Μακροζωία το άθλημα των δυνατών

Ως προσδόκιμο ζωής ορίζουμε τα χρόνια που αναμένεται να ζήσει ένα μέσο άτομο μιας δεδομένης ηλικίας. Υπολογίζεται με μαθηματικές μεθόδους και αποτελεί στατιστικό μέγεθος για το σύνολο ενός πληθυσμού. Είναι αυτό που λογικά περιμένουμε, προσδοκούμε να συμβεί σε εμάς και τους συνανθρώπους μας. Η αύξηση δεν οφείλεται μόνο στο ότι ζούμε περισσότερο αλλά και στο ότι παλαιότερα αποβίωναν πολλοί άνθρωποι σε πολύ μικρή ηλικία. Φυσικά, οι γυναίκες ζουν περισσότερο.

Ενώ όμως το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση αυξάνεται σταθερά, ο χρόνος ζωής με καλή υγεία μειώνεται. Στις ΗΠΑ, το 92,2% των ανθρώπων με ηλικία πάνω από τα 65 χρόνια, πάσχουν από κάποια ασθένεια. Το φυσικό, αργό και υγιές γήρας είναι σπάνιο. Η ασθένεια, η αναπηρία, η αδυναμία, η εξάρτηση από άλλους ανθρώπους και οι περιορισμοί, φαντάζουν αυτονόητο επακόλουθο των γηρατειών.

Μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος να απολαύσει το δώρο της μακροζωίας; Μέχρι ποια ηλικία μπορεί να βασίζεται στις δικές του δυνάμεις;

Η εικόνα του ηλικιωμένου ανθρώπου με μπαστούνι και δυσκολία στην κίνηση ήταν πάντα συνηθισμένη και δικαιολογημένη. Οι κακές συνήθειες και οι μύθοι του προηγούμενου αιώνα καθορίζουν τον τρόπο ζωής όσων έχουν την τύχη να ζήσουν πολλά χρόνια. Αυτονόητα ο συνταξιούχος περιορίζει τις δραστηριότητές τους, αδειάζει τις μέρες του αδρανώντας, χάνει μυϊκή μάζα.

Η συνταξιοδότηση σε ηλικίες εντυπωσιακά μικρότερες από το προσδόκιμο ζωής προσφέρουν τρεις ή τέσσερις δεκαετίες απραξίας και ανεργίας. Η φυσική και πνευματική αδράνεια μαζί με τον περιορισμό των εισοδημάτων τους, τοποθετούν ανθρώπους ηλικίας 65 ή 75 ετών στο περιθώριο της κοινωνίας και της οικογένειας. Η δυσκολία στην κίνηση, ο πόνος, ένα ατύχημα, θα αντιμετωπιστούν από όλους σαν φυσικό αποτέλεσμα που επιβάλει περιορισμούς και παραίτηση. Αν στα 75 ο άνθρωπος δεν περπατά φυσιολογικά, τι θα κάνει στα 95 του;

Οι μύθοι του προηγούμενου αιώνα για την εργασία, τη γυμναστική, τη διατροφή, τις αντοχές και τις δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος προσανατολίζουν στην οκνηρία και τις εύκολες επιλογές. Οι βιομηχανίες τροφίμων - φαρμάκων - βοηθημάτων έχουν επιβάλει γενικές απόψεις που ευνοούν την κατανάλωση και τις κακές συνήθειες.

Ακόμα και σήμερα, γενική πεποίθηση είναι ότι οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας δεν μπορούν να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα. Ότι η καθημερινή γυμναστική δεν είναι απαραίτητη, δεν είναι για όλους και ότι όσοι γυμνάζονται το κάνουν έντονα και για αισθητικούς λόγους. Ότι φάρμακα και νάρθηκες είναι η λύση και ότι ο πόνος δεν είναι σύμβουλος και οδηγός αλλά το πρόβλημα. Πεποίθηση της πλειοψηφίας είναι η ανάγκη για πρωινό - μεσημεριανό - βραδινό και ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε αμέσως την πείνα. «Το πρωινό είναι απαραίτητο!», άλλη μια μεγάλη επιτυχία της βιομηχανίας τροφίμων. Αυτά και άλλα πολλά μαζί με το ότι η εργασία και τα χρόνια που ο άνθρωπος είναι οικονομικά ενεργός κουράζουν και θα πρέπει να ξεκουραστούμε στην σύνταξη.

Ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να απολαύσει το δώρο της μακροζωίας με δουλειά, δίαιτα και γυμναστική. Η καθημερινή άσκηση με αντιστάσεις για την αύξηση της μυϊκής μάζας, η διαλειμματική γυμναστική, το περπάτημα, προστατεύουν και θεραπεύουν. Η λύση δεν είναι το μπαστούνι και ο περιορισμός των κινήσεων. Η κατανάλωση τροφών χωρίς επεξεργασία και η μείωση του ποσοστού λίπους στο σώμα είναι καθοριστικός παράγοντας υγείας σε κάθε ηλικία. Η εργασία προσφέρει δύναμη σωματική, πνευματική και οικονομική.

Καθώς μεγαλώνουμε η μυϊκή μάζα μειώνεται. Μπαίνοντας στα 40 οι ενήλικες χάνουν το 3-5% σε κάθε επόμενη δεκαετία της ζωής τους. Η άσκηση μπορεί να ανατρέψει αυτή τη φυσική φθορά. Από την άλλη, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση ασθενειών, που συνδέονται με το γήρας, όπως ο διαβήτης, οι καρδιοπάθειες και η οστεοπόρωση. Προστατεύει από ατυχήματα, όπως οι πτώσεις, που αποτελούν την κύρια αιτία δυσκινησίας των ηλικιωμένων, την κατάθλιψη, ενώ βοηθά να διατηρεί κάθε άνθρωπος της τρίτης ηλικίας την ανεξαρτησία του και να αυτοεξυπηρετείται

Οι καλές συνήθειες είναι όπως οι κακές. Όταν επαναλαμβάνονται γίνονται τρόπος ζωής. Η διαφορά είναι ότι το αποτέλεσμα των καλών συνηθειών, όπως και η απόλαυση, έρχεται, με υπομονή και πειθαρχία, αργότερα. Η καθημερινή άσκηση, το διάβασμα, η σωστή διατροφή και το λίγο φαγητό, οι θετικές επιλογές στηρίζουν τον άνθρωπο και όχι τα μπαστούνια. Η διαφορά είναι μεγάλη σε κάθε ηλικία και το αποτέλεσμα είναι παράγοντας ευτυχίας ενώ μετά τα 65 είναι και παράγοντας επιβίωσης.

Ο Δημήτρης Κουτσονίκας είναι σύμβουλος ασφαλίσεων, εκπρόσωπος της 4U Insurance Consultants, οικονομολόγος

Δείτε τα υπόλοιπα άρθρα του Δημήτρη Κουτσονίκα στο fpress.gr ΕΔΩ