Εισβολή στην Ουκρανία - Ομοβροντία κυρώσεων πλήττει τη ρωσική οικονομία

Κλείσιμο εναερίων χώρων, πάγωμα περιουσιακών στοιχείων προσώπων ή εταιρειών, αναθεώρηση χρηματοπιστωτικών ή εμπορικών σχέσεων: από την έναρξη των εχθροπραξιών στην Ουκρανία, οι δυτικές χώρες πληθαίνουν τις οικονομικές κυρώσεις κατά του Βλαντίμιρ Πούτιν, του περιβάλλοντός του και της ρωσικής οικονομίας.

Ο χρηματοπιστωτικός τομέας

Οι δυτικές χώρες στρέφονται κατά προτεραιότητα προς τον χρηματοπιστωτικό τομέα στην αναζήτηση αποτελεσματικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας για να περιορισθεί η χρηματοδότηση του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ενωση και άλλες χώρες επέλεξαν να πλήξουν απευθείας την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, απαγορεύοντας από την Δευτέρα κάθε συναλλαγή με τον ρωσικό νομισματικό θεσμό και παγώνοντας τα περιουσιακά στοιχεία της. Συνέπεια: το ρούβλι βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση έναντι του δολαρίου. Στην Ρωσία, μεγαλώνουν οι ουρές μπροστά στις τράπεζες από ανθρώπους που προσπαθούν να κάνουν αναλήψεις σε δολάρια, καθώς οι καταθέτες ελπίζουν να περιορίσουν τις απώλειές τους.

Αλλο ισχυρό πλήγμα στο ρωσικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο αποκλεισμός των μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας από το διεθνές σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών Swift, βασικό εργαλείο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Το Λονδίνο έπληξε επίσης το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), το οποίο περιελήφθη στον κατάλογο των οργανισμών που πλήττονται από κυρώσεις, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση ενδέχεται να κάνει το ίδιο προσεχώς.

Υπό το κράτος των κυρώσεων, η μεγαλύτερη ρωσική τράπεζα, η Sberbank, ανακοίνωσε σήμερα ότι αποσύρεται από την ευρωπαϊκή αγορά.

Παράλληλα, οι αμερικανοί διαχειριστές των Visa, Mastercard και American Express ανακοίνωσαν από την πλευρά τους την λήψη μέτρων για να εμποδισθούν οι ρωσικές τράπεζες να χρησιμοποιούν τα δίκτυά τους.

Οι μεταφορές

Μετά την Ευρωπαϊκή Ενωση, το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απαγορεύσουν την είσοδο ρωσικών αεροσκαφών, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο τις δραστηριότητες της ρωσικής αεροπορικής εταιρείας Aeroflot, η οποία είχε ήδη υποχρεωθεί να ματαιώσει μεγάλο αριθμό πτήσεων. Η Ρωσία απαγόρευσε στις αεροπορικές εταιρείες των αντίστοιχων χωρών να πετούν επάνω από το έδαφός της, αναγκάζοντας τις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες να επαναπρογραμματίσουν τις διαδρομές τους προς την Ασία.

Ευρύτερα, το σύνολο της ρωσικής αεροναυπηγικής βιομηχανίας βρίσκεται στο στόχαστρο των δυτικών κυρώσεων: Ευρωπαϊκή Ενωση και Καναδάς έχουν απαγορεύσει την εξαγωγή αεροσκαφών, εξαρτημάτων και εξοπλισμού της αεροναυπηγικής και διαστημικής βιομηχανίας προς την Ρωσία.

Οι θαλάσσιες μεταφορές έχουν επίσης πληγεί: το Ηνωμένο Βασίλειο έκλεισε το σύνολο των λιμανιών τους στα υπό ρωσική σημαία πλοία, αλλά επίσης στα ναυλωμένα από Ρώσους ή ρωσικής ιδιοκτησίας πλοία.

Οι εταιρείες Maersk, CMA CGM, Hapag Lloyd και MSC ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις μεταφορές από και προς τα ρωσικά λιμάνια.

Τέλος, ο όμιλος Volvo ανακοίνωσε την διακοπή της παραγωγής στο ρωσικό του εργοστάσιο, καθώς και τις πωλήσεις προς την Ρωσία. Η Daimler Truck διέκοψε μέχρι νεωτέρας τις δραστηριότητές της στη Ρωσία, μαζί με τις Harley-Davidson Inc, Ford Motor Co, BMW. Τις εξαγωγές προς την Ρωσία διέκοψαν επίσης οι Jaguar Land Rover (JLR), Aston Martin και General Motors.

Η ενέργεια

Ο ρωσικός κολοσσός Gazprom περιλαμβάνεται στις επιχειρήσεις που δεν έχουν πλέον την δυνατότητα να αντλήσουν κεφάλαια στις δυτικές χρηματαγορές.

Μία ακόμη συμβολική απόφαση, η αναστολή της διαδικασίας για την έναρξη λειτουργίας του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, που θα επέτρεπε την αύξηση των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Γερμανία. Η διαχειρίστρια εταιρεία του αγωγού, η Nord Stream 2 AG πτώχευσε.

Ομως, η απευθείας επίθεση κατά του ρωσικού ενεργειακού τομέα είναι περιπεπλεγμένη για τους Δυτικούς και κυρίως για τους Ευρωπαίους που παραμένουν εξαρτημένοι από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Η βιομηχανία

Την Παρασκευή, η Ιαπωνία ανακοίνωσε την επιβολή κυρώσεων ως προς την εξαγωγή ημιαγωγών και άλλων εξαρτημάτων προς «τους ρωσικούς οργανισμούς που συνδέονται με τον στρατό», χωρίς να δώσει άλλες διευκρινίσεις. Μέτρο σημαντικό δεδομένου ότι η Ιαπωνία, μαζί με την Νότια Κορέα και την Ταϊβάν, είναι εκ των βασικών παραγωγών μικροτσίπ που είναι απαραίτητα σε πολλούς τομείς της βιομηχανικής παραγωγής.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν επιβολή περιορισμών στην χρησιμοποίηση από την Ρωσία της αμερικανικής τεχνολογίας σε διάφορους τομείς όπως επεξεργαστές και μικροτσίπ που κατασκευάζονται από τις εταιρείες Nvidia, Intel και Qualcomm, που είναι και οι βασικοί κατασκευαστές.

Τα μέσα

Η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε την απαγόρευση μετάδοσης των κρατικών μέσων ενημέρωσης της Ρωσίας RT και Sputnik, όποιος και αν είναι ο δίαυλος μετάδοσης, ραδιοτηλεοπτικός ή ιντερνετικός. Η απαγόρευση ετέθη επισήμως σε ισχύ από σήμερα.

Η Facebook, θυγατρική της Meta και η YouTube, θυγατρική της Google, αποφάσισαν από την πλευρά τους να μπλοκάρουν τις μεταδόσεις των ρωσικών αυτών μέσων στην Ευρώπη. Ευρύτερα, η Google ανακοίνωσε ότι απέκλεισε από τα μέσα ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από το ρωσικό κράτος την δυνατότητα κερδίζουν χρήματα μέσα από τις πλατφόρμες ης.

Τα πρόσωπα

Πολλοί ρώσοι ιδιώτες είχαν γίνει στόχος ευρωπαϊκών και αμερικανικών κυρώσεων μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Τώρα, ο κατάλογος των προσώπων αυτών επεκτάθηκε για να περιλάβει κορυφαία μέλη της ρωσικής ηγεσίας, όπως οι Βλαντίμιρ Πούτιν, ο υπουργός του των Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και ο πρωθυπουργός του Μιχαήλ Μισούστιν.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι κυρώσεις επιβλήθηκαν σε 23 προσωπικότητες πρώτης γραμμής και 351 μέλη της Δούμα, για να προσθέσει την Παρασκευή τους Πούτιν και Λαβρόφ. Ανάλογη απόφαση ελήφθη από το Ηνωμένο Βασίλειο σε ό,τι αφορά τους Πούτιν και Λαβρόφ, καθώς και σειρά ρώσων ολιγαρχών, ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνεται ο ιδιοκτήτης του Chelsea Football Club Ρομάν Αμπράμοβιτς.

Στις κυρώσεις κατά των προσώπων περιλαμβάνεται η απαγόρευση μετάβασής τους στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς και το πάγωμα των περιουσιακών τους στοιχείων στην Ευρώπη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Ελβετία και η Αυστραλία επέβαλαν αντίστοιχα μέτρα, αλλά ο κατάλογος των προσώπων μπορεί να είναι διαφορετικός από χώρα σε χώρα. Σταθερά παρών στις μαύρες λίστες είναι πάντως ο κύκλος των προσώπων πέριξ του Βλαντίμιρ Πούτιν.