Η σύνταξη ως προϊόν επιλογής και προσωπικού σχεδιασμού

Με μεγάλη καθυστέρηση, όπως συνηθίζει η δικαιοσύνη στην Ελλάδα, το ΣτΕ έκρινε ότι οι μη μισθωτοί καλούνται να συνεισφέρουν στο ασφαλιστικό κεφάλαιο πληρώνοντας 20% επί του εισοδήματός τους, ενώ οι μισθωτοί (και οι δημόσιοι υπάλληλοι) καταβάλλουν μόλις το 1/3 (6,67%) αυτού του ποσοστού, δεδομένου ότι ο εργοδότης τους πληρώνει τα υπόλοιπα 2/3 (13,33%). Όλοι όμως λαμβάνουν τελικά την ίδια παροχή με βάση τις συντάξιμες αποδοχές και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στον χρόνο ασφάλισής τους. Επομένως, οι μη μισθωτοί επιβαρύνονται δυσανάλογα σε σχέση με τους μισθωτούς και δημοσίους υπαλλήλους, αφού συνεισφέρουν τριπλάσια από αυτούς.

Η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα παραμένει μακράν η υψηλότερη στην ΕΕ, τα ελλείμματα του συνταξιοδοτικού συστήματος εξακολουθούν να επιβαρύνουν δυσβάστακτα τον κρατικό προϋπολογισμό, και η μείωση τους προβλέπεται να είναι αργή στα επόμενα χρόνια. Ακόμα και με το νέο ασφαλιστικό, οι στρεβλώσεις και οι αδικίες παραμένουν σαν αυτονόητο συστατικό στις αποφάσεις των Ελληνικών κυβερνήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ασφαλισμένος που θα αποφασίσει να δουλέψει και να πληρώνει εισφορές για 40 ή περισσότερα χρόνια, δεν θα απολαύσει αναλογικά μεγαλύτερη σύνταξη.

Με το νέο ασφαλιστικό, όμως, οδηγούμαστε προς ένα δικαιότερο, περισσότερο κεφαλαιοποιητικό σύστημα, αλλά και σε μείωση των καταστροφικών ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών και ελευθέρων επαγγελματιών.

Παρά την πολυετή φλυαρία για την προώθηση ενός συστήματος τριών πυλώνων, ο δεύτερος πυλώνας (επαγγελματικά ταμεία) παραμένει ουσιαστικά ανύπαρκτος. Ίσως είναι λοιπόν η στιγμή, με το «οξυγόνο» που θα προσφέρει ο εξορθολογισμός των εισφορών, ο επαγγελματίας να αξιοποιήσει τον τρίτο πυλώνα με την αγορά ατομικού ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

Γιατί και ατομικό ασφαλιστικό προϊόν;

Τα ασφαλιστικά προϊόντα ξεχωρίζουν από κάθε άλλο εργαλείο αποταμίευσης ή επένδυσης αφού ως κάλυψη και ως φιλοσοφία συμπεριλαμβάνουν την ασφάλιση ζωής. Δίνουν δηλαδή τη δυνατότητα στον ασφαλισμένο να προνοήσει, για την αποζημίωση της οικογένειας του σε περίπτωση θανάτου, για τη συνέχιση της πληρωμής των ασφαλίστρων σε περίπτωση ανικανότητας από ατύχημα ή ασθένεια, για την ευελιξία επιλογών στη λήξη του ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

Η σύνταξη από ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να μην είναι ισόβια. Ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει να λαμβάνει μηνιαία σύνταξη για συγκεκριμένο αριθμό ετών ή να εξαγοράσει όλο το κεφάλαιο στη λήξη του προγράμματος.

Το κεφάλαιο των ασφαλιστικών προϊόντων είναι περισσότερο διασφαλισμένο από κάθε άλλο τρόπο αποταμίευσης ή επένδυσης. Δεν κινδυνεύει από «κούρεμα», ενώ το εγγυητικό κεφάλαιο ιδιωτικής ασφάλισης ζωής καλύπτει όλους τους κλάδους ασφάλισης ζωής, ανά ασφαλιστήριο και ανά ασφαλισμένο, με εξαίρεση τις απαιτήσεις που πηγάζουν από συμπληρωματικές καλύψεις νοσοκομειακής περίθαλψης. Η κάλυψη ισούται με το 100% κάθε απαίτησης από ασφάλιση ζωής έως του ποσού των 30.000 ευρώ ανά δικαιούχο για παροχές στη λήξη και εξαγορές ασφαλιστηρίων συμβολαίων και έως του ποσού των 60.000 ευρώ για αποζημιώσεις θανάτου και μόνιμης ολικής αναπηρίας.

Η διαχείριση των χρημάτων γίνεται από επαγγελματίες που έχουν τα μέσα και την κατάρτιση να παρακολουθούν τις μεταβολές της αγοράς και να τα εκμεταλλεύονται προς όφελος του χαρτοφυλακίου. Φυσικά, η ενημέρωση για την πορεία των επενδυόμενων κεφαλαίων είναι συνεχής και καθορισμένη.

Επιλογές για ένα έξυπνο σχέδιο.

Αποταμιευτικά προγράμματα με εγγυημένο το κεφάλαιο και την ελάχιστη απόδοση. Με τη σημαντική πτώση των επιτοκίων παγκοσμίως, πολλές ασφαλιστικές εταιρείες σταμάτησαν να τα πωλούν ή μείωσαν σημαντικά το ελάχιστο εγγυημένο επιτόκιο. Προνοητικοί όσοι τα έχουν προτιμήσει τα προηγούμενα χρόνια! Το ελάχιστο επιτόκιο δεν αποκλείει την πιθανότητα υψηλότερης απόδοσης αλλά η επιλογή αυτή είναι μάλλον συντηρητική.

Unit linked προϊόντα επενδυτικού τύπου χωρίς εγγύηση του κεφαλαίου και των αποδόσεων. Ενέχουν μεγαλύτερο ρίσκο και διεκδικούν μεγαλύτερες αποδόσεις. Ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέγει ανάμεσα σε αμυντικά και επιθετικά χαρτοφυλάκια. Η επαγγελματική διαχείριση κατά το παρελθόν έχει δώσει θετικά αποτελέσματα, μεγιστοποιώντας το όφελος μικρών τακτικών ή έκτακτων καταβολών του ασφαλισμένου.

Αγορά της σύνταξης σήμερα. Καταβάλλοντας το ποσό που διαθέτει ο ασφαλισμένος (αντί για ένα μικρό ασφάλιστρο κάθε μήνα) και ορίζοντας φυσικά τον χρόνο έναρξης της συνταξιοδότησης του. Η απόδοση είναι μικρή αλλά με μεγάλο ποσό κατά την έναρξη η αγορά της σύνταξης είναι μια καλή επιλογή.

Τα κουμπιά και οι βαλβίδες ρύθμισης.

Ο χρόνος. Πρόκειται για το κλειδί, καθώς μπορεί να καθορίσει τόσο το ύψος του ασφαλίστρου, όσο και την απόδοση. Μεγαλύτερος χρόνος διάρκειας του συμβολαίου σημαίνει καλύτερο τελικό αποτέλεσμα. Κατά συνεπεία εάν η διάρκεια είναι μεγάλη το ασφάλιστρο μπορεί να είναι μικρό! Ο σχεδιασμός της σύνταξης ενός νεογέννητου από τους γονείς δεν είναι υπερβολή. Η αγορά ή η εξαγορά ενός ασφαλιστικού προϊόντος για μονοψήφιο αριθμό ετών είναι λανθασμένη επιλογή.

Το ασφάλιστρο. Είναι σημαντικό το καταβληθέν ποσό να μην επιβαρύνει δυσβάσταχτα τα μηνιαία έξοδα, ώστε να μπορεί ο ασφαλισμένος να είναι συνεπής και να μην αναγκαστεί να διακόψει το συμβόλαιό του. Το βέλτιστο αποτέλεσμα το επιτυγχάνουμε στη λήξη και αφού έχουμε τηρήσει τον αρχικό σχεδιασμό.

Το ρίσκο. Καμία επιλογή δεν μπορεί να αλλάξει τη σχέση απόδοσης και ρίσκου. Μια ασφαλής επιλογή με ελάχιστη εγγυημένη απόδοση και κεφάλαιο δεν θα μας κάνει πλούσιους.

Ο Πληθωρισμός. Πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας κυρίως την αγοραστική αξία των χρημάτων μας και όχι την ονομαστική. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε την πορεία του πληθωρισμού και κατά συνέπεια των επιτοκίων και των αποδόσεων, αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πληθωρισμός είναι αντιστρόφως ανάλογος της αγοραστικής αξίας.

Η φορολογία. Η μείωση του φόρου μετά την αγορά ιδιωτικού συμβολαίου θα πρέπει να επανέλθει ώστε μέσω της φοροαπαλλαγής να δημιουργηθούν πρόσθετα κίνητρα για όσους θέλουν να βελτιώσουν το μέλλον τους και τη σύνταξή τους.

Ο προγραμματισμός. Η ματιά στο μέλλον και οι προσδοκίες αλλάζουν καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται. Τα 65 έτη για την έναρξη της συνταξιοδότησης όταν το προσδόκιμο είναι 80, δεν καταστρέφει μόνο τα δημόσια ταμεία αλλά και τον άνθρωπο που επιλέγει να βγει στο περιθώριο και τη φτώχεια. Ένας επαγγελματίας στα 75 του μπορεί να είναι παραγωγικός και υψηλά αμειβόμενος. Αν η έναρξη της συνταξιοδότησης ακολουθήσει το προσδόκιμο ζωής, ο ασφαλισμένος θα αλλάξει το αποτέλεσμα προς το καλύτερο!

Όχι πλούσιος αλλά ούτε φτωχός.

Η τοποθέτηση των χρημάτων που προορίζονται για σύνταξη στην ιδιωτική ασφάλιση έχει σημαντική επικουρική δράση και μπορεί να εξασφαλίσει μια καλύτερη πορεία μετά την συνταξιοδότηση. Μπορεί να μην κάνει θαύματα, αφού κανένας ασφαλισμένος δεν θα γίνει πλούσιος από το ασφαλιστικό του πρόγραμμα, αλλά θα επιλύσει το πρόβλημα που απορρέει από το μη ανταποδοτικό κρατικό ασφαλιστικό σύστημα ενώ θα συμβάλει στην εξασφάλιση μιας καλής ποιότητας ζωής στα χρόνια που ο ασφαλισμένος θα επιλέξει να αποσυρθεί από την επαγγελματική δράση.

Ο Δημήτρης Κουτσονίκας είναι σύμβουλος ασφαλίσεων, εκπρόσωπος της 4U Insurance Consultants, οικονομολόγος

Δείτε τα υπόλοιπα άρθρα του Δημήτρη Κουτσονίκα στο fpress.gr ΕΔΩ