Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το νέο πλαίσιο των ηλεκτρονικών συναλλαγών

Φαίνεται ότι στον τραπεζικό τομέα δεν ισχύουν όσα μας μάθαιναν στα πανεπιστήμια για τις αρχές λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, δηλαδή ότι όσο αυξάνουν οι χρήστες την χρήση των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγονται , τόσο πέφτουν οι τιμές που αυτές προσφέρονται.

Τροποποίηση στο άρθρο 15 του ΚΦΕ

Στο σχέδιο που δόθηκε στην δημοσιότητα, προστέθηκε νέα παράγραφος στο άρθρο 15 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν.4172/2013). Το συγκεκριμένο άρθρο αφορά την φορολογία του εισοδήματος των φυσικών προσώπων. Με την νέα παράγραφο , όλοι οι φορολογούμενοι, από την 1 Ιανουαρίου 2020, είναι υποχρεωμένοι να συλλέγουν δαπάνες που έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα, είτε αν είναι μισθωτοί, συνταξιούχοι αγρότες, είτε είναι ελεύθεροι επαγγελματίες ή ατομικές επιχειρήσεις ή εισοδηματίες με εισόδημα από ενοίκια.

«2. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 40 του ν. 4172/2013 προστίθεται, μετά τηv κλίμακα, εδάφιο ως εξής:

«Για τα εισοδήματα από ακίνητη περιουσία που φορολογούνται σύμφωνα με την ανωτέρω κλίμακα, εφαρμόζεται αναλόγως η παράγραφος 6 του άρθρου 15 του παρόντος.»»

Ποιες θεωρούνται δαπάνες;

«6. α) Ως δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, θεωρούνται δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών στην ημεδαπή ή σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., οι οποίες καταβάλλονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 4537/2018 και χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού.»

Ποιο είναι το απαιτούμενο ποσό;

β) Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ορίζεται σε ποσοστό 30% του πραγματικού εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία – συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα και μέχρι είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000 €) δαπανών (σ.σ. εισόδημα έως 66.667 €. Το όποιο εισόδημα από εκεί και πάνω δεν χρειάζεται να καλυφθεί με αποδείξεις). Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43 Α.»

Ποιο είναι το «πέναλτι» της μη συλλογής αποδείξεων;

«Ο φόρος που προκύπτει κατά την εφαρμογή της κλίμακας της παραγράφου 1 προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή είκοσι δύο τοις εκατό (22%).»

Υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις;

1. Στο φορολογούμενο του οποίου έχει κατασχεθεί ο λογαριασμός, το όριο δαπανών του πρώτου εδαφίου της παρούσας περιορίζεται στις πέντε χιλιάδες ευρώ (5.000 € ) δαπανών (σ.σ. εισόδημα έως 667 €).

2. στ) Σε περίπτωση που οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί και οι οποίες αφορούν καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, δανειακές υποχρεώσεις προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ενοίκια υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών της παρ. 1 β) του παρόντος περιορίζεται στο είκοσι τοις εκατό (20%). Το προηγούμενο εδάφιο εφαρμόζεται υπό την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω δαπάνες έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως ορίζονται στην περ. α΄ της παρούσας.

Εξαιρέσεις από την συλλογή ηλεκτρονικών αποδείξεων;

«γ) Η προηγούμενη περίπτωση β΄ του άρθρου αυτού δεν εφαρμόζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

(i) Φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό (70ο) έτος της ηλικίας τους.

(ii) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.

(iii) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

(iv) Οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.

(v) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.

(vi) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

(vii) Oι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

(viii) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

(ix) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

(x) Oι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

(xi) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.

(xii) Οι φυλακισμένοι.»

Προσοχή:1. Δεν αναφέρεται αν οι παραπάνω αναφερόμενοι φορολογούμενοι είναι υπόχρεοι στην συλλογή χάρτινων αποδείξεων, όπως ισχύει σήμερα.

2. Από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής, εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής αλλά έχοντας υποχρέωση να προσκομίσουν αποδείξεις ίσης αξίας και οι παρακάτω κατηγορίες φορολογουμένων:

• οι υπήκοοι τρίτων χώρων που αιτούνται ή/ και λαμβάνουν διεθνή προστασία από την Ύπατη Αρμοστεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) για τους Πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και

• οι φορολογούμενοι των οποίων το πραγματικό εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των εννέα χιλιάδων πεντακοσίων (9.500) ευρώ και εφόσον πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 4172/2013.

Στο σχέδιο νομού δεν υπάρχει σχετική αναφορά.

3. Μέχρι σήμερα Εξαιρέσεις υποχρέωσης χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και προσκόμισης αποδείξεων για την πραγματοποίηση δαπανών έχουν:

• οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών
• οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή, οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και
• όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι.

Στο σχέδιο νόμου δεν αναφέρεται κάτι σχετικό.

Ποιες είναι οι κατηγορίες δαπανών που συμμετέχουν στις ηλεκτρονικές αποδείξεις;

«δ) Οι δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής λαμβάνονται υπόψη για την εφαρμογή της περίπτωσης β’ του άρθρου αυτού, εφόσον περιλαμβάνονται στις ακόλουθες ομάδες του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.:

Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά).

Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός).

Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση).

Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων.

Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες).

Ομάδα 6 (Υγεία).

Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων.

Ομάδα 8 (Επικοινωνίες).

Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.

Ομάδα 10 (Εκπαίδευση).

Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια).

Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες).

Η κάλυψη της δαπάνης γίνεται ατομικά ή οικογενειακά;

«ε) Το ποσό των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά την εκκαθάριση να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών. Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (κάθε μορφής στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) οι πραγματικοί δικαιούχοι, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις, μπορούν να χρησιμοποιούν τους εν λόγω λογαριασμούς ανάλογα με τις πραγματοποιούμενες δαπάνες τους. Τα ίδια ισχύουν και για πιστωτικές κάρτες με δικαιούχους κύρια και πρόσθετα μέλη.

ζ) Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας. Με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ καθορίζεται η διαδικασία συγκέντρωσης των απαραίτητων δεδομένων από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών.»

Σε ποιες άλλες περιπτώσεις χρειάζεται η εξόφληση των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα;

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, πέρα από το 30% του καθαρού εισοδήματος που πρέπει να καλυφθεί με αγορές αγαθών και δαπάνες που εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα, υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που για να ισχύσει το μέτρο , πρέπει οι δαπάνες να εξοφληθούν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

1. Δαπάνες για την εξόφληση δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής που αφορούν την έκπτωση φόρου για αναβάθμιση ακινήτων.

«1. Οι δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν από 1.1.2020 μέχρι και 31.12.2022 για τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων, μειώνουν ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο τεσσάρων (4) ετών, σε ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40 %) του ύψους τους, το φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, με ανώτατο όριο δαπάνης τις σαράντα οκτώ χιλιάδες (48.000) ευρώ.

2. Απαραίτητη προϋπόθεση για την μείωση του φόρου από το ποσό των δαπανών, αποτελεί η απόδειξή τους με νόμιμα παραστατικά του ν. 4308/2014 και η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 3862/2010 και χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού.
3. Σε περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος άρθρου, δεν εφαρμόζεται η περίπτωση α΄ της παρ. 3 του άρθρου 39, μέχρι και την 31.12.2026.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Διοικητή της ΑΑΔΕ, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι, η διαδικασία, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.»
5. Οι διατάξεις της παρ. 1 εφαρμόζονται από 1.1.2020 και μετά”.
6. Για τις επιχειρήσεις: Η μείωση της αξίας των συναλλαγών μεταξύ επιτηδευματιών, πρέπει να εξοφλούνται πλέον για ποσά πάνω από 300 ευρώ και όχι 500 ευρώ. Το μέτρο ισχύει από την 1.1.2020.

“Τροποποίηση άρθρου 23 ΚΦΕ

για μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες

1. Η περίπτωση β΄ του άρθρου 23 του ν. 4172/2013 αντικαθίσταται ως εξής:

«β) κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των τριακοσίων (300) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών, »

• Με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής η εξόφληση των ενοικίων

2. Στο άρθρο 23 του ν. 4172/2013 προστίθεται νέα περίπτωση ιε΄ ως εξής:

«ιε) Οι δαπάνες ενοικίων εφόσον η εξόφλησή τους δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.»

Τα δύο μέτρα ,(1) και (2), για την υποχρεωτική εξόφληση τιμολογίων μεταξύ επιτηδευματιών και την εξόφληση των ενοικίων θα έχουν ισχύ για πράξης που θα γίνουν από 1.1.2020 και μετά.

Προβλήματα που δημιουργούνται από την εφαρμογή των παραπάνω μέτρων.

Αρκετές είναι οι αντιδράσεις που υπάρχουν από τις εξαγγελίες των παραπάνω μέτρων.

Δεν είναι μόνο το θέμα του ποσοστού 30%. Οι πολίτες θέτουν σαν πρόβλημα και ειδικές περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα οι διατροφές των διαζευγμένων φορολογούμενων, αλλά και ο «εξαναγκασμός» της υποχρεωτικής κατανάλωσης αυτού του ποσοστού.

Εκτός τα ενοίκια.

Έχουμε γράψει δεκάδες φορές την κομπίνα που γίνεται με τα ενοίκια.

Δηλώνουμε και οι δυο λιγότερα στην φορολογική δήλωση, αφού δεν υπάρχει κανένα όφελος στον ενοικιαστή και γίνεται μια μικρή έκπτωση στο πραγματικό ενοίκιο, και αυτό έχει σαν συνέπεια την πληρωμή λιγότερων φόρων .

Για παράδειγμα αν το ενοίκιο είναι 300 ευρώ το μήνα, γίνεται συμβόλαιο με 150 ευρώ ενώ στην πραγματικότητα δίνονται στον ιδιοκτήτη 275 ή 250 ευρώ.

Δεν είναι μόνο αυτό. Αν μια οικογένεια έχει εισόδημα 30.000 ευρώ και πληρώνει ένα ενοίκιο 300 ευρώ το μήνα, δηλαδή 3.600 ευρώ το χρόνο, η οικογένεια αυτή έχει «καταναλώσει» το 13% του εισοδήματος του στο ενοίκιο.

Σκεφτείτε τι γίνεται αν πέρα από το δικό της ενοίκιο έχει και το 300 ευρώ ενοίκιο για ένα παιδί που σπουδάζει εκτός του τόπου κατοικίας!

Θα πρέπει η ηγεσία του υπουργείου οικονομικών νε επανεξετάσει την θέση της για τα ενοίκια και να τα εντάξει στις δαπάνες που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και μετρούν στο 30%.

Διπλή έκπτωση των δαπανών.

Ένα ακόμη θέμα που υπάρχει σχετικά με την εξόφληση των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα, είναι η διπλή κάλυψη εξόφλησης δαπανών.

Λόγω της μη οργάνωσης του τραπεζικού συστήματος , αλλά και του κράτους, μία δαπάνη που εγγράφεται στα βιβλία ενός επιχειρηματία μπορεί να καλύπτει και το 30% των ηλεκτρονικών συναλλαγών του.

Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τις δαπάνες που θα εκπίπτουν για την εφαρμογή του μέτρου της έκπτωσης από το φόρο για την αναβάθμιση των ακινήτων.

Με την μη ύπαρξη σχετικού εργαλείου ελέγχου, μπορεί μια δαπάνη να χρησιμοποιηθεί και για την έκπτωση του φόρου για αναβάθμιση ακινήτων και για την κάλυψη του 30%.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις χαμένος θα είναι ο φορολογούμενος, διότι σε ενδεχόμενο έλεγχο είτε θα χάσει την έκπτωση της δαπάνης από το μέτρο της αναβάθμισης των ακινήτων, είτε θα κληθεί να πληρώσει 22% «πέναλτι» για την διαφορά της κάλυψης του 30%.

*Ο Αποστόλης Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

Για να δείτε όλα τα άρθρα του Απόστολου Αλωνιάτη στο fpress.gr κάντε κλικ εδώ