Ποιες φορολογικές δηλώσεις πρέπει να γίνουν μέχρι το τέλος του χρόνου

Οι φορολογούμενοι μέχρι το τέλος του έτους μπορούν να υποβάλλουν εμπρόθεσμα, δηλαδή χωρίς πρόστιμα και προσαυξήσεις, δηλώσεις που αφορούν:

i. Δήλωση αποβιώσαντος.

Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., εμπρόθεσμα, έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του χρόνου(Δευτέρα 31/12/2018). Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ενημέρωση του Τμήματος Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. του αποβιώσαντος, πριν από την υποβολή της δήλωσης, με την ημερομηνία θανάτου και τα στοιχεία των νόμιμων κληρονόμων/εγγύτερων συγγενών, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών (αριθ. ΠΟΛ 1034/2017 απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.). Πιο συγκεκριμένα, κατά την υποβολή της δήλωσης του θανόντος από τον/τους κληρονόμο/μους του υποβάλλεται μαζί με αυτή: ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών, καθώς και πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης (αριθ. ΠΟΛ 1088/2015 - Β’ 763 απόφαση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων).

ii. Δήλωση αναδρομικών αποδοχών, οι οποίες εισπράχθηκαν μέσα στο φορολογικό έτος 2017

Με τροποποιητικές δηλώσεις οι οποίες θα παραλαμβάνονται χωρίς κυρώσεις μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν, κατά περίπτωση, οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων (ΠΟΛ.1034/2017, Β’ 759). Εάν στην φορολογική δήλωση και ειδικά στις βεβαιώσεις συντάξεων, αναφέρονται ποσά που αφορούν προηγούμενα φορολογικά έτη, τότε ο φορολογούμενος πρέπει να καταθέσει χειρόγραφη φορολογική δήλωση, ανά φορολογικό έτος στην Δ.Ο.Υ. για τα αναδρομικά που αφορούν εισοδήματα μέχρι και 31.12.2014. Για τα εισοδήματα που αφορούν τα φορολογικά έτη 2015 και 2016, οι δηλώσεις θα κατατεθούν ηλεκτρονικά μέσω taxis.

Προσοχή: Σε περίπτωση που το ποσό που αναφέρεται αφορά περισσότερα από ένα φορολογικά έτη, ο φορολογούμενος πρέπει να αποταθεί στον ασφαλιστικό φορέα ή την υπηρεσία που έστειλε τα στοιχεία στο taxis ώστε να γίνει διαχωρισμός του ποσού κατά φορολογικό έτος.

iii. Δηλώσεις κατοίκων εξωτερικού, που έγινε δεκτή η μεταφορά τους στην Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού.

Οι φορολογούμενοι που κατέθεσαν αίτηση μεταφοράς στην Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού για πρώτη φορά και η αίτηση τους εγκρίθηκε μέσα στο 2018, μπορούν να υποβάλουν την φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2017, μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του χρόνου.

Σε περίπτωση που η αίτηση για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας σε χώρα του εξωτερικού δεν εγκρίθηκε, ο φορολογούμενος έχει την υποχρέωση την υποβολή φορολογικής δήλωσης, ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος. Η δήλωση αυτή θεωρείται εκπρόθεσμη και έχει τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις της εκπροθέσμου δηλώσεως.

Πρόστιμα για την εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης ή για την υποβολή τροποποιητικής

Η εμπρόθεσμη υποβολή δήλωσης ή η κατάθεση τροποποιητικής επιφέρει στους «παραβάτες» πρόστιμο ή πρόστιμα, μιας και με τον νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013) από 1.1.2014, δεν ισχύει η αρχή του παλαιού ποινολογίου (Ν.2523/1997), ότι δηλαδή για την ίδια πράξη δεν μπορείς να επιβάλλεις δύο ή παραπάνω τιμωρίες. Με το παλιό ποινολόγιο αν πλήρωνες προσαύξηση δεν πλήρωνες πρόστιμο και αν δεν πλήρωνες προσαύξηση , δηλαδή δεν έβγαινε φόρος, τότε πλήρωνες πρόστιμο.

Με τον νέο κώδικα φορολογικής διαδικασίας τα πληρώνεις και τα δυο, όσο αντισυνταγματικό και αν είναι αυτό, μιας και αρχή και του συντάγματος είναι ότι δεν επιβάλλεται ποινή δύο φορές για το ίδιο παράπτωμα.

Ας δούμε όμως αναλυτικά τα πρόστιμα που θα επιβάλλονται σε περίπτωση εκπρόθεσμης ή τροποποιητική δήλωσης φόρου εισοδήματος.

Εκπρόθεσμες αρχικές δηλώσεις.

Γενικά μπορούμε να πούμε ότι τα πρόστιμα που επιβάλλονται κυμαίνονται από 100 έως 500 ευρώ , ανάλογα με την ιδιότητα του φορολογούμενου, αν είναι ιδιώτης, επιτηδευματίας ή νομικό πρόσωπο (εταιρία), αν βγαίνει φόρος ή όχι κλπ.

Αναλυτικά, τα πρόστιμα είναι τα εξής:

α) 100 ευρώ, για φυσικά πρόσωπα που δεν τηρούν βιβλία. Δηλαδή μισθωτοί και συνταξιούχοι που δεν έχουν έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

β) 250 ευρώ, για νομικά πρόσωπα που έχουν απλογραφικά βιβλία, δηλαδή όσοι αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών ή είναι μισθωτοί και έχουν εισοδήματα και από επιχειρηματική δραστηριότητα.

γ) 500 ευρώ, για νομικά πρόσωπα που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, δηλαδή έχει εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Προσοχή: 1) Παραμένει για κάθε μήνα καθυστέρησης καταβολής του φόρου οι σχετικές προσαυξήσεις με επιτόκιο 0,73%.

2) Τα πρόστιμα έχουν και χαρτόσημο 2,4% .

Σύμφωνα με τις διατάξεις, του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου, ορίζεται ρητά, ότι κάθε απόδειξη που εκδίδεται από τη Φορολογική Διοίκηση και για πληρωμή που ενεργείται για το Δημόσιο, υπόκειται σε τέλος χαρτοσήμου 2% (πλέον εισφορά ΟΓΑ 20% ) εφόσον δεν προβλέπεται από άλλες διατάξεις του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου μεγαλύτερο ή μικρότερο τέλος ή ατέλεια. (ΠΟΛ.1125/16.6.2015).

Εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις.

Σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013):

«1. Αν ο φορολογούμενος διαπιστώσει, ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική Διοίκηση περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση.

2. Αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα……».

Όσο αφορά τα πρόστιμα που επιβάλλονται όταν υποβάλλονται εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι:

i) Εάν το αποτέλεσμα εκκαθάρισης της αρχικής φορολογικής δήλωσης εισοδήματος είναι μηδενική ή πιστωτική και της εκπρόθεσμης χρεωστικής τότε το πρόστιμο είναι 100 για τα φυσικά πρόσωπα, 250 για τα νομικά πρόσωπα με απλογραφικά βιβλία και 500 ευρώ για τα νομικά πρόσωπα με διπλογραφικά βιβλία. Το ίδιο πρόστιμο ισχύει και στην περίπτωση που η εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστική ενώ το αποτέλεσμα της τροποποιητικής αυξάνει τον λογαριασμό για τον φορολογούμενο.

ii) Εάν η αρχική εκκαθάριση της δήλωσης είναι μηδενική και η εκκαθάριση της τροποποιητικής είναι πιστωτική τα πρόστιμα είναι 100 ευρώ για φυσικά και νομικά πρόσωπα ανεξαρτήτως των βιβλίων που τηρούν.

Ποιες τροποποιητικές δηλώσεις δεν έχουν πρόστιμο.

Σύμφωνα με έγγραφα της διοίκησης, αλλά και αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ), αρκετές περιπτώσεις τροποποιητικών δηλώσεων, δεν έχουν πρόστιμο.

Κύρια αυτές αφορούν περιπτώσεις που, είτε την ευθύνη για την υποβολή τροποποιητικής, δεν φέρει ο φορολογούμενος (π.χ. έκδοση εκκαθαρίσεων επιδοτήσεων για αγρότες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, μετά το πέρας των φορολογικών δηλώσεων), ή η τροποποίηση δεν επιφέρει αλλαγή στην φορολογητέα ύλη, δηλαδή δεν αλλάξει τα φορολογητέα εισοδήματα.

Ποιο συγκεκριμένα και «κατά το αληθές νόημά της, η έννοια της τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος καταλαμβάνει την τροποποίηση στοιχείων που άπτονται άμεσα της φορολογητέας ύλης. Τούτο διευκρινίζεται και από τη με αριθ. πρωτ. 1164337 ΕΞ2 014 Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με την οποία «3. ...τροποποιητικές δηλώσεις πρέπει να υποβάλλονται όταν γίνεται μεταβολή στη δηλούμενη φορολογητέα ύλη ή δηλώνεται νέα φορολογητέα ύλη ή τροποποιούνται ή συμπληρώνονται ουσιαστικά στοιχεία της δήλωσης, σύμφωνα με την οικεία απόφαση που καθιερώνει τον τύπο και το περιεχόμενό της. 4. Όμως, δεν απαιτείται η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης όταν στα πλαίσια και κατά τη διάρκεια του διενεργούμενου ελέγχου παρέχονται από τον φορολογούμενο διευκρινίσεις ή προσκομίζονται από τον φορολογούμενο υποστηρικτικά έγγραφα ή άλλα στοιχεία ή υποβάλλονται έγγραφα τα οποία παραλαμβάνει η φορολογική αρχή με απλή αίτηση του φορολογούμενου». (σκεπτικό που αναφέρεται σε πλείστες αποφάσεις της ΔΕΔ, που ακυρώνουν πρόστιμα των κατά τόπους Δ.Ο.Υ.)

Κατηγορίες τροποποιητικών χωρίς πρόστιμο.

• Είναι γνωστό ότι οι τροποποιητικές δηλώσεις που κατατίθενται μέσα στην προθεσμία της εμπρόθεσμης δήλωσης, δεν έχουν πρόστιμο.
  Πέρα όμως από αυτές τις δηλώσεις πρόστιμο δεν έχουν , όποτε και αν υποβληθούν, οι παρακάτω δηλώσεις.
• Δεν επιβάλλονται πρόστιμα και τόκοι για τις τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από όσους λαμβάνουν αγροτικές επιδοτήσεις, εφόσον οι σχετικές βεβαιώσεις εκδόθηκαν καθυστερημένα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και εκ του λόγου αυτού δεν ήταν δυνατή η υποβολή εμπρόθεσμης δήλωσης για το εισόδημα αυτό .
  Οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται χειρόγραφα μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους που εκδόθηκε η βεβαίωση και η καταβολή του φόρου γίνεται όπως και των λοιπών δηλώσεων με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 31η Δεκεμβρίου εκάστου φορολογικού

Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση για διόρθωση στοιχείων προστατευόμενου μέλους.

• Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος για διόρθωση λανθασμένου Α.Μ.Κ.Α.
• Εκπρόθεσμη δήλωση εισοδήματος λόγω καθυστέρησης έκδοσης βεβαίωσης από φορέα
• Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος για διαγραφή συζύγου
• Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος για αλλαγή/συμπλήρωση λογαριασμού IBAN
• Εκπρόθεσμη τροποποιητικής δήλωσης για συμπλήρωση προστατευόμενων τέκνων

Υποβολή δήλωσης εισοδήματος για την κάλυψη τεκμηρίων.

Σύμφωνα με τις διευκρινήσεις της διοίκησης (παρ. 4 της ΠΟΛ. 1174/14.7.2014) εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις που συμπληρώνουν ποσά με τα οποία καλύπτεται ή περιορίζεται η προστιθέμενη διαφορά δαπάνης, υποβάλλονται χωρίς την επιβολή κυρώσεων, και εφόσον με την παράλειψη δήλωσης αυτών των ποσών στην αρχική δήλωση δεν παραβιάστηκε φορολογική διάταξη διότι εκείνο το έτος δεν υπήρχε υποχρέωση συμπλήρωσής τους στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης.

Προσοχή : Στην περίπτωση όμως που το κρίσιμο έτος έχει παραγραφεί το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης, τότε μόνο γι’ αυτά τα ποσά, και εφόσον αποδεδειγμένα δεν έχουν αναλωθεί, μπορεί να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση στο επόμενο μη παραγραφόμενο έτος και εφεξής.

Ο Αποστόλης Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.