Σκληρή μάχη ενόψει στο Κογκρέσο για το όριο του χρέους των ΗΠΑ

Σκληρή μάχη αναγγέλλεται αυτή την εβδομάδα στο αμερικανικό Κογκρέσο, το οποίο θα εξετάσει τη συμφωνία για το χρέος του ομοσπονδιακού κράτους που έκλεισαν το σαββατοκύριακο ο Δημοκρατικός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενοι οι ΗΠΑ να κηρύξουν άνευ προηγουμένου, καταστροφική στάση πληρωμών περί την 5η Ιουνίου.

«Κλείσαμε διακομματική συμφωνία για τα δημοσιονομικά την οποία είμαστε έτοιμοι να υποβάλουμε στο σύνολο του Κογκρέσου», δήλωσε ο κ. Μπάιντεν κατά τη διάρκεια σύντομης συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στα ΜΜΕ χθες Κυριακή το βράδυ στον Λευκό Οίκο.

«Η συμφωνία επιτρέπει να αποφευχθεί η χειρότερη δυνατή κρίση: η στάση πληρωμών για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρα μας, η ύφεση, η αναταραχή στα συνταξιοδοτικά ταμεία, η απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας», συνέχισε ο αμερικανός πρόεδρος. «Η συμφωνία θα σταλεί τώρα στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στη Γερουσία. Απευθύνω σθεναρή παρότρυνση και στα δύο σώματα να την υιοθετήσουν», πρόσθεσε.

Ο κ. Μπάιντεν και ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων κοινοβουλευτικών Κέβιν Μακάρθι οριστικοποίησαν χθες Κυριακή την καταρχήν συμφωνία για την αύξηση του ορίου δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους, την οποία ανακοίνωσαν το βράδυ του Σαββάτου έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, που διαγράφει την απειλή η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη να περιέλθει σε στάση πληρωμών στις αρχές του επόμενου μήνα.

Ωστόσο, η συμφωνία πρέπει να εξασφαλίσει το πράσινο φως του Κογκρέσου και ήδη προκαλεί πολεμική από πλευράς προοδευτικών Δημοκρατικών και ριζοσπαστικών Ρεπουμπλικάνων, με κάποιους να μιλούν για «συνθηκολόγηση».

«Ίσως να μη τους ικανοποιεί όλους, όμως είναι βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση που δεν περίμενε κανένας», είπε ο Ρεπουμπλικάνος «speaker» στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox News χθες Κυριακή, υπερασπιζόμενος τον καρπό των σκληρών διαπραγματεύσεων.

Προέβλεψε ότι η «πλειοψηφία» των Ρεπουμπλικάνων κοινοβουλευτικών θα ταχθεί υπέρ του κειμένου.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν εύθραυστη πλειοψηφία (222 έδρες, έναντι 213 των Δημοκρατικών) ψηφίζει μεθαύριο Τετάρτη. Θα ακολουθήσει η Γερουσία, στην οποία έχουν οριακή πλειοψηφία οι Δημοκρατικοί (51-49).

Ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, ο Τσακ Σούμερ, που ελέγχει την ατζέντα του σώματος, έχει προβλέψει πως οι ψηφοφορίες στο σώμα θα πρέπει να αναμένεται πως οι ψηφοφορίες θα γίνουν την Παρασκευή και το Σάββατο (2η και 3η Ιουνίου), με άλλα λόγια προπαραμονή της προθεσμίας που έχει στη διάθεσή του το Κογκρέσο για να αποτρέψει τη στάση πληρωμών.

«Ας συνεχίσουμε να προχωράμε μπροστά τηρώντας τις υποχρεώσεις μας και οικοδομώντας την ισχυρότερη οικονομία στην ιστορία του κόσμου», ανέφερε χθες ο κ. Μπάιντεν, παραδέχθηκε ωστόσο πως δεν έχει «ιδέα» για το εάν ο κ. Μακάρθι διαθέτει επαρκή αριθμό ψήφων ώστε να υιοθετηθεί η συμφωνία από τη Βουλή.

Προχθές ο κ. Μακάρθι έκρινε πως η συμφωνία είναι «αντάξια του αμερικανικού λαού».

«Νίκη» για τον Τζο Μπάιντεν;

Οι αγορές αντέδρασαν σήμερα με ανακούφιση στο κλείσιμο της συμφωνίας. Στο χρηματιστήριο του Τόκιο, ο δείκτης Nikkei κέρδιζε 1,53% λίγη ώρα μετά την έναρξη των συναλλαγών.

Το κείμενο της συμφωνίας δόθηκε στη δημοσιότητα το βράδυ χθες Κυριακή. Σε αδρές γραμμές, αυξάνει για δυο χρόνια, ή με άλλα λόγια ως το διάστημα μετά τις προεδρικές εκλογές του 2024, το όριο του χρέους του ομοσπονδιακού κράτους, που σήμερα βρίσκεται στα 31,4 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Οι δημόσιες δαπάνες που δεν συνδέονται με την εθνική άμυνα θα μείνουν πρακτικά αμετάβλητες την επόμενη χρονιά και δεν θα αυξηθούν παρά ονομαστικά το 2025.

Προβλέπει εξάλλου μείωση κατά 10 δισεκ. δολαρίων των κεφαλαίων που θα διατεθούν στις φορολογικές υπηρεσίες για να εκσυγχρονιστούν και να εντείνουν τους ελέγχους, καθώς και την ανάκτηση κεφαλαίων που είχαν κατανεμηθεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορονοϊού αλλά δεν δαπανήθηκαν ακόμη.

Ο συμβιβασμός προβλέπει επίσης νέους όρους στους δικαιούχους ορισμένων προνοιακών επιδομάτων, συμπεριλαμβανομένων κουπονιών για τρόφιμα.

«Συνολικά, η συμφωνία αποτελεί μάλλον νίκη για τον Μπάιντεν και τους Δημοκρατικούς καθώς περιέχει σχετικά περιορισμένες περικοπές δαπανών και αποτρέπει νέο μπραντεφέρ για το υπόλοιπο της θητείας του», έκρινε ο πολιτολόγος Νίκολας Κριντ, προβλέποντας ότι «στο τέλος» θα υιοθετηθεί από το Κογκρέσο.

Πολιτική πίστωση

Οι κ.κ. Μπάιντεν και Μακάρθι παίζουν την πολιτική τους πίστωση σε αυτή την ιστορία.

Ο πρόεδρος, υποψήφιος για την επανεκλογή του το 2024, ήταν υποχρεωμένος να αποτρέψει πάση θυσία τη στάση πληρωμών που θα είχε δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία. Ο δεύτερος επιδιώκει να εδραιώσει την εξουσία του, μετά τα προβλήματα στη διαδικασία ανάδειξής του στο αξίωμα του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων στην αρχή της χρονιάς.

Ο κ. Μπάιντεν για καιρό διατράνωνε πως δεν επρόκειτο να διαπραγματευτεί «με το πιστόλι στον κρόταφο», υπό την απειλή πτώχευσης, κατηγορώντας τους Ρεπουμπλικάνους πως έθεσαν υπό «ομηρία» την αμερικανική οικονομία απαιτώντας περικοπές, αλλά έστειλε συμβούλους του να καθίσουν στο τραπέζι.

Σενάριο που θα μπορούσε να εκτροχιάσει τη συμφωνία είναι η ευκαιριακή και απρόβλεπτη συμμαχία ανάμεσα σε μέλη της προοδευτικής πτέρυγας των Δημοκρατικών και τους πιο συντηρητικούς Ρεπουμπλικάνους.

Αυτοί οι τελευταίοι έχουν ήδη καταστήσει σαφές πως θα προβάλλουν αντίσταση στο κείμενο, όπως ο βουλευτής Νταν Μπίσοπ, που κατηγόρησε τον κ. Μακάρθι πως δεν εξασφάλισε «σχεδόν τίποτα».

Όπως όλες οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου, ή σχεδόν, οι ΗΠΑ ζουν με πίστωση. Όμως, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, η Αμερική βρίσκεται τακτικά αντιμέτωπη με νομικό κώλυμα: το πλαφόν του χρέους, το μέγιστο όριο στο οποίο μπορεί να φθάσει ο κρατικός δανεισμός, πρέπει να αυξάνεται τυπικά από το Κογκρέσο.

Αυτή η -ως πριν από μερικά χρόνια- τυπική διαδικασία μετατράπηκε από τους Ρεπουμπλικάνους σε εργαλείο άσκησης πολιτικής πίεσης.