Βελτιώνεται το κλίμα στις μικρές επιχειρήσεις – Συνεχίζονται τα προβλήματα ρευστότητας

Σημαντική βελτίωση παρουσίασε το δεύτερο εξάμηνο του 2024 ο δείκτης οικονομικού κλίματος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, ανεβαίνοντας κατά δέκα περίπου μονάδες σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, φτάνοντας τις 59,3 μονάδες. Αυτό προκύπτει από την έρευνα του Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ που διενεργήθηκε μέσω συνεντεύξεων από την εταιρεία MARC AE σε πανελλαδικό δείγμα 1.002 μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (0-49 άτομα προσωπικό), μεταξύ 5-19 Φεβρουαρίου του 2025.

Βέβαια, παρά τη βελτίωση του δείκτη, οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες, με κύριο το θέμα ρευστότητας, ενώ ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι προκλήσεις για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Η αβεβαιότητα, η μείωση του κύκλου εργασιών για τις μικρότερες επιχειρήσεις, η αδυναμία τους να χρηματοδοτήσουν σημαντικές επενδύσεις, η έλλειψη ρευστότητας αλλά και αυξημένο λειτουργικό κόστος, επιτείνουν το κίνδυνο τη συρρίκνωσης της πολύ μικρής επιχειρηματικής δραστηριότητας και την περαιτέρω συγκέντρωση αυτής σε μικρότερο αριθμό επιχειρήσεων.

Οπως προαναφέρθηκε, σημαντικό πρόβλημα για τις περισσότερες ΜμΕ είναι η ρευστότητα καθώς το 45,4% των επιχειρήσεων δήλωσε μείωση ρευστότητας το δεύτερο εξάμηνο του 2024, ενώ μία στις δύο επιχειρήσεις (50,4%) δήλωσε ότι τα ταμειακά της διαθέσιμα είναι μηδενικά ή επαρκούν το πολύ για ένα μήνα. Η έλλειψη ρευστότητας και η αδυναμία πρόσβασης σε χρηματοδότηση αυτό αντανακλάται και στο πεδίο των επενδύσεων των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, όπου τα ποσά που δαπανώνται είναι ιδιαίτερα χαμηλά καθώς βασίζονται στην συντριπτική τους πλειονότητα σε ίδια κεφάλαια.

Σε επίπεδο απασχόλησης, το ισοζύγιο των επιχειρήσεων που αύξησαν το προσωπικό τους έναντι αυτών που το μείωσαν εμφανίζεται αρνητικό κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Συγκεκριμένα, το δεύτερο εξάμηνο του 2024 οι επιχειρήσεις οι οποίες δήλωσαν ότι αύξησαν το προσωπικό τους αντιστοιχούν στο 7,9% έναντι 8,9% που δήλωσε ότι το μείωσε. Από την άλλη μεριά οι εκτιμήσεις για το τρέχον εξάμηνο όσον αφορά την απασχόληση είναι αισιόδοξες.

Υψηλό παραμένει το ποσοστό των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση του προσωπικού που χρειάζονται. Περισσότερες από 1 στις 3 επιχειρήσεις δυσκολεύονται να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας τους.

Όσον αφορά το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων από τα ευρήματα της έρευνας εκτιμήθηκε ότι για πάνω από 9 στις 10 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις έχει αυξηθεί από την εκδήλωση της ενεργειακής κρίσης κατά σχεδόν 40%. Απόρροια του αυξημένου λειτουργικού κόστους είναι σχεδόν 1 στις 3 επιχειρήσεις να έχουν αυξήσει τις τιμές τους το δεύτερο εξάμηνο του 2024, χωρίς να διαφαίνεται κάποια τάση σημαντικής αποκλιμάκωσης. Ειδικότερα, ως προς το τρέχον εξάμηνο, 1 στις 4 επιχειρήσεις (25,6%) εκτιμά ότι θα αυξήσει τις τιμές της.

Υποχρεώσεις και οφειλές

Σύμφωνα με την έρευνα της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η κατάσταση σχετικά με τα ποσοστά μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων με καθυστερημένες οφειλές παρουσιάζει ελαφρά βελτίωση. Ωστόσο, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δυσκολεύονται να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους παραμένει ιδιαίτερα υψηλό, με το 29% να έχει τουλάχιστον μία ληξιπρόθεσμη οφειλή, παρουσιάζοντας μια μικρή μείωση σε σχέση με το προηγούμενο ποσοστό του 30,6%.

Οι επιχειρήσεις εστίασης φαίνεται να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υπερχρέωσης, με το 21,4% να έχει τρεις ή περισσότερες ληξιπρόθεσμες οφειλές, ενώ το 38,6% έχει τουλάχιστον μία ληξιπρόθεσμη οφειλή. Επίσης, σημαντικά προβλήματα υπερχρέωσης αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις χωρίς προσωπικό (38%) και όσες έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών έως 50.000 € (37,5%).

Τα υψηλότερα ποσοστά των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων με καθυστερημένες οφειλές εντοπίζονται να είναι προς τον πρώην ΟΑΕΕ (13,9%), την εφορία (12,7%) και τους προμηθευτές (11,8%).

Σημειώνεται ότι το 43,1% των οφειλετών συγκεντρώνονται στη χαμηλότερη κατηγορία με οφειλές ως 10.000 €.

Δείκτες αβεβαιότητας και βιωσιμότητας

Πάντως, η απαισιοδοξία στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις σχετικά με τη μελλοντική τους βιωσιμότητα υποχώρησε, καθώς ο δείκτης αβεβαιότητας διαμορφώθηκε στις 32,5 μονάδες, καταγράφοντας μείωση 4,1 μονάδων σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και ως προς τον δείκτη βιωσιμότητας, καθώς το 2,5% των επιχειρήσεων εκφράζει τον φόβο για διακοπή της δραστηριότητάς του το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, έναντι του 3,2% που ήταν τον Ιούλιο του 2024.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα και αυξημένη πιθανότητα παύσης δραστηριότητας εντοπίζεται στις επιχειρήσεις με καθυστερημένες υποχρεώσεις, ιδίως σε εκείνες που είναι υπερχρεωμένες προς το Δημόσιο.