονίζει με τον καλύτερο τρόπο το βιολογικό μας ρολόι. https://www.thensf.org/what-is-a-circadian-rhythm/ .

Αλλάζουμε καύσιμο για απόδοση και διάρκεια.

Η άνοια και το Alzheimer δεν είναι πρόβλημα του εγκεφάλου αλλά του ανθρώπινου σώματος. Εάν η διατροφή μας περιλαμβάνει ζάχαρη και βασίζεται στους υδατάνθρακες, το πιθανότερο είναι ότι έχουμε αυξημένο ποσοστό λίπους και αντίσταση στην ινσουλίνη. Είναι πολύ πιθανό να βρισκόμαστε σε προδιαβητικό στάδιο ή να πάσχουμε από διαβήτη τύπου Β. Το κάπνισμα, τα αναψυκτικά, τα μακαρόνια και το ρύζι, το αλκοόλ, αυξάνουν τις φλεγμονές στο σώμα και τον εγκέφαλο (inflammation of the brain). https://news.harvard.edu/gazette/story/2019/03/insulin-signaling-failures-in-the-brain-linked-to-alzheimers-disease/ .

Το μυαλό μας χρειάζεται την περισσότερη ενέργεια από οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος μας, και όταν το καύσιμο για αυτή την ενέργεια είναι κακό, το παραγόμενο αποτέλεσμα είναι προβληματικό! Η διαλειμματική νηστεία (IF – Intermittent fasting), η πρόσληψη υδατανθράκων από λαχανικά και σαλατικά και η υγιής κετογονική διατροφή (healthy ketogenic diet), προσφέρουν κετόνες, το ιδανικό καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας στο ανθρώπινο σώμα και τον εγκέφαλο.

Use it or lose it.

Καθώς οι δεκαετίες στη ζωή του ανθρώπου αθροίζονται, ο εγκέφαλος έχει την τάση να συρρικνώνεται. Αυτό είναι αναστρέψιμο! Σε συνδυασμό με τη διατροφή, τη γυμναστική, τη διαχείριση του άγχους και τον ύπνο, μια ζωή δραστήρια και παραγωγική, έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Μακριά από τη σύνταξη και την παραίτηση, η συνέχιση της καριέρας ή η αρχή μιας νέας, κρατά τον εγκέφαλο και συνολικά το σώμα ακμαίο.

Δραστηριότητες συντονισμού όπως ο χορός, η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας ή ενός μουσικού οργάνου, ανοίγουν νέες «διαδρομές» και επαφές νευρώνων. Αλλαγές στις συνήθειες, τη ρουτίνα μας και στις κινήσεις μας, το διάβασμα και το γράψιμο, έχουν άμεσα αποτελέσματα. Κοντά στο νου και η πράξη!

https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/can-you-grow-new-brain-cells .

Ο Δημήτρης Κουτσονίκας είναι ασφαλιστικός πράκτορας, εκπρόσωπος της 4U Insurance Consultants, οικονομολόγος.

Δείτε τα υπόλοιπα άρθρα του Δημήτρη Κουτσονίκα στο fpress.gr ΕΔΩ