O καφές γίνεται προϊόν πολυτελείας – Αναπόφευκτες οι αυξήσεις τιμών

Κρυμμένοι στα ορεινά υψίπεδα του Νότιου Μεξικού, περίπου 150 καλλιεργητές καφέ στη φάρμα της οικογένειας Edelmann εργάζονται με τα χέρια τους για ώρες. Δουλεύουν κάτω από τη σκιά μεγάλων δέντρων, τα οποία προστατεύουν τους εργάτες από τον ήλιο, αλλά και τις καλλιέργειές τους από την ξηρασία. Ακόμα και έτσι, όμως, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, που φέρνουν περιόδους ξηρασίας μεγαλύτερες από ό,τι συνήθως, ταλαιπωρούν φέτος τις καλλιέργειες.

«Αν δεν έχεις τον σωστό καιρό, δεν θα έχεις τη σωστή παραγωγή», λέει στο CNN ο Tomas Edelmann, παραγωγός καφέ τέταρτης γενιάς και αντιπρόεδρος της διεθνούς ένωσης, Coffee Farmer’s Co-op. «Και με χαμηλές σοδειές, προφανώς το κόστος της παραγωγής σου αυξάνεται».

Αυτή η αύξηση οδηγεί τις τιμές του καφέ σε υψηλότερα επίπεδα, αναγκάζοντας καταναλωτές από όλο τον κόσμο να ξοδεύουν περισσότερα για την καθημερινή τους συνήθεια. Οι ειδικοί του καφέ προειδοποιούν μάλιστα ότι οι τιμές θα μπορούσαν να παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή μειώνουν την παγκόσμια προσφορά.

Ο International Coffee Organization (ICO), ένας διακυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1963 με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι η τιμή ICO Composite Indicator Price, που αποτελεί σημείο αναφοράς για την παγκόσμια βιομηχανία του καφέ, άγγιξε τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 ετών, με μέσο όρο 226,83 σεντς ή ανά λίβρα.

«Ο καφές είναι ένα πολύ περίπλοκο προϊόν. Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο ότι υπάρχουν διάφορα πλαίσια προσφοράς και ζήτησης που επηρεάζουν την τιμή», εξηγεί ο Ryan Delany, ιδρυτής και επικεφαλής αναλυτής της Coffee Trading Academy. Και, όπως λέει, δεν υπάρχει αρκετός καφές στον κόσμο.

«Ο καφές είναι πιο ευαίσθητος στις αλλαγές της θερμοκρασίας από πολλές άλλες καλλιέργειες», προσθέτει ο Michael Hoffmann, καθηγητής στο Κολλέγιο Γεωργίας και Επιστημών της Ζωής του Πανεπιστημίου Cornell. Και τα πρόσφατα γεγονότα που σχετίζονται με το κλίμα δεν βοηθούν την παραγωγή. «Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνεται. Απλά φανταστείτε πιο έντονα καιρικά φαινόμενα, άνοδο της θερμοκρασίας και την άμεση επίδραση στους ανθρώπους που εργάζονται στις φυτείες καφέ. Πιθανότατα, για (τους καταναλωτές), ο καφές απλώς θα γίνει πιο ακριβός».

Οι γνώστες του καφέ λένε συχνά ότι όταν η Βραζιλία φτερνίζεται, ο υπόλοιπος κόσμος κρυώνει. Η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός arabica, της premium ποικιλίας καφέ που αποτελεί πάνω από το 60% της συνολικής παραγωγής καφέ.

Όταν ένας ασυνήθιστα ισχυρός παγετός αποδεκάτισε τις καλλιέργειες της Βραζιλίας το καλοκαίρι του 2021, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του καφέ στις ΗΠΑ έφτασαν τα 260 σεντς ανά λίβρα. Σύμφωνα με τον Delany, οι τιμές του καφέ κινούνται συνήθως μεταξύ 100 και 140 σεντς, αλλά παραμένουν σταθερά πάνω από αυτό το εύρος τα τελευταία τρία χρόνια.

Η μεγάλη αύξηση της τιμής του arabica οδήγησε σε αύξηση της ζήτησης για την ποικιλία robusta, ανεβάζοντας παράλληλα και τις τιμές της.

Οι εταιρείες που πουλάνε καφέ στη λιανική αγορά έχουν ήδη αισθανθεί την πίεση. Η ιταλική Lavazza είπε στο CNN ότι ανέβασε τις τιμές φέτος για διάφορους λόγους. «Ένας συνδυασμός φτωχών συγκομιδών, κλιματικής αλλαγής, πολέμου στην Ουκρανία, σύγκρουσης στην Ερυθρά Θάλασσα, παρέμβασης κερδοσκόπων και ισχυρού δολαρίου έχει δημιουργήσει μια ‘τέλεια καταιγίδα’ για τη βιομηχανία του καφέ που έχει δει τις τιμές να ανεβαίνουν από την πανδημία».

Ο πρόεδρος της εταιρείας, Giuseppe Lavazza, είχε πει τον Ιούνιο στους Financial Times ότι η τιμή του καφέ στα σούπερ μάρκετ στο Ηνωμένο Βασίλειο θα αυξηθεί κατά 10% επιπλέον.

Η Nestle, που πουλά τον καφέ Nescafe, απέδωσε την πτώση στο περιθώριο κέρδους της το 2023 στην αύξηση του κόστους του robusta. Η εταιρεία δήλωσε τον Ιούνιο ότι αντιμετωπίζει ένα πιο δύσκολο περιβάλλον τιμολόγησης καθώς οι καταναλωτές της περιόρισαν τις αγορές τους, έπειτα από τις αυξήσεις τιμών που είχαν προηγηθεί.

Οι λάτρεις των Starbucks, από την άλλη πλευρά, πιθανότατα δεν θα δουν ακόμη τον λογαριασμό τους να αυξάνεται, καθώς η εταιρεία αγοράζει καφέ πολύ νωρίτερα, χρησιμοποιώντας συμβόλαια σταθερής τιμής και στρατηγικές αντιστάθμισης κινδύνου για να κλειδώσει τις τιμές, προστατεύοντας τους πελάτες από τις διακυμάνσεις της αγοράς.

Βέβαια, εάν το κόστος του καφέ παραμείνει υψηλό, οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου θα αναγκαστούν να ανεβάσουν τις τιμές τους, έστω και εάν γενικά αποφεύγουν, όσο μπορούν, να αναστατώνουν τους καταναλωτές τους.