Δικαιώθηκες στα δικαστήρια και πήρες λεφτά; Δες πόσο φόρο θα πληρώσεις

Για τον λόγο αυτό παρουσιάζεται και φέτος το φαινόμενο που παρατηρείται κάθε χρόνο, όπου ο μέσος όρος του φόρου που βεβαιώνεται στους φορολογούμενους αυξάνεται όσο κλιμακώνεται και η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων.

Το σημερινό άρθρο μας το αφιερώνουμε σε κάτι που σχετίζεται με την συμπλήρωση των δηλώσεων και τις δικαστικές αποφάσεις. Θα αναλύσουμε τον τρόπο απεικόνισης και φορολογίας χρημάτων που έχει λάβει ο φορολογούμενος από δικαστικές αποφάσεις που δικαιώθηκε.

Η ερώτηση που δημιουργείται πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αν τα ποσά που λαμβάνονται από τις εν λόγω αποζημιώσεις , αποτελούν φορολογητέο εισόδημα ή όχι , καθώς και αν θα πρέπει να πληρώσουν εισφορά αλληλεγγύης ή εξαιρούνται αυτής.

Σε πρόσφατη υπόθεση που μας απασχόλησε στο γραφείο, πελάτης μας έλαβε χρήματα από δικαστική απόφαση ως αποζημίωση για ζημία που υπέστει περιουσιακό του στοιχείο στο παρελθόν από φυσική καταστροφή. Επίσης έλαβε τους νόμιμους τόκους που όρισε η δικαστική απόφαση.

Η αντιμετώπιση του θέματος έχει δύο διαφορετικές κατηγορίες , τους τόκους και την αποζημίωση.

Ας ξεκινήσουμε την ανάλυση μας από τους τόκους.

Στο παρελθόν υπήρχε η εσφαλμένη άποψη ότι η παρακράτηση των τόκων που γίνονταν από τον υπόχρεο καταβολής τους ήταν εξαντλητικού χαρακτήρα και δεν έπρεπε να αναφερθούν στην φορολογική δήλωση του λήπτη αυτών.

Σύμφωνα με τον Ν. 4172/2013 και συγκεκριμένα το άρθρο 37 ο όρος «τόκοι» σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από απαιτήσεις κάθε είδους, είτε εξασφαλίζονται με υποθήκη είτε όχι, και είτε παρέχουν δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη του οφειλέτη είτε όχι, και ιδιαίτερα εισόδημα από καταθέσεις, κρατικά χρεόγραφα, τίτλους και ομολογίες, με ή χωρίς ασφάλεια, και κάθε είδους δανειακή σχέση, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων ωφελημάτων (premiums), των συμφωνιών επαναγοράς (repos/ reverse repos) και ανταμοιβών τα οποία απορρέουν από τίτλους, ομολογίες ή χρεόγραφα.

Επισημαίνεται ότι στην έννοια των τόκων εμπίπτουν κάθε είδους τόκοι, ημεδαπής ή αλλοδαπής προέλευσης, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι τόκοι δανείων, οι τόκοι υπερημερίας λόγω συμβατικής υποχρέωσης, καθώς και οι τόκοι που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση, ανεξάρτητα αν αυτές αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα της επιχείρησης.

Σύμφωνα με αυτό λοιπόν ο τόκος που καταβλήθηκε μετά από οποιαδήποτε δικαστική απόφαση αποτελεί εισόδημα και θα πρέπει φυσικά να δηλωθεί στην φορολογική δήλωση του λήπτη. Το μικτό ποσό θα δηλωθεί στους κωδικούς 667/668 αν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο. Το ποσό της παρακράτησης φόρου θα πρέπει αντίστοιχα να δηλωθεί στους κωδικούς 675/676 της φορολογικής δήλωσης ώστε να αφαιρεθεί από την εκκαθάριση .

Θα πρέπει φυσικά να επισημάνουμε ότι θα πληρωθεί επιπλέον εισφορά αλληλεγγύης , διότι το ποσό των τόκων προστίθεται μαζί με τα υπόλοιπα εισοδήματα , ώστε να προκύψει η βάση υπολογισμού του εισοδήματος που θα επιβαρυνθεί με την εισφορά αλληλεγγύης.

Ότι γίνεται ακριβώς με τους τόκους καταθέσεων δηλαδή , με μία μικρή διαφορά όμως που θα πρέπει να προσέξουμε. Το στοιχείο αυτό δεν εμφανίζεται στην δήλωση του φορολογούμενου αυτόματα όπως γίνεται με τους τόκους καταθέσεων , άρα είναι στοιχείο που θα πρέπει να μας το δώσει ο φορολογούμενος.

Στην φετινή φορολογική δήλωση υπάρχει η καινοτομία διαχωρισμού των τόκων που προκύπτουν από καταθετικούς λογαριασμούς και αυτών που προκύπτουν από κάποια άλλη αιτία , όπως είναι οι τόκοι δικαστικών αποφάσεων. Αυτό ενδεχομένως να γίνεται προκειμένου να διορθωθεί η διαστρέβλωση που γίνονταν σε κάποιους φορολογούμενους που έχαναν κοινωνικά επιδόματα λόγω αυξημένων τόκων, αφού οι τόκοι αποτελούσαν βάση υπολογισμού των κινητών περιουσιακών στοιχείων. Αν θα ισχύσει αυτό φυσικά θα το δούμε εν ευθέτω χρόνο , αφού πέρσι το στοιχείο αυτό δεν διαχωρίζονταν.

Επίσης αν οι τόκοι έχουν ληφθεί από νομικό πρόσωπο τότε θα πρέπει να συνυπολογιστούν στα εισοδήματα του νομικού προσώπου ενώ το παρακρατούμενο 15 % επέχει θέση παρακράτησης και όχι ένα είδους εξαντλητικής φορολογίας που ισχύει για τα φυσικά πρόσωπα.

Όσο αναφορά το θέμα της αποζημίωσης είναι λιγάκι ποιο σύνθετο σε σχέση με αυτό των τόκων. Η αποζημίωση που επιδικάστηκε από κάποιο δικαστήριο μπορεί να αποτελεί εισόδημα , μπορεί και όχι. Επίσης αντίστοιχα να μπορεί να πρέπει να συμπεριληφθεί στους κωδικούς 781/782 ώστε να καλύψει διαφορές τεκμήριων , πολλές φορές όμως δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα από τον νόμο.

Στην περίπτωση του πελάτη μας επρόκειτο για αποζημίωση υλικών ζημιών περιουσιακών στοιχείων, οπότε σύμφωνα με παλαιότερες αποφάσεις του υπουργείου οικονομικών, το ποσό δεν αποτελεί εισόδημα, ούτε όμως μπορεί να συμπεριληφθεί στην φορολογική δήλωση στους κωδικούς 781/782 ώστε να καλύψει τα τεκμήρια.

Εάν η αποζημίωση που είχε επιδικαστεί ήταν για διαφυγόντα κέρδη επιχείρησης ή απώλεια εισοδήματος γενικότερα , τότε το ποσό θα έπρεπε να συμπεριληφθεί στα εισοδήματα του φορολογούμενου , ώστε να φορολογηθεί με την κλίμακα των επαγγελματιών ή των μισθωτών , ανάλογα με το είδος της αποζημίωσης.

Στην περίπτωση που η αποζημίωση αφορά μισθωτές υπηρεσίες , όπως για παράδειγμα είναι οι ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές, πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας το άρθρο 8 του Ν. 4172/2013 που αναφέρει ότι χρόνος κτήσης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απέκτησε το δικαίωμα είσπραξής του. Κατ΄ εξαίρεση, για τις ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές που εισπράττει καθυστερημένα ο δικαιούχος εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις σε φορολογικό έτος μεταγενέστερο, χρόνος απόκτησης του εν λόγω εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που εισπράττονται, εφόσον αναγράφονται διακεκριμένα στην ετήσια βεβαίωση αποδοχών που χορηγείται στον δικαιούχο.

Στην περίπτωση που η αποζημίωση αφορούσε αποζημίωση ηθικής βλάβης ή ληφθείσα αποζημίωση αιτία θανάτου από τους κληρονόμους , το ποσό αυτό δεν αποτελεί εισόδημα , μπορεί όμως να συμπεριληφθεί στους κωδικούς 781/782 ώστε να γίνει επίκληση του για κάλυψη τεκμηρίων.

Κλείνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι φορολογούμενοι που τυγχάνουν τέτοιων δικαστικών αποφάσεων πρέπει να ενημερώνουν τον φοροτεχνικό που αναλαμβάνει την υποβολή της δήλωσης τους , ώστε να εξεταστεί ο τρόπος αναφοράς της στην φορολογική δήλωση. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες η εν λόγω αποζημίωση να αποτελεί φορολογητέο εισόδημα και η μη δήλωση της να επιφέρει υψηλά πρόστιμα και προσαυξήσεις. Τέλος είναι πολύ πιθανό μέσα σε μία απόφαση να περιλαμβάνονται όλα τα προαναφερόμενα είδη αποζημιώσεων , άρα κατ’ επέκταση και διαφορετικός τρόπος αντιμετώπισης της φορολογικά.

*Ο Ηλίας Χατζηγεωργίου είναι Λογιστής - Φοροτεχνικός με άδεια Α’ Τάξεως από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Είναι διαχειριστής της φοροτεχνικής εταιρείας Pantelis & Partners Tax and Accounting Specialists και αντιπρόεδρος της επιτροπής φοροτεχνικών του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Ειδικεύεται σε θέματα φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, θέματα κατοίκων εξωτερικού και φορολογίας παγκόσμιου εισοδήματος, φορολογικών ελέγχων επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων.

Δείτε όλα τα άρθρα του Ηλία Χατζηγεωργίου στο fpress.gr ΕΔΩ