Διάλειμμα σε απασχολούμενους μπροστά σε οθόνη Η/Υ    

Το παραπάνω Π.Δ. εκδόθηκε σε συμμόρφωση της χώρας μας με την Οδηγία 90/270/ΕΟΚ, η οποία εκδόθηκε, διότι είχε παρατηρηθεί, ότι εξαιτίας του πεδίου στατικού ηλεκτρισμού, που δημιουργεί η οθόνη του υπολογιστή, οι εργαζόμενοι επί πολλές ώρες μπροστά από αυτή, σε συνδυασμό και με τη στάση του σώματός τους, εκδήλωναν προβλήματα με τα μάτια τους, σταδιακά δε, οδηγούσε σε σύνδρομο γνωστό ως «Computer Vision Syndrome» (ξηροφθαλμία, πονοκεφάλους, πόνους στον αυχένα).

Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ως άνω Π.Δ., ως εργαζόμενος νοείται κάθε πρόσωπο που απασχολείται από έναν εργοδότη με σχέση εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ασκούμενων και των μαθητευόμενων, ο οποίος χρησιμοποιεί τακτικά και κατά ένα μη αμελητέο τμήμα της κανονικής του εργασίας οθόνη οπτικής απεικόνισης. Μάλιστα, με το ίδιο Π.Δ. ορίζεται ότι, εφόσον δεν είναι εφικτό να οργανώνεται η εργασία με τέτοιο τρόπο ώστε φυσιολογικά να μπορεί ο εργαζόμενος να την εναλλάσσει με άλλες μορφές εργασίας, είναι χρήσιμο να εξασφαλίζονται στον εργαζόμενο διαλείμματα εργασίας ανά δίωρο, ανάλογα με το είδος της εργασίας. Σε καμία περίπτωση τα διαλείμματα αυτά δεν πρέπει να συσσωρεύονται, ενώ προβλέπεται ότι ο χρόνος απομάκρυνσης του εργαζόμενου από τη θέση εργασίας με οθόνες οπτικής απεικόνισης (είτε για διάλειμμα εργασίας, είτε για αλλαγή δραστηριότητας) μπορεί να είναι έως 15 λεπτά ανά δίωρο.

Συνεπώς, οι εργοδότες «υποχρεούνται» να εξασφαλίζουν, ότι οι εργαζόμενοι επί σημαντικό μέρος της καθημερινής τους εργασίας μπροστά σε οθόνη υπολογιστή, θα έχουν τα αντίστοιχα προβλεπόμενα διαλείμματα ανά δίωρο ή θα εναλλάσσουν την εργασία τους με άλλη φύση εργασίας, που δεν απαιτεί να βρίσκονται προσηλωμένοι στην οθόνη. Περαιτέρω, τα δεκαπεντάλεπτα ανά δίωρο εργασίας, που πρέπει να διασφαλίσει ο εργοδότης στους εργαζόμενους, περιλαμβάνονται μεν στο ωράριο εργασίας των εργαζομένων, αλλά, εφόσον δεν προβλέφτηκε από τον εργοδότη και δεν διασφαλίστηκε κατά τον ίδιο χρόνο αλλαγή της φύσης της εργασίας, είναι διαστήματα ανάπαυσης και όχι εργασίας.

Δέον όπως επισημανθεί ότι, η θέση των πολιτικών δικαστηρίων αναφορικά με το ζήτημα των διαβουλεύσεων μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων δεν είναι σταθερή. Αφενός υποστηρίζεται ότι οι διαβουλεύσεις των εργοδοτών με τους εργαζόμενους, που αναφέρει το άρθρο 8, δεν αφορούν τα διαλείμματα, που είναι υποχρεωτικά (είτε ως αποχή με 15λεπτο διάλειμμα ανά δίωρο, είτε με εναλλαγή εργασίας) και δεν χρειάζεται καμία διαβούλευση, ούτε είναι ανάγκη να επικυρωθεί η ευθεία αυτή υποχρέωση με επικύρωση της με ΕΣΣΕ. Αντιθέτως, αφορούν μόνο την κατάστρωση και σχεδιασμό της εργασίας των εργαζόμενων, ώστε να επιτευχθεί η υποχρέωση των εργοδοτών, σε τρόπο που να εξυπηρετεί και τους τελευταίους. Αφετέρου υποστηρίζεται ότι το Π.Δ. 398/94 θέτει ως προϋπόθεση εφαρμογής του διαλείμματος τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών.

Διαφορετικό, ωστόσο, είναι το ζήτημα της χορήγησης άδειας σε δημοσίους υπαλλήλους που απασχολούνται μπροστά σε οθόνη υπολογιστή. Ήδη με το Ν. 4210/2013 καταργήθηκε η διάταξη του Υπαλληλικού Κώδικα, που προέβλεπε ειδική άδεια μίας (1) ημέρας ανά δίμηνο, σε απασχολούμενους μπροστά σε οθόνες οπτικής καταγραφής για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των πέντε (5) ωρών του ημερήσιου ωραρίου. Επιπλέον, με πρόσφατη γνωμοδότησή του το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, έκρινε ότι τα προβλεπόμενα στο Π.Δ. 398/1994 διαλείμματα διαφέρουν κατά την φύση και τον σκοπό τους από την ανά δίμηνο ημερήσια άδεια και επομένως δεν έχουν σχέση με αυτήν. Η διαφοροποίηση δε αυτή, προκύπτει και από το γεγονός ότι αποκλείεται ρητά η συσσώρευση των διαλειμμάτων αυτών, απαγορεύεται δηλαδή ο συνυπολογισμός τους ώστε ν’ αποτελέσουν χρονικά ημερήσια άδεια. Ως εκ τούτου, ως ελάχιστη προδιαγραφή ασφαλείας και υγείας όλων αδιακρίτως των εργαζομένων με οθόνες οπτικής απεικόνισης, προβλέπεται μόνον η αλλαγή δραστηριότητας (εργασία εκτός οθόνης) ή η διακοπή της εργασίας αυτής με διαλείμματα, σε αμφότερες τις περιπτώσεις ανά δίωρο ημερήσιας εργασίας και μέχρι 15 λεπτά, και όχι η χορήγηση αδείας μίας ημέρας (με αποδοχές) ανά δίμηνο.

Σημειωτέον ότι, το ζήτημα της χορήγησης του διαλείμματος σε δημοσίου υπαλλήλους που εργάζονται μπροστά από οθόνες ηλεκτρικού υπολογιστή κατ’ εφαρμογή του ανωτέρω Π.Δ., αναμένεται να κριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

*Ο Γιάννης Καρούζος είναι δικηγόρος-εργατολόγος. Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών και Μεταπτυχιακός Διπλωματούχος της Σχολής Εργατικού και Συνδικαλιστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Τεργέστης στην Ιταλία, με ειδίκευση στο Εργατικό Δίκαιο, Εργασιακές Σχέσεις, Ευρωπαϊκό Εργατικό Δίκαιο, Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης. Έχει πολύχρονη εμπειρία και πείρα συμβουλεύοντας δεκάδες Σωματεία Εργαζομένων και Επιχειρήσεις σε εργασιακά θέματα. Διατέλεσε Σύμβουλος σε τρία Υπουργεία της Ελληνικής Δημοκρατίας και υπήρξε επί έτη ενεργό μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας. Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εργατικού Δικαίου και Κοινωνικής Ασφάλισης. Είναι Μεσολαβήτης, Μέλος του Σώματος Μεσολαβητών του Οργανισμού Μεσολάβησης Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Υπήρξε επίσης σύμβουλος στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε). Δημοσιεύει άρθρα και μελέτες σε νομικά περιοδικά εργατικού δικαίου και εργασιακών σχέσεων και σε εφημερίδες.

Περισσότερα στην ιστοσελίδα https://dikigorosergatologos.gr

Δείτε όλα τα άρθρα του Γιάννη Καρούζου στο fpress.gr ΕΔΩ