Πώς θα ρυθμίζονται πράσινα και κόκκινα δάνεια εξωδικαστικά
Φαίνεται ότι είναι η κατάλληλη περίοδος για τη διαπραγμάτευση με τις Τράπεζες και τη ρύθμιση των δανείων. Από την έναρξη της πανδημίας, μέχρι και σήμερα, οι τράπεζες έχουν ρυθμίσει μεγάλο αριθμό δανείων, προχωρώντας και σε διαγραφές τόκων και κεφαλαίου.
Οι Τράπεζες γνωρίζοντας ότι η λήξη των αναστολών θα δημιουργήσει νέα κόκκινα δάνεια, καθώς οι εννεάμηνες περίοδοι αναστολής έχουν ήδη αρχίσει να λήγουν, προτείνουν στους δανειολήπτες να ενταχθούν σε βραχυπρόθεσμα, αλλά και μακροπρόθεσμα προγράμματα ρυθμίσεων.
Ταυτόχρονα, για τα κόκκινα δάνεια οι Τράπεζες προβαίνουν σε ρυθμίσεις, ειδικά για όσα, έχουν χαρακτηριστεί ως αβέβαιης είσπραξης, αλλά και για τις περιπτώσεις που έχουν ενταχθεί στον Νόμο Κατσέλη και εκκρεμεί η εκδίκαση των υποθέσεων, ενώπιον των κατά τόπους Ειρηνοδικείων.
Για να ξεκινήσει η διαδικασία, η Τράπεζα σε κάποιες περιπτώσεις προτρέπει το δανειολήπτη σε ρύθμιση ή ο ίδιος ο δανειολήπτης κάνει πρόταση καταθέτοντας αίτηση, συνοδευόμενη με τα περιουσιακά και οικονομικά στοιχεία του.
Οι δανειολήπτες πρέπει να καταθέσουν τα εκκαθαριστικά και το Ε1 των δύο τελευταίων ετών, καθώς και δηλώσεις ΦΠΑ και Ε3 (όταν πρόκειται για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες) καθώς και τα ΕΝΦΙΑ και Ε9, ώστε η τράπεζα να διαπιστώσει το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει το φυσικό πρόσωπο ή η επιχείρηση αλλά και την τρέχουσα περιουσιακή κατάσταση.
Η αίτηση αυτή εξετάζεται από την αρμόδια επιτροπή, η οποία αξιολογεί την οικονομική και περιουσιακή κατάσταση, βάσει όλων των στοιχείων που προσκομίστηκαν, αλλά και των δεδομένων που η Τράπεζα, είτε διαθέτει, είτε συλλέγει από βάσεις δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, όπως η ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε. , αφού γίνει η άρση απορρήτου. Ταυτόχρονα λαμβάνονται υπόψη εφόσον υποδειχθούν απο τον δανειολήπτη τα προσωπικά και οικογενειακά έξοδα του, αλλά και τα προβλήματα υγείας του δανειολήπτη.
Ποια προγράμματα ρυθμίσεων προτείνουν οι Τράπεζες:
Α) Βραχυπρόθεσμα προγράμματα κλιμακωτής επαναφοράς
Οι βραχυπρόθεσμες λύσεις συνίστανται σε ρύθμιση ενός ή δύο ετών με την καταβολή της μισής μηνιαίας δόσης, εκ της ο οποίας ο δανειολήπτης θα καταβάλει το σύνολο των τόκων για ολόκληρη τη δόση και θα πληρώνει μέρος της δόσης στο τμήμα καταβολής του κεφαλαίου. Σε μερικές περιπτώσεις που ο δανειολήπτης έχει υποστεί κατακόρυφη μείωση εισοδήματος η τράπεζα προτείνει στον δανειολήπτη μηδενική δόση για κάποιο διάστημα και μετά καταβολή της μισής δόσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις η επαναφορά στην δόση που κατέβαλε ο δανειολήπτης είναι κλιμακωτή και θα εξαρτάται πάντα από την μείωση του εισοδήματος και τη δυνατότητα ρευστότητας που έχει.
Β) Μακροπρόθεσμα προγράμματα με επιμήκυνση και διαγραφή τόκων και κεφαλαίου.
Οι μακροπρόθεσμες λύσεις συνίστανται σε μια μόνιμη ρύθμιση του δανείου είτε με επιμήκυνσή της λήξης του και καταβολή μικρότερης δόσης ή διαγραφή τόκων ή και κεφαλαίου. Το ποσοστό διαγραφής εξαρτάται από την ύπαρξη εμπράγματης εξασφάλισης, καθώς η Τράπεζα υπολογίζει την εμπορική αξία του ακινήτου για να κάνει την πρόταση. Σε περιπτώσεις που δεν υφίσταται εμπράγματη εξασφάλιση, τότε τη Τράπεζα θα προτείνει υψηλό κούρεμα τόκων και κεφαλαίου. Η επιμήκυνση της διάρκειας εξαρτάται την ηλικία του δανειολήπτη και φτάνει έως 25 έτη, χωρίς να υπερβαίνει το χρονικό της διάστημα το 80ο έτος του δανειολήπτη, εκτός κι αν υπάρχει μικρότερος ηλικιακά εγγυητής.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι είναι η κατάλληλη περίοδος για τη ρύθμιση των δανείων, καθώς από 1/6/2021 αλλάζει όλο το καθεστώς για τα δάνεια, με την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού κώδικα.
Η Κατερίνα Φραγκάκη είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, συνεργάτης του Δικηγορικού Γραφείου «Θ. Φραγκάκης και Συνεργάτες» και νομική σύμβουλος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο (LLM in International Commercial Law) στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Γουστμίνστερ (University of Westminster)